Israël en Egypte blokkeren de toegang tot de Gazastrook sinds Hamas, een soennitische islamitische organisatie, in 2006 de Palestijnse verkiezingen won. Die verkiezingen werden internationaal erkend als vrij en transparant. Israël poogde vervolgens een staatsgreep te forceren om Fatah, de partij aan de macht, die de verkiezingen had verloren, terug de macht te geven. Dat mislukte en sindsdien wordt de Gazastrook bestuurd door Hamas, terwijl de zones op de bezette Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem, die formeel onder Palestijns bestuur vallen, door Fatah worden bestuurd. De Gzastrook wordt sindsdien omsingeld en geïsoleerd door een economische blokkade. Die blokkade wordt in interne documenten van het Israëlisch leger omschreven als “niet genoeg om te leven, net te veel om te sterven” (intro door de redactie toegevoegd).
Mohamed Elnaggar en Ezzaldeen Edwan zijn onderzoekers van het Departement voor Ingenieurskunde van de Palestijnse Technische Hogeschool in Deir al-Balah. Zij besloten met de beperkte middelen beschikbaar in de Gazastrook windturbines te ontwerpen.
Ze kregen voor hun onderzoek steun van de Duitse overheid. Die kreeg echter het verbod van de Israëlische autoriteiten om daarvoor de nodige materialen in te voeren, in lijn met het beleid om de economische ontwikkeling van Gaza te verhinderen. “De Israëlische autoriteiten gaven de Duitse partner geen toestemming om de turbines naar Gaza te brengen”.
Gaza kampt sinds de vernietigingen door het Israëlisch leger in 2006, 2008 en 2014 met een zware energiecrisis. Volgens de Palestijnse Energieautoriteit heeft de Gazastrook 400 tot 600 megawatt nodig. De terug bruikbare installaties kunnen daarvan maar 60 procent leveren.
Prototype
“We hebben met drie ingenieurs een prototype van de turbine gebouwd”, zegt Edwan. “De onderdelen zijn beschikbaar in de Gazastrook, de componenten zijn niet ingewikkeld.” Ze hopen in december 2017 met de productie te kunnen starten. “De turbine zal in minder dan zes maanden klaar zijn”, zegt Elnaggar. Ze zal een capaciteit van 5 kilowatt hebben en niet meer dan 4000 euro kosten.
De onderzoekers hebben de windsnelheden in het gebied bestudeerd. De eerste turbine komt boven op een appartementsgebouw ten westen van Gaza-Stad. “Deze turbine heeft niet meer dan 1 vierkante meter nodig op het dak van een gebouw en heeft een hoogte van 10 meter”, zegt Elnaggar. De Gazastrook telt heel wat hoge gebouwen. Daardoor kan men besparen op de bouw van pijlers voor de windturbines.
Om dit type windturbine efficiënt te laten functioneren is een windsnelheid van 2,5 meter per seconde nodig. In Gazas is de gemiddelde windsnelheid 4 meter per seconde, op een winderige dag is dat zelfs 10 meter per seconde. “Met vijf van deze turbines kun je een gebouw met 20 tot 25 appartementen van energie voorzien tijdens stroompannes”, zegt Elnaggar.
Beter dan zonnepanelen
In de Gazastrook is steeds meer interesse in zonnepanelen. Windenergie biedt echter meer mogelijkheden, zegt Edwan: ze leveren de hele dag door energie en zonnepanelen leveren ook minder energie in de winter. De turbines nemen ook minder plaats in dan zonnepanelen. “We hebben hier weinig plaats, waardoor windenergie, die alleen in de hoogte uitbreidt, haalbaarder is dan zonnepanelen, die uitbreiden over grote oppervlaktes”, zegt Elnaggar. Bovendien moeten zonnepanelen ingevoerd worden terwijl men de windturbines ter plaatse kan maken.
De kostprijs, ongeveer 4000 euro per turbine, is bijna dezelfde als die van een vergelijkbaar systeem van zonnepanelen. Voor de verdere technologische ontwikkeling van het project is echter nog meer internationale en overheidssteun nodig, zeggen de twee onderzoekers.
Het is een goed idee, zegt Mohammed Al-Alami, energie-expert en eigenaar van een bedrijf dat toestellen produceert die worden gebruikt voor de opwekking en opslag van energie. De onderzoekers zullen nog een oplossing moeten vinden voor de sterke schommelingen in windsnelheid tijdens het jaar, zegt hij. “Als het project die efficiëntie haalt, zal het een goede optie zijn en een oplossing voor het probleem dat we met zonnepanelen hebben, namelijk het opslaan van energie in batterijen die na verloop van tijd minder efficiënt worden.”
“Je ziet steeds meer dergelijke projecten voor hernieuwbare energie in de Gazastrook, ondanks de hoge kostprijs”, zegt Al-Alami. Lokale financiers zijn steeds meer bereid om krediet te verstrekken aan dit soort lokale projecten, zegt hij.
Op deze manier past de bevolking van Gaza zich creatief aan om de blokkade door Israël te overleven. Het langetermijnsucces van dergelijke projecten zal echter blijven afhangen van de steun uit het buitenland, niet alleen financieel maar ook politiek. Israël heeft al meermaals ontwikkelingsprojecten, die werden gefinancierd door de EU of door EU-lidstaten, vernietigd zonder dat daar in de EU betekenisvol op werd gereageerd. Zo werden al waterzuiveringsinstallaties, telefoonlijnen, schoolpleinen, speelpleinen vernietigd die met Europees ontwikkelingsgeld werden gebouwd. Initiatieven zoals deze windturbines van eigen makelij hebben naast financiële en logistieke dus ook politieke steun nodig, anders is het risico groot dat ze na verloop van tijd worden vernietigd door de Israëlische blokkade, zeker als ze succesvol zijn en de energiecrisis overwinnen (toegevoegde alinea eigen redactie).
