Binnen dertien Centra voor Basiseducatie zetten ongeveer 1.400 personeelsleden zich dagelijks in voor mensen die laaggeletterd en laaggeschoold zijn. Begin december boekten het personeel en de vakbonden van basiseducatie een belangrijke overwinning: voor de tien jaar dat ze als contractuelen binnen onderwijs hebben gewerkt krijgen ze een aanvullend pensioen bovenop hun werknemerspensioen.

Normaal gezien had door de erkenning als statutaire ambtenaren vanaf 2018 dit bij wet geregeld kunnen worden, maar minister van Pensioenen Daniel Bacquelaine weigerde halsstarrig om een overheidspensioen voor die periode toe te kennen. En dus schoten ze bij Basiseducatie in actie. Op het moment dat de regering het mes in onze pensioenen zet, tonen zij dat aangehouden mobilisatie de politieke machthebbers tot andere inzichten kan dwingen.

‘De gevolgen voor ons zouden niet niks zijn’, zegt Ann Claes, ACOD-afgevaardigde in Open School Antwerpen en een van de trekkers van dit verzet. ‘De nieuwe maatregelen zouden ons tot 200 euro pensioen per maand kosten. Dat is een aanzienlijk bedrag. Dit konden we onmogelijk zomaar laten passeren. Half oktober kregen we te horen dat de wet nog gestemd moest worden in een commissie en in het parlement alvorens die in december van kracht kon gaan. Tijd voor actie dus.’ 

Kan je even de context van jullie verzet schetsen?  

‘Vanaf 1 januari 2018 worden wij, het personeel van de Centra voor Basiseducatie, statutaire ambtenaren. De voorbije tien jaar werkten we als contractuelen binnen onderwijs. Begin september vernamen we dat we geen recht meer zouden hebben op een overheidspensioen voor de periode dat we als contractuele ambtenaren bij onderwijs hadden gewerkt. De minister verwees daarbij naar de nieuwe afspraken in het zomerakkoord omtrent de gemengde loopbanen. De vakbonden hadden nochtans in een CAO met de Vlaamse regering vastgelegd dat dit wel het geval zou zijn. Bovendien bleef voor onderwijs de uitzondering bestaan dat dienstjaren gepresteerd als tijdelijke leerkracht wel tellen voor de opbouw van een overheidspensioen. Een goede uitzondering maar die nam niet de periode van die tien jaar in rekening. En hoewel het probleem een paar keer werd aangekaart alvorens het akkoord op tafel lag, besloot minister Bacquelaine ons als kleine sector gewoon te negeren. We voelden ons echt dubbel en dik bedrogen en vergeten.’

En dus schoten jullie in actie? 

‘Nadat we bekomen waren van de grote schok, hebben we met de personeels- en vakbondsafgevaardigden van ons centrum, Open School Antwerpen, een eerste mobiliserende en bewustmakende actie in elkaar gestoken. Met een ‘lawaaicaravaan’ en een open brief aan de minister zijn we de verschillende vestigingen van onze school afgegaan om collega’s het probleem uit te leggen en hen warm te maken voor verdere acties. De pers was uitgenodigd en een collega filmde de actie om op sociale media te delen.’

‘De actie die daarop volgde, ging uit van alle centra basiseducatie en werd gesteund door ons nationaal vakbondssecretariaat. We stuurden honderden mails naar parlementsleden en commissieleden met de vraag een amendement in te dienen bij de wet. Dat amendement zou onze situatie rechttrekken. Verschillende parlementariërs beloofden ons de zaak ter harte te nemen. Bacquelaine hield ondertussen het been stijf.’

‘Op zeven november trokken we met meer dan driehonderd collega’s uit heel Vlaanderen naar het kabinet van de minister om daar onze eisen te overhandigen. We zongen riedels, prikten ballonnen door en hielden de minister letterlijk een wortel voor. Want dat had hij toch ook bij ons gedaan. Het waren één voor één goed uitgewerkte, creatieve en door veel collega’s gedragen acties in gemeenschappelijk vakbondsfront!’ 

Wat is er uiteindelijk uit de bus gekomen?

‘Wel, diezelfde dag nog kregen we te horen dat Vlaams minister van onderwijs Crevits en minister Bacquelaine samen een oplossing gingen uitwerken. Het gevraagde amendement is er niet gekomen. Wel een aanvullende pensioenregeling voor iedereen die de voorbije tien jaar in de basiseducatie heeft gewerkt en daar nog werkt in januari 2018 en benoemd is op het moment van zijn pensionering. Het gaat over een mooi bedrag. We zijn dus ontzettend blij met wat we door actie voeren hebben binnengehaald. Zonder onze acties was hier niets van in huis gekomen.’

In de lente van 2017 ging jullie ACOD-ploeg in Open School Antwerpen bij de sociale verkiezingen van 4 naar 7 afgevaardigden. Speelt het mobiliseren van mensen een belangrijke rol in jullie syndicale werking? 

‘Ja, we steken daar veel en graag tijd in en we merken dat we steeds meer collega’s mee krijgen naar bijvoorbeeld nationale acties. Ook die net geen verdubbeling van rode personeelsafgevaardigden hebben we hieraan te danken.’

‘Juist door in ons centrum al langer aandacht te hebben voor het mobiliseren van collega’s hebben we nu met de actie rond onze pensioenen zoveel solidariteit gevoeld. We trokken met vele jonge en oudere collega’s aan hetzelfde zeel en wij zijn hen daar dankbaar voor en zij ons. Iedereen is er nu van overtuigd dat actie voeren loont.’

Dit interview verschijnt in het winternummer van Standpunt, het tijdschrift van ACOD Onderwijs Antwerpen/Kempen/Mechelen.