Nu ook berekend: This could be heaven for everyone
Samenleving, België -

Nu ook berekend: This could be heaven for everyone

Met de materiële rijkdom die we vandaag hebben bereikt zou het evident moeten zijn dat we met zijn allen onbezorgd en in overvloed leven. Helaas is het een hel voor veel, veel te veel mensen. Tijd voor een grondige reset.

woensdag 27 december 2017 11:40
Spread the love

“This could be heaven for everyone.
This world could be fed, this world could be fun.”
Queen

 

De rijkdom in ons land heeft ongekende hoogtes bereikt. Vandaag produceren we per inwoner vijfmaal zoveel als zestig jaar geleden.[1] Voor een gemiddeld gezin van twee volwassenen en twee kinderen betekent dit potentieel een besteedbaar inkomen van 8.650 euro per maand en een vermogen van 785.000 euro.[2] 

Met zo’n ongekende rijkdom zou het evident moeten zijn dat we met zijn allen onbezorgd in overvloed leven. De materiële voorwaarden voor ‘de hemel voor iedereen’ zijn in elk geval meer dan vervuld.

Wat zou die ‘hemel voor iedereen’ kunnen betekenen?

Leeflonen en uitkeringen zijn opgetrokken boven de armoedegrens. De dagelijkse schrik om in armoede terecht te komen behoort tot het verleden. Vandaag is dat bij 20 procent van de Belgen nochtans het geval.

Eenoudergezinnen zijn niet langer een risico om in de armoede of marginaliteit terecht te komen. Op dit moment kampen 54 procent van de eenoudergezinnen daarmee.

Er is volledige tewerkstelling en de tijdelijke werklozen hoeven niet meer te vrezen om rond te komen. Anno 2017 is dat voor 70 procent van de werklozen wel een probleem.

Er is een 25-urenweek met behoud van loon. Als de arbeid nu al gelijk verdeeld wordt onder de actieve (werkende en werkzoekende) bevolking dan kom je al aan een gemiddelde van 30 uur per week.

Daarnaast krijgt een werknemer in de niet-financiële privésector een niet onbelangrijk deel van wat hij of zij aan waarde creëert niet uitbetaald. Het gaat over ongeveer 43%. Dit gaat in de zakken van de werkgever of aandeelhouders en een deel, een vierde tot een derde naar de overheid, in de vorm van belastingen op winst. Hij of zij werkt dus minstens vijftien uur ‘gratis’ voor zijn of haar baas. Als we dat reduceren tot tien uur – goed voor winst en inkomsten voor werkgever of aandeelhouders – dan kan de werkweek nog met vijf uur per week verminderd worden.[3]

Een 25-uren week is lang niet radicaal. Keynes, een van de bekendste economen, voorspelde al in 1930 dat zijn kleinkinderen slechts 15 uur per week zouden moeten gaan werken om er een behoorlijke levensstijl op na te houden.[4]

Mensen kunnen op 65 met pensioen en er zijn landingsbanen vanaf 55 jaar. De productiviteitsstijging kan de vergrijzing gemakkelijk opvangen. De vergrijzing kostte de laatste tien jaar 1,4 procentpunt van het bnp. Dat is nog geen 0,2 procentpunt per jaar. De jaarlijkse groei van de productiviteit is een veelvoud ervan en kan dat dus perfect opvangen.

Niet-EU-burgers leven niet langer in armoede. Vandaag is dat bij 70 procent van hen het geval. Er is ook niet langer gebrek aan werk, dienstverlening of huisvesting waardoor het voor rechtspopulisten moeilijker wordt om spanningen tussen diverse bevolkingsgroepen op te stoken.

Met de factuur voor gezondheidszorgen zijn er geen problemen meer. Niemand stelt nog een doktersbezoek of aankoop van medicijnen uit omwille van geldgebrek. Respectievelijk 26 en 8 procent van de Belgen heeft daar vandaag mee af te rekenen.[5] Met het kiwi-model kan 2 miljard bespaard worden.[6] Arts-specialisten op een ‘normale’ manier vergoeden, door ze bv. het loon van een universiteitsprofessor te geven, kan nog eens 2 miljard opbrengen. Overbodige onderzoeken in de ziekenhuizen vermijden door het systeem af te schaffen van de “betaling per prestatie” brengt nog eens 0,8 miljard euro op. Die maatregelen zijn ruimschoots voldoende om het medisch deficit op te lossen.

Het onderwijs kan rekenen op voldoende middelen en personeel en behoort opnieuw tot de top van de wereld. De achterstand op scholenbouw, die vandaag in Vlaanderen tot 2.500 scholen oploopt, is weggewerkt.

Er zijn geen wachtlijsten meer voor mensen met een handicap, kinderopvang, rusthuis of sociale woningen. Vandaag kampt 10 procent van de Vlamingen met een van die wachtlijsten.

Alle woningen hebben een toereikende kwaliteit[7] en zijn voldoende geïsoleerd. Het gaat vandaag over respectievelijk 37 en 60 procent van de woningen.

Iedereen kan zijn huur betalen, zijn woning verwarmen en zich veroorloven om om de twee dagen een maaltijd met vlees, kip of vis te bereiden. Bij 5 procent van de bevolking is dat nu niet het geval.

Elk gezin kan voortaan sparen en een centje opzij leggen voor de oude dag of voor de kinderen. 40 procent van de gezinnen kan dat niet vandaag.

Iedereen kan onbezorgd op vakantie gaan. Vandaag gaat dat niet voor 27 procent van de gezinnen.

De energiereuzen hebben voor een groot gedeelte de sleutel in handen voor het behalen van de klimaatdoelstellingen. Daarom zijn ze in publieke handen. Ze hebben massaal overgeschakeld op groene energie. Daarnaast zorgt een groots opgezet investeringsprogramma – openbaar vervoer, isolatie, afvang en opslag van CO2, enz. – ervoor dat we de afgesproken klimaatdoelstellingen in Parijs tijdig halen.

Is hier allemaal geen geld voor?

De Belgische bedrijven en de rijkaards weten met hun bergen cash gewoon geen blijf. De laatste drie jaar hebben zij voor meer dan 300 miljard euro naar belastingparadijzen versluisd.[8] Met 1 miljard euro kan men 30.000 mensen tewerkstellen gedurende een jaar.[9] Reken zelf maar uit wat zelfs met een fractie daarvan zou kunnen gebeuren. De tien rijkste families van ons land beschikken samen over een vermogen van 42 miljard euro, ongeveer zoveel als de 2 miljoen armste Belgen.

Nog nooit was de kloof tussen wat mogelijk is en wat werkelijk gerealiseerd wordt zo groot als vandaag. Anders uitgedrukt, gezien ons zeer hoog welvaartspeil is het een ware schande dat zoveel mensen elementaire behoeften niet kunnen bevredigen.  

Deze wereld kan inderdaad een hemel zijn voor iedereen, maar het is helaas nog een hel voor veel, veel te veel mensen. Tijd voor een grondige reset. Of om het met Jacques Brel te zeggen: “De grootste vorm van waanzin is deze wereld te accepteren zoals hij is en niet te strijden voor een wereld zoals hij zou moeten zijn.”[10]

Noten

[1] Berekend op basis van Maddison A., Contours of The World Economy, I-2030AD, Oxford 2007, p. 377 en 379.

[2] Het netto besteedbaar inkomen In België bedraagt 28.700 dollar per persoon op jaarbasis . Omgerekend in euro komt dat voor een gezin met twee kinderen en twee volwassenen neer op 8.650 euro per maand. Bron: http://www.oecdbetterlifeindex.org/countries/belgium/.
Het totaal netto vermogen (financieel en niet-financieel) bedraagt samen ongeveer 2220 miljard euro. De cijfers zijn resp. van 2014 en 2015. Bronnen: https://www.nbb.be/doc/dq/n/dq3/histo/nndc15.pdf p. 119 en http://moneytalk.knack.be/geld-en-beurs/sparen/in-deze-landen-hebben-de-inwoners-het-hoogste-nettovermogen/article-normal-755253.html.

[3] Bron voor de verhouding van personeelskost en ‘toegevoegde waarde’: http://economie.fgov.be/nl/binaries/analyse-Structurele%20ondernemingsstatistieken_nl_tcm325-244851.pdf, p. 4.  

[4] http://www.econ.yale.edu/smith/econ116a/keynes1.pdf; p. 5.

[5] Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid, Gezondheidsenquete 2013. Rapport 3: Gebruik van gezondheids- en welzijnsdiensten, Brussel 2015, https://his.wiv-isp.be/nl/Gedeelde%20%20documenten/Summ_HC_NL_2013.pdf, p. 36. 

[6] Het kiwimodel steunt op de aanpak die men in Nieuw-Zeeland hanteert: voor de beste geneesmiddelen worden openbare aanbestedingen uitgeschreven. Een volledige toepassing van het kiwimodel kan de prijs voor geneesmiddelen met 50 tot 90% doen dalen in België. https://pvda.be/artikels/het-kiwimodel-voor-dummies.

[7] https://hiva.kuleuven.be/nl/docs/persberichten/201502_perstekst-GWO.pdf p. 4

[8] http://www.standaard.be/cnt/dmf20160714_02385565; http://www.standaard.be/cnt/dmf20170814_03017672.

[9] Een job kost ongeveer 50.000 euro per jaar. Dat zijn er 20.000 per miljard euro. Met het terugverdieneffect van belastingen, afdrachten aan sociale zekerheid aan de ene kant en minder uitkeringen aan de andere kant, loopt dat zelfs gemakkelijk op tot 30.000 jobs en meer. Bovendien zwengelt die nieuwe tewerkstelling de economie verder aan.

[10] Geciteerd in Mertens P., ‘Hoe durven ze? De euro, de crisis en de grote hold-up’, Berchem 2011, p. 342.

take down
the paywall
steun ons nu!