“We hebben twee keuzes”, zegt Chomsky in Optimism over Despair – On Capitalism, Empire and Social Change. “We kunnen pessimistisch blijven en het erger laten worden. Of we kunnen optimistisch worden, de mogelijkheden aangrijpen die er zeker nog altijd zijn en zo meehelpen om de wereld een betere plek te maken om te leven. De keuze is vanzelfsprekend.” Dit is zijn antwoord op een vraag van journalist C. J Polychroniou in het boek.
Polychroniou had met Chomsky tientallen gesprekken tussen 2014 en 2017. Daarvan werden er nu 22 gebundeld in Optimism over Despair. Chomsky praat daarin voluit over zijn bekende thema’s: zijn kijk op de ‘oorlog tegen de terreur’, op het neoliberalisme, de vluchtelingencrisis en de uiteenvallende Europese Unie, over de kansen op vrede in Israël/Palestina, het belang van bewegingen als BlackLivesMatter, het Amerikaanse verkiezingssysteem en over Trump. Ook de twee grootste gevaren voor de mensheid komen aan bod: de klimaatverandering en het risico op een vernietigende kernoorlog.
Zowat elke boekenuitgever zal je vertellen dat bundelingen van interviews niet echt geschikt boekenmateriaal zijn. Niet zo voor Chomsky. In de loop der jaren zijn van hem meerdere interviewboeken verschenen en verkocht. Chomsky schrijft zelf geen grote werken meer. Hij wordt 89 in december 2017. Zijn lezingen, artikels, commentaren, opinies en interviews blijven echter gretige afnemers vinden.
Wie van Chomsky al wat boeken achter de kiezen heeft zal in dit boekje niet zoveel nieuws vinden. Voor de beginner is dit een welkome introductie tot de man en zijn gedachten. De gesprekken zijn goed geredigeerd, spreektaal werd er uitgehaald, zonder de vlotheid van een gesprek te verliezen.
Deze interviews werden over de voorbije drie jaar afzonderlijk gepubliceerd door het progressieve tijdschrift TruthOut. Het hoofdstuk Trump in the White House verscheen op 17 november 2016 in vertaling bij DeWereldMorgen.be als “Trump bedreiging voor planeet, mobilisatie en activisme kan verschil maken”.
Boeiend om lezen, ook hoe Chomsky reeds voor de verkiezing van Trump en voor zijn eedaflegging zaken voorspelt die nu blijken uit te komen. “Trump is geen afwijking”, zegt Chomsky, “geen aberratie, maar het logische gevolg van veertig jaar neoliberalisme, sociale afbraak en marginalisering van de bevolking ten bate van een steeds kleinere economische elite.”
Interviewer Polychroniou deelt echter het fundamentele optimisme van Chomsky: “Wanhoop is geen optie. Hoe afschuwelijk de huidige situatie in de wereld ook blijkt te zijn, verzet tegen onderdrukking en uitbuiting is nooit vruchteloos geweest, ook niet in tijden die veel harder waren dan nu.”
Belgium according to Chomsky
In een antwoord op een vraag over de oorzaken van de huidige vluchtelingencrisis wijdt Chomsky een pagina aan België. Wat hij daarin zegt is bijzonder relevant. Wie wil weten wat hij zegt, raad ik graag dit boekje aan. Zeer pertinente observatie van Chomsky over België!
Spitante afsluiter: “Vergeet vooral niet dat in de hedendaagse ‘newspeak’ het woord ‘jobs’ een eufemisme is voor het onuitspreekbare zevenletterwoord ‘profits’ (winsten). Wie zei daar weer ‘jobs, jobs, jobs’?
Noam Chomsky and C.J. Polychroniou. Optimism over Despair – On Capitalism, , Empire and Social Change, Penguin, London, 2017. 196 pp. (zonder voetnoten en index) ISBN 978-0-241-98197-9
Noam Chomsky and C.J. Polychroniou. Optimism over Despair – On Capitalism, , Empire and Social Change, Haymarket Books, Chicago, 2017 ISBN 978-1-608-84679-90 (Ebook 978-1-608-468003)
Deze recensie is gebaseerd op de Britse uitgave van Penguin. En voor wie de stap naar Engelstalige boeken nog iets te groot is, recent verscheen in Nederlandse vertaling De Chomsky Papers, een verzameling artikels die Chomsky de voorbije jaren schreef. Zie daarover de recensie “Noam Chomsky: De echte baas van de wereld? Nog steeds de VS”.
