Woensdagmiddag, het was ongewoon rumoerig in de koffiebar waar we hadden afgesproken in hartje Borgerhout. Voor mij zitten twee vrouwen die vastberaden zijn om Vlaanderen te laten kennismaken met films uit de Arabische wereld.

Malikka werkt in de culturele sector en runt daarnaast de Al.Arte vzw. Naast het online magazine over interculturele kunst en cultuur organiseren ze ook projecten en events. Stefanie heeft in Engeland gedoctoreerd rond Arabische cinema. Ze werkte enkele jaren voor een Schots filmfestival waar ze Afrikaanse en Arabische films programmeerde.

Vooroordelen rond Arabische films

Stefanie Van de Peer en Malikka Bouaissa.

Stefanie: Ik heb Malikka leren kennen omdat ik als vrijwilliger voor Al.Arte schreef over films. Toen ik terugkeerde uit het buitenland, vond ik werk op een filmfestival in Vlaanderen. Maar ik merkte algauw dat ze amper films uit Afrika of de Arabische wereld programmeren. Wat ze ‘Wereldcinema’ noemen is voor hen dan vooral films uit Latijns-Amerika of Azië.

Ik probeerde regelmatig interessante Arabische films voor te stellen. Maar  het was heel frustrerend om te zien dat de directeur van het filmfestival de voorgestelde film niet eens wou bekijken. Het antwoord lag vaak al klaar: de kwaliteit van films uit die regio is niet goed genoeg. Het is alsof alleen een bepaald soort film, verhaalstijl en esthetiek het waard is om vertoond te worden in een zaal.  En wat is kwaliteit in deze? Of wat is een goede verhaalstructuur? Het is toch enorm subjectief.

Rotterdam als voorbeeld

Malikka: We bezochten samen het Arab Camera Festival in Rotterdam en constateerden dat ze in Nederland twee Arabisch filmfestivals hebben en in Vlaanderen amper één. In Brussel heb je bijvoorbeeld wel Medditeranea en het filmfestival Moov vertoont ook af en toe Arabische films maar vooral in kleinere steden in Limburg en West -en Oost Vlaanderen.

Stefanie: We vonden dat een super diverse stad als Antwerpen toch ook haar Arabisch filmfestival moet hebben. We hebben dan een project opgesteld en zo is de bal beginnen rollen. En MONA Film Festival zag het levenslicht. MONA staat voor Midden-Oosten & Noord-Afrika.

Malikka: We willen late zien dat er heel knappe films zijn uit die regio met fantastische acteurs en actrices, mooie beelden en interessante verhalen.  We noemen het Arabisch Filmfestival omdat het praktisch is maar we zullen ook Berberse, Iraanse en Turkse films vertonen.

Films en documentaires

Stefanie:  Op het programma staan films, kortfilms en docu’s uit verschillende Arabische landen: Marokko, Algerije, Tunesië, Palestina, Libanon, Syrië en Saoedi Arabië.

Malikka: We worden in de media overspoeld met negatieve berichten over geweld en oorlog uit de Arabische wereld. Dat heeft een enorme impact op de beeldvorming over die regio, zodat we haast de gewone mens zijn vergeten. In de films die op festival aan bod komen zien we de mensen in hun dagdagelijkse beslommeringen. We willen die menselijkheid tonen.

Stefanie: We vertonen vooral recente films uit de Arabische regio. Net om te benadrukken dat er wel degelijk een hedendaagse cinema is in het Midden-Oosten, ondanks de moeilijke situatie daar.

We openen het festival met een Palestijnse film. Het is de debuutfilm van twee Palestijnse broers. De ene is regisseur en de andere speelt mee in de film. De film speelt zich af in een schoonheidssalon in Gaza waar vrouwen elke dag samenkomen om gezellig te keuvelen en te roddelen over elkaar. Buiten gebeuren er allerlei dingen. De berichten daarover sijpelen beetje bij beetje het schoonheidssalon binnen en je ziet hoe die dynamiek tussen de mensen geleidelijk veranderd. Het is een heel kleurrijke en grappige film maar je krijgt tegelijk ook informatie over de situatie in Palestina.

Debatten en kinderworkshop filmanimatie

Naast de films zijn er ook een aantal documentaires geprogrammeerd met debatten. Onder andere een debat over de impact van de Arabische lente op de situatie van de vrouw in de Arabische wereld en er is ook een debat over de persvrijheid in Algerije met Algerijnse journalisten die gevlucht zijn.

Malikka: We hebben ook aan de kinderen gedacht. Er staat een aantal kinderfilms op het programma. En op zaterdag is er ook een workshop waar kinderen animatiefilms leren maken die ze nadien op het scherm kunnen bekijken.

Breder dan een festival

Stefanie: Films die niet gemaakt zijn in het westen worden in het vakje ‘Wereldfilm’ gestoken.  Ik vind het een duffe, nietszeggende categorie. We willen dat mensen komen kijken naar goeie films die ook buiten Hollywood gemaakt worden zonder dat stigma ‘Wereldfilm’.

Malikka: Het MONA Film Festival is het startschot maar we willen breder gaan dan het festival.  Net zoals het filmfestival in Rotterdam dat ook buiten het festival, het ganse jaar Arabische films programmeert. Dat willen we op termijn ook doen. Arabische films aanbieden aan Culturele Centra in Vlaanderen.

Stefanie: De eerste samenwerking is al begonnen met de Roma. We programmeren er begin maart, tijdens het vrouwenfestival Imra’a, een reeks Arabische films over vrouwen. Ons doel is om van MONA een jaarwerking te maken.

Malikka: We houden de inkomprijs zo laag mogelijk om een breed publiek te bereiken. We willen ook wel benadrukken dat de mensen moeten komen omdat het vooral een filmfestival is, een feest waar we samen genieten van mooie films.

MONA Film Festival gaat door op vrijdag 10, zaterdag 11 en zondag 12 februari 2017 in het Cultureel Centrum van Berchem.  

Meer info en tickets: http://www.monafilmfestival.be/films/