Mudasir Ahmad (27), die toeristen rondvaart op het Nageenmeer, vertelt dat zijn vader twintig jaar geleden een voorspelling deed. Het meer zou volgens hem verdwijnen zodra de vissen doodgingen. Drie jaar geleden vond Ahmad dode vissen, drijvend op het water.

Nu maakt hij zich zorgen over zijn toekomst. Hij zegt dat het meer al generaties lang voor het inkomen van zijn familie zorgt. Dat lijkt nu te veranderen. Door algengroei in het meer, dat altijd bekend stond om zijn schoonheid, is er gebrek aan zuurstof in het water. Vissen gaan hierdoor dood. Volgens natuurbeschermers het eerste zichtbare signaal van milieustress in het meer.

“We gaan al eeuwenlang het meer op. Mijn opa en vader leefden van het meer. Ik ben er zelf ook afhankelijk van”, legt hij uit. Hij denkt dat het verschijnen van roestkleurig water een teken is dat het meer een stille dood sterft. En daar houdt hij iedereen verantwoordelijk voor. “We hebben hier veel te veel huizen gebouwd. De de riolering van de huizen komt direct op het meer uit, waardoor het water meer vervuild dan ooit is”, zegt Ahmad.

Overstromingen

De door land omsloten Kasjmirvallei telt meer dan duizend waterlichamen. Als gevolg van verstedelijking en ontbossing zijn de meeste meren in de regio echter verdwenen.

Uit een recente studie van de in Kasjmir bekende milieuactivisten Gowher Naseem en Humayun Rashid, bleek dat 50 procent van de meren en moerassen in de regio van de hoofdstad verloren zijn gegaan aan ander landgebruik. In de afgelopen eeuw leidde ontbossing tot excessieve slibvorming. Door menselijke activiteiten veranderde het landgebruik in deze ecologisch belangrijke gebieden.

Aijaz Hassan, onderzoeker aan de Universiteit van Kasjmir, zegt dat de vallei altijd al gevoelig was voor overstromingen, maar dat diverse waterlichamen in de regio de bevolking behoedden voor isolatie.

“Alle meren in de vallei en de uitgestrekte moerassen speelden een belangrijke rol in het in stand houden van de uniformiteit van de stroming van de rivieren. In het verleden zorgden deze meren en moerassen ervoor dat op piekmomenten het excessieve water van de rivieren daar opgeslagen kon worden. Op die manier werd voorkomen dat grote gebieden overstroomden”, zegt Hassan.

Ernstige degradatie

Het grootste zoetwatermeer in India, het Wularmeer, ligt in de regio Bandipora in Noord-Kasjmir. Ook in dit meer is sprake van ernstige degradatie, als gevolg van menselijke interventie. Het Wularmeer, dat in 1911 een oppervlakte had van 217 vierkante kilometer, telt vandaag nog 80 vierkante kilometer. Slechts 24 vierkante kilometer daarvan bestaat uit open water.

Milieuactivist Majid Farooq zegt dat grote delen van het voormalige meer nu gebruikt worden voor plantages en het verbouwen van rijst. Kunstmest en dierlijk afval, de jacht op water- en trekvogels en de groei van wier zijn andere factoren die bijdragen aan het verval van het Wularmeer. Ook de vispopulatie in het meer nam drastisch af.

Een ander beroemd meer, het Dalmeer, is bijna een kwart gekrompen. Ook hier raakt het water steeds meer vervuild. In onderzoek van het departement Aardwetenschappen van de Universiteit van Kasjmir staat dat het meer onder zware druk staat van “ongeplande verstedelijking, sterke bevolkingsgroei en nutriënten uit de intensieve landbouw en het toerisme.”

Toerisme

Shakil Ahmad Ramshoo, hoofd van het departement Aardwetenschappen, zegt dat de waterkwaliteit verslechtert en dat slechts 20 procent van het water geschikt is voor consumptie. “Door de bevolkingsgroei neemt ook het huishoudelijk afval toe. Dat belandt meestal zonder behandeling in het meer. Als het wel behandeld wordt, is dat onvoldoende”, licht hij toe.

Volgens het departement voor Toerisme bezoeken jaarlijks zo’n miljoen toeristen het Dalmeer. Ongeveer 300.000 mensen zijn direct en indirect afhankelijk van het meer voor hun inkomen. De miljoenenindustrie van ambachtelijke producten in Kasjmir, die werk biedt aan 200.000 mensen, is ook sterk afhankelijk van toeristen die de regio aandoen.

Ongeveer 50 tot 60 procent van de inwoners van Jammu en Kasjmir is direct of indirect betrokken bij de toerismesector. De industrie draagt voor 15 procent bij aan het bruto binnenlandse product van de deelstaat.

Beerput

Mudasir Ahmad zegt dat hij, elke keer als hij met toeristen het meer opgaat, vragen krijgt over de waterkwaliteit. “Mijn opa en zelfs mijn vader dronken uit dit meer. De huidige situatie is zorgelijk. Als dit zo doorgaat, komen er straks geen toeristen meer. Wie geeft er geld uit om een beerput te zien?”, zegt hij.

Fayaz Ahmad Khanday, een visser die bij het Wularmeer woont, zegt dat de visvangst in de afgelopen drie jaar flink verminderd is. Honderden vissers hebben daarmee te maken. “Er zat hier altijd genoeg vis. Maar nu zien we elke dag dode vissen drijven.” Hij wijst de ongereguleerde bouwactiviteiten rondom het meer aan als oorzaak van de vervuiling.

Shakeel Ramshoo denkt dat het nog steeds niet te laat is om het tij te keren. “De mensen die hier leven, moeten kunnen blijven. We moeten iets doen aan de gebrekkige bouwconstructies die hun tol eisen van het water”, zegt hij.
“Nederzettingen in de meren moeten voorzien worden van reinigingsinstallaties voor rioolwater. We kunnen land afgraven en meer ruimte maken voor het water.”

Het originele artikel verscheen eerder hier.