Ze werden beiden op dezelfde dag ontslagen en dat creëert een band. Lyubayeva was tot voor kort de Vlaamse diversiteitsambtenaar. Zij moest er op toezien dat de Vlaamse overheid diverser werd. Haar aanspreekpunt bij de Vlaamse regering was minister van Gelijke Kansen Liesbeth Homans. Maar dan wel een aanspreekpunt dat potdoof en muisstil bleef. “Vier keer heb ik een brief gestuurd met de vraag ‘kunnen wij eens overleggen’. De eerste acht maanden kwam er geen reactie”, zegt Lyubayeva.
Lyubayeva ontdekte al snel dat er wel één manier was om snel reactie te krijgen. “Als ik een eigen persbericht ter info voorlegde, kwam er snel een telefoontje: ‘dat mag niet gepubliceerd worden!’”. De diversiteitsambtenaar probeerde te wegen op de topbenoemingen in de hoop een genderevenwicht na te streven, maar dat bleek niet de bedoeling. “Het uitgangspunt van Homans was: vrouwen kunnen dat niet. Geef ze een opleiding en dan zullen ze het wel kunnen. En als ze het niet kunnen, ligt het aan hen.” Het resultaat was dat de voorbije drie jaar maar twee vrouwen werden benoemd.
Het loopt fout als De Standaard een blog oppikt van Lyubayeva. “Dat artikel bevatte 100 procent correcte informatie en gaf ook het standpunt van de minister correct weer. Zij vindt dat er niet genoeg kwaliteit is bij de topvrouwen, dat het een probleem van individuen is.” In 2015 krijgt Lyubayeva verschillende dreigende brieven van de minister waarin haar werd aangemaand niet te communiceren. “Ik heb altijd beleefd geantwoord dat ze dan maar mijn functie moeten herschrijven”, zegt Lyubayeva. Kritisch zijn en communiceren met de pers stonden namelijk in haar functieomschrijving.
Lyubayeva en Lamrabet hebben niet enkel gemeen dat ze op dezelfde dag ontslagen werden. Zij kregen alle twee in De Morgen te lezen dat er meer aan de hand was dan hun kritische stem. Lyubayeva werd verweten dat ze medewerkers pestte. “Dat was heel grof. Medewerkers geven lovende commentaren. Ik heb bij mijn laatste ontmoeting met het kabinet ook gezegd: als jullie mijn medewerkers kunnen opnoemen en zeggen wat ze doen, dan zwijg ik voor altijd. Maar ze kennen hen niet eens.”
Over Lamrabet schreef De Morgen op basis van anonieme bronnen: ‘Er zouden naar verluidt ook problemen zijn met het operationele functioneren van Lamrabet als juridisch medewerkster.’ Lamrabet: “Een instelling die rond mensenrechten werkt kan natuurlijk niet open en bloot iemand de laan uitsturen wegens een mening die ze uit. Ze hebben daarom maar mist gespuit door te zeggen dat er andere elementen waren die het vertrouwen in de medewerkster schonden. Ik heb gevraagd of zij alle elementen publiek wilden maken, maar dat hebben ze geweigerd. Ze verschuilen zich achter de privacy.”
Dief
Pas vorige vrijdag kreeg Lamrabet te horen wat haar wordt aangewreven. “Het gaat in de eerste plaats over het interview. Er is daarnaast nog één element dat ze mij ook tijdens de gesprekken aanwreven. Dat ik op 7 maart een vorming heb gegeven aan de universiteit van Antwerpen in eigen naam over polarisatie en dat ik daar geen verlof voor had aangevraagd. Ik kon dat administratief nog perfect in orde brengen. Ik ben slordig met kilometervergoedingen en met het noteren van overuren. Maar dat is geen reden om iemand na 17 jaar dienst aan de deur te zetten. Eigenlijk zeggen ze: gij, vuile dief en Marokkaan, jij hebt een dag gestolen van Unia. Dat cliché van de Marokkaanse dief zit er wel heel diep in, hé.”
Volgens Lamrabet en Lyubayeva wordt zo een terreurklimaat georganiseerd tegen iedereen die een kritische mening heeft. Lyubayeva: “Dat is een heikel punt in de Vlaamse administratie. Er wordt verwacht dat je je ook in je privéleven conformeert aan de mainstream politieke ideologie. Ik ben op een bepaald moment door de kabinetchef geconfronteerd geweest met uitprints van mijn privé-facebook-account. Ik ben zeer voorzichtig geweest op Facebook. Mijn privé-facebook ging over mijn kinderen, mijn dieren, mijn man. Slechts af en toe deelde ik een artikel. Ze hadden artikels aangeduid die ik gedeeld had en mensen aangeduid die dat geliket hadden. Wie zijn je vrienden, kreeg ik te horen.”
Een gelijkaardig verhaal bij Unia. “Medewerkers die op Facebook sympathie betuigden met mij zijn gecontacteerd geweest door de directie. Ze moesten die like onmiddellijk weghalen”, zegt Lamrabet.
