Wetenschappers van de University of East Anglia en de James Cook University onderzochten bijna 80.000 dier- en plantensoorten in 35 schatkamers van biodiversiteit over de hele wereld, zoals het Amazonegebied of de Galapagoseilanden. De wetenschappers simuleerden voor de 35 plekken hoe de soortenrijkdom er zou reageren op een klimaatverandering van 4,5 graden en op de 2 graden-doelstelling die is afgesproken in Parijs.

Daaruit blijkt dat de Miombo-boomsavanne in Afrika, het zuidwesten van Australië en het Amazonegebied het ergst getroffen worden. Als de temperatuur wereldwijd met gemiddeld 4,5 graden stijgt, worden die gebieden onbewoonbaar voor veel van de planten en dieren die er nu gedijen. De cijfers zijn ontstellend: in de Miombo bijvoorbeeld kunnen 90 procent van de amfibieën, 86 procent van de vogelsoorten en 80 procent van de zoogdieren verdwijnen.

De klimaatverandering brengt ook enkele iconische soorten in de problemen. Zo komen de watervoorraden onder druk voor olifanten, die 150 tot 300 liter per dag nodig hebben. En de tijger in de Sundarban-mangroves ziet zijn leefgebied met 96 procent krimpen door de stijgende zeespiegel.

Migratie

Als de klimaatverandering tot 2 graden beperkt blijft en de soorten ongehinderd kunnen migreren, kan de sterfte beperkt worden tot zo’n 20 procent. Maar als de soorten niet snel genoeg kunnen migreren naar koelere regio’s, zullen ze het niet halen. Veel plantensoorten, amfibieën en reptielen kunnen niet snel genoeg verhuizen om de verandering bij te houden.

“Ons onderzoek toont aan welke voordelen de doelstelling van 2 graden heeft voor de soortenrijkdom in 35 van de meest biodiverse plekken ter wereld”, zegt hoofdonderzoeker Rachel Warren van het Tyndall Centre voor Klimaatonderzoek aan de UEA. “Zonder klimaatbeleid zou de helft van die soorten verloren gaan. Kunnen we ze onder de 2 graden houden, dan kunnen we het verlies beperken tot een kwart. We hebben het scenario van 1,5 graden niet onderzocht, maar we mogen aannemen dat er nog meer soorten beschermd zouden worden.”

Earth Hour

Voor Tanya Steele van het Wereldnatuurfonds is de studie een zoveelste alarmsignaal dat tot snelle klimaatactie moet aanzetten. “Nog binnen de levens van onze kinderen zullen plekken zoals het Amazonegebied en de Galapagoseilanden onherkenbaar worden. De helft van de soorten zal er verdwenen zijn door de klimaatverandering”, zegt ze. “Over de hele wereld dreigen iconische diersoorten te verdwijnen, naast tienduizenden planten en kleinere diersoorten die de fundamenten vormen voor het leven op aarde.”

Steele roept op om van Earth Hour, op 24 maart, een moment te maken om bij dat verlies aan biodiversiteit stil te staan. “We vragen iedereen om een belofte te doen voor de planeet en de alledaagse veranderingen door te voeren die onze aarde beschermen.”