Foto: Hugo Van Droogenbroeck
Reportage, Nieuws, Wereld, Milieu, Samenleving - Hugo Van Droogenbroeck, Lut Adriaensens

Lijdensweg van een volk zonder thuisland en zonder rechten

In het noorden van Bangladesh staat een derde van het land blank en kreunt de bevolking onder de enorme wateroverlast. In het uiterste zuidoosten van het land zijn we getuige van een humanitaire ramp. De regio Cox’s Bazar wordt overspoeld door Rohingyas die het buurland Myanmar (Birma) ontvluchten. Een reportage van een bezoek aan drie Rohingya vluchtelingenkampen.

maandag 4 september 2017 14:12
Spread the love

Maandag 28 augustus (we zijn juist een week in Ramu, een dorp in Bangladesh) krijgen we de kans om mee te reizen met een Zuid-Aziatische organisatie die in de Thaise hoofdstad Bangkok gevestigd is. De organisatie bezoekt drie kampen van Rohingya-vluchtelingen in Ukhia op de baan naar Teknaf, in de zuidelijke punt van Bangladesh aan de grens met Myanmar. In de aanloop naar het Offerfeest (1 september) delen ze daar onder ander kleren uit aan de vluchtelingen.

Kutupalong kamp



Bron: https://www.refugeesinternational.org/reports/2017/rohingyabangladesh

We stoppen eerst bij één van de twee oudste kampen, Kutupalong, gebouwd in de jaren 90 van de vorige eeuw. Het kamp zelf mogen we niet bezoeken omdat het er te onveilig is. We worden begeleid door drie politiemensen en twee grenswachters.

We staan versteld van de massale oppervlakte die het kamp inneemt. Zo ver het oog reikt zie je ‘krotten’. Ze lijken letterlijk aan elkaar geplakt. Op het eerste gezicht denken we bij een vuilnisbelt te zijn aanbeland. Dichterbij zien we dat het daken zijn. Mensen lopen af en aan door de smalle steegjes tussen de huizen. Het krioelt er van leven. Zijn we bij een mierenkolonie aanbeland?

Officieel wonen er 30.000 vluchtelingen, maar niemand weet precies te vertellen hoeveel echt wonen. 100.000? De meesten zijn immers niet geregistreerd. Dagelijks komen er nieuwe vluchtelingen bij en verdwijnen er. 

Aan de rand van het kamp gekomen, zien we dat jongeren plastiek flessen aan het verzamelen zijn om er een centje mee te verdienen. Kinderen roepen vanachter de omheining allerlei vragen naar ons: waar we vandaan komen, wat we komen doen, wat we brengen, enz. Volgens de politieofficier zijn de grootste problemen: het gebrek aan geboortebeperking – elke maand worden er zo’n 150 baby’s geboren – en gebrek aan hygiëne, sanitair, afval ophalen, enz.



Foto: Hugo Van Droogenbroeck

Echte beschutting tegen regen en wind is er niet. ’s Winters is het koud en verwarmt men zich aan vuurtjes. Er wordt rijst bedeeld, vluchtelingen ontvangen wat leefgeld, juist genoeg om niet van de honger om te komen. Hiermee kunnen ze voedsel in winkeltjes kopen. Vluchtelingenorganisaties krijgen maar beperkt toegang tot de kampen. Bij de overheid leeft de vrees dat malafide personen in de kampen infiltreren om illegale handel en mensensmokkel op touw te zetten.

De meeste Rohingya-kinderen in Bangladesh genieten geen onderwijs, omdat ze niet geregistreerd zijn en als vluchtelingen zonder statuut worden behandeld. Kinderen volgen meestal Koran-onderwijs in de madrassa’s van de kampen. Ze kunnen er geen beroepsopleiding volgen. Een toekomst opbouwen is voor hen niet weggelegd. De Bengalese overheid gaat er van uit dat ze zo snel mogelijk naar Myanmar moeten terugkeren (vanwaar ze verdreven zijn). Ze zitten devhele dag te niksen of te klussen (hout sprokkelen, plastiek vergaren, enz.). De vrees bestaat dat ze worden ingezet bij drugshandel, kindermisbruik, prostitutie, enz. Het risico op criminaliteit is hoog. Ondertussen zitten we reeds aan de derde generatie Rohingyas die in het kamp opgroeit en er verblijft. Verloren generaties … 



Foto: Hugo Van Droogenbroeck

Een lange geschiedenis van onderdrukking en verstoting

In de late negentiende eeuw stimuleerde de regering van Brits-Indië een moslim-bevolkingsgroep (de Rohingyas) om zich te vestigen als goedkope werkkrachten in de vruchtbare, maar weinig bevolkte valleien van het Arakanrijk. Dat rijk was overwegend boeddhistisch. Er was toen geen grens tussen de gebieden Bengalen en Arakan. De Rohingyas werden er als tweederangsburgers behandeld.

Bij oprichting in 1948 werd Rakhine, het vroegere Arakan, een deelstaat van de federale staat Birma. Alhoewel de meer dan 1 miljoen Rohingyas één vierde van Rakhine-bevolking uitmaken, worden ze niet als staatsburgers erkend. Ze worden uitgesloten van staatsambten, hebben beperkte bewegingsvrijheid, mogen niet trouwen met Boeddhisten, worden achtergesteld in onderwijs, gezondheidszorg, enz. Een miljoen Rohingyas leven buiten Myanmar, waarvan een half miljoen in buurland Bangladesh. Van hen zijn er slechts 33.000 officieel erkend als vluchteling. Met regelmaat van de klok gaven kleine conflicten tussen de religieuze en etnische groepen in de Rakhin-staat (Myanmar) aanleiding tot repressie, vernederingen en discriminatie.

Maar er groeit steeds meer verzet hiertegen. Begin oktober 2016 vielen jonge Rohingya-militanten Birmese grenswachtposten aan en 9 officieren werden gedood. De Birmese reactie was heftig. De hele Rohingya-minderheid moest het ontgelden: grootscheepse razzia’s, het vernielen en platbranden van dorpen, het vermoorden en uitdrijven van Rohingyas, enz. Dit bracht een grote stroom vluchtelingen op gang. Buitenlandse journalisten en een onderzoekscommissie van de Verenigde Naties werden de toegang geweigerd. Het leidde tot de opening van een nieuw Rohingya kamp, Balukhali in Ukhia (Zuidoost Bangladesh).

Op 25 augustus braken er opnieuw gevechten uit tussen gewapende Rohingyas (die politieposten aanvielen) en het Birmese leger. Er viel een 400-tal doden, waaronder 370 Rohingya-rebellen. Dit bracht een nieuwe stroom vluchtelingen op gang. Het Birmese leger achtervolgde de vluchtenden en schoot er verschillende neer. De Bengalese grenswacht viste lijken op uit de Naf-rivier. Tussen half en eind augustus zouden 38.000 vluchtelingen de grens met Bangladesh overgestoken zijn. Intussen probeert de Bengalese grenswacht op de verschillende oversteekpunten de vluchtelingen tegen te houden.

Bezoek aan het Balukhali kamp

In dit kamp



Foto: Hugo Van Droogenbroeck

van nog geen jaar oud verblijven officieel 40.000 vluchtelingen. Maar aangezien ze niet geregistreerd zijn, zullen er veel meer zijn. Dit kamp oogt duidelijk beter. Er zijn meer voorzieningen: afwatering, medische post met dokters, ruime moskee, twee schooltjes, winkeltjes, theebars, enz.

We bezochten het kleuterschooltje en spraken met de 3 leerkrachten en 2 kinderverzorgsters. Er wordt in drie opeenvolgende ploegen van telkens 35 kinderen, gedurende twee uren les gegeven. Daarnaast is er nog een lager schooltje. Is dit wel voldoende om in de onderwijsbehoeften van het kamp te voorzien?



Foto: Hugo Van Droogenbroeck

Kleren aan vluchtelingen verdelen 

Vervolgens reden we naar een verdeelpunt buiten een kamp waar hulporganisaties hun materiaal kunnen verdelen. De ngo had verschillende soorten kledingstukken (meisjesbroeken, jeans, hemden, blouses, enz. van verschillende maten) aangekocht, die door een buitenlandse moslim solidariteitsorganisatie gesponsord werden.

Er werden rijen van jongens, meisjes, vrouwen en mannen gevormd om de kleren in ontvangst te nemen. Solidariteitsacties (noodhulp) zijn noodzakelijk maar bieden geen substantiële oplossing.

Tot slot

De problemen met de Rohingyas (moslims) escaleren. In Myanmar is er een rebellenleger van de Rohingyas slaags geraakt met het regeringsleger. De boeddhisten zijn de laatste tijd actief betrokken bij het geweld. Het is een zeer oud conflict dat al jàren aansleept. Myanmar krijgt de zaak niet opgelost.




De Rohingyas willen civiele rechten. Ze zijn stateloos. Het is een etnisch-religieus én complex conflict. Al maanden proberen massa’s vluchtelingen de grens met Bangladesh over te steken. Ze zitten al sinds 1994 en langer in kampen of zwerven rond. Bangladesh kan de toestroom niet slikken. Dus zijn de push back-maatregelen het gevolg. Een politieke oplossing zou het beste zijn. De VN bemoeien er zich nu mee. Zullen zij erin slagen?

Hugo Van Droogenbroeck en Lut Adriaensens zijn beiden lid van Education International Belgium vzw, een organisatie die actief is in educatieve projecten in het district Cox’s Bazar, Bangladesh.

take down
the paywall
steun ons nu!