Een reeks suikerhoudende frisdranken met de hoeveelheid suiker per drank (twitter.com)

Zuid-Afrika strijdt tegen obesitas met suikertaks op frisdranken

Op 1 april 2017 zal Zuid-Afrika de prijs van suikerhoudende frisdranken met 20 procent verhogen. “Een suikertaks is de juiste beslissing”, zeggen drie voedingsexperts van de universiteit van Pretoria.

maandag 6 februari 2017 14:22
Spread the love

Het concept van de suikertaks werd voorafgaandelijk grondig onderzocht op vraag van het Zuid-Afrikaanse parlement. De parlementsleden wilden zeker zijn dat het land zo’n belasting nodig heeft en de maatregel effectief zal zijn.

“Een gedurfde beslissing maar de juiste”, zeggen voedingsexperts Hettie Carina Schönfeldt, Beulah Pretorius en Nicolette Hall van de universiteit van Pretoria. De taks zal worden ingevoerd op 1 april 2017 en heeft de bedoeling de consumptie van suikerhoudende frisdranken te beperken. De verkoopprijs van deze frisdranken zal daarom met 20 procent stijgen.

Volgens de Zuid-Afrikaanse gezondheidsautoriteiten past deze suikertaks passen in een breder geheel van maatregelen die het ministerie van Gezondheid neemt om niet-overdraagbare ziektes te voorkomen en te controleren. Het doel is om obesitas met tien procent te verminderen tegen 2020. Deze maatregelen gaan over de reductie van zout, een striktere regelgeving voor transvetten (in margarines en bereide maaltijden) en een strenger beleid ten aanzien van reclame en etiketten op voedingsproducten.

Als gevolg van modernisering en socio-economische ontwikkeling gaan mensen een ander voedingspatroon ontwikkelen. De overgang van traditioneel naar meer bewerkt voedsel leidt echter gewichtstoename en een verhoogd risico op voedingsgerelateerde, niet-overdraagbare ziektes zoals hoge bloeddruk, hartaandoeningen en diabetes. Niet-overdraagbare ziektes werden hierdoor de belangrijkste oorzaak voor vroegtijdig overlijden in lage- en middeninkomenslanden.

Zuid-Afrika vormt hierop geen uitzondering. Van alle Afrikaanse landen hebben volwassenen in Zuid-Afrika het vaakst overgewicht. Bijna een op zeven Zuid-Afrikaanse vrouwen is te zwaar. Bij de mannen is 40 procent van de sterfgevallen voor de leeftijd van 60 jaar te wijten aan een niet-overdraagbare ziekte.

De studie Emerging trends in non-communicable disease mortality in South Africa, 1997 – 2010 van de Zuid-Afrikaanse Medische Onderzoeksraad naar mortaliteit tussen 1997 en 2012, toonde aan dat niet-overdraagbare ziektes een piek bereikten in 2010. Dat jaar waren dit soort aandoeningen bij de belangrijkste oorzaken van overlijden in Zuid-Afrika, goed voor 39 procent van de overlijdens, een cijfer dat op gelijke voet staat met het aantal sterfgevallen van hiv/aids en tuberculose samen.

Volgens voorspellingen van de VN -Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zullen in 2020 80 procent van de ziekten van niet-overdraagbare aard zijn. Deze zullen verantwoordelijk zijn voor zeven op tien van de sterfgevallen in ontwikkelingslanden. Vandaag overlijdt een derde in lage inkomenslanden voor de leeftijd van zestig jaar. In rijke landen is dat slechts 13 procent.

Niet-overdraagbare ziektes hebben een enorme impact op de economische ontwikkeling van landen. Naar schatting kende Zuid-Afrika door toedoen van diabetes, beroerte en hartziektes tussen 2006 en 2015 een geaccumuleerd verlies van 1,88 miljard dollar. Het Wereld Economisch Forum berekende dat andere geïndustrialiseerde landen zoals Brazilië, China, India en Rusland jaarlijks meer dan twintig miljoen productieve levensjaren verliezen door toedoen van niet-overdraagbare ziektes.

Bovenop de scherpe toename van de overige niet-overdraagbare aandoeningen is ook obesitas een opkomend probleem. Het aantal Zuid-Afrikaanse kinderen met overgewicht of obesitas is gestegen van 1,4 procent in 1994 naar meer dan 15 procent in 2004. De problemen met obesitas zijn begonnen nog voor Zuid-Afrika zijn problemen met ondervoeding volledig onder controle had. Het aantal mensen met overgewicht stijgt, terwijl er ook nog altijd problemen zijn door ondervoeding, vooral door een slechte voedingskeuze met te weinig essentiële voedingsstoffen (energie, vitamines en mineralen).



Marktleider Coca-Cola staat met 20 procent van alle frisdranken ter wereld één op de toptien van producenten, voor PepsiCo, Nestlé, Suntory, Danone, DrPepper, Red Bull, Tingyi, Asahi en Kirin (foto Creative Commons/Vermin Inc)

De veranderingen in het dieet van de meeste Zuid-Afrikanen houden vooral in dat ze meer voedsel eten dat rijk is aan verzadigde vetten, minder groenten consumeren en meer vitamine-arme en suikerhoudende snacks alsook frisdranken. Ook zijn ze gaandeweg steeds meer zout, suiker, vetstoffen en olie gaan toevoegen aan hun voeding of tijdens de bereiding.

De wereld is de strijd tegen hiv/aids en andere overdraagbare ziektes aan het winnen maar de last van de niet-overdraagbare ziektes wordt daarentegen groter. Naar verwachting zullen overdraagbare aandoeningen de komende tien jaar nog met 17 procent toenemen. In Afrika spreekt men zelfs over een cijfer dat de 27 procent benadert.

Wereldwijd worden overheden aangespoord om meer aandacht te hebben voor aandoeningen die te maken hebben met voeding. Zuid-Afrika heeft verschillende VN-resoluties ondertekend en engagementen aangegaan rond voeding en gezondheid. Met de invoering van de suikertaks respecteert Zuid-Afrika dit internationaal engagement, menen de auteurs van het onderzoek.

Dit is de IPS-vertaling van het artikel South Africa’s sugar tax: a bold move, and the right thing to do op de website The Conversation

take down
the paywall
steun ons nu!