Alle maatregelen die nu al genomen zijn om het wegverkeer minder vervuilend te maken zullen tegen 2030 leiden tot een minder verbruik van 43 miljoen ton aardolie per jaar dan in 2010. De groei van de scheepvaart en de luchtvaart zal in diezelfde peridoe echter leiden tot een hoger verbruik van 19 miljoen ton aardolie per jaar. De groei in deze twee sectoren zal dus de leefmilieuwinsten van auto’s en vrachtwagens bijna voor de helft teniet doen.

“Vliegtuigen en schepen krijgen een vrijgeleide ten koste van de – op zich al ontoereikende – inspanningen van het transport over land”, zegt Bill Hemmings van de studiegroep Transport&Environment (T&E). “Dat is niet alleen oneerlijk, maar ook een drempel voor Europa om de doelstellingen van het klimaatakkoord COP21 van Parijs)te halen. Regeringen moeten opnieuw nadenken, scheepvaart opnemen in hun emissiehandel en de maatregelen voor de luchtvaart verstrengen.”

De scheepvaart wordt door dit klimaatakkoord niet aangepakt. Eind december 2016 bespreekt het Europees Parlement een voorstel tot oplossing in de vorm van een Maritiem Klimaatfonds en de opname van de scheepvaart in de Europese emissiehandel (ETS). In januari 2017 zal de Europese Commissie een voorstel doen om ook het luchtverkeer te integreren in het ETS.

De uitstoot van de scheepvaart kan jaarlijks met 80 miljoen ton naar beneden tegen 2030 als de sector wordt geïntegreerd in het ETS, schat de Europese Commissie. Dat verschil is vergelijkbaar met de totale jaarlijkse uitstoot van een land als Oostenrijk.

De scheepvaart is een van de snelst groeiende bronnen van CO2-uitstoot uit transport en zal tegen 2050 goed zijn voor naar schatting 17 procent van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen. Toch blijft de Internationale Maritieme Organisatie (IMO) een akkoord over reductie van de luchtvervuiling door de scheepvaartsector uitstellen.

De luchtvaart is momenteel verantwoordelijk voor ongeveer 5 procent van de klimaatopwarming. De uitstoot van CO2 alleen al zal naar verwachting verviervoudigen tegen 2050 en dan 22 procent vormen van de wereldwijde uitstoot, volgens het onderzoek van T&E. Er is wel een akkoord om die uitstoot te compenseren in plaats van terug te dringen, maar dat zou enkel gebeuren op vrijwillige basis.

Recent heeft Brussels Airport, eigenaar en beheerder van de Belgische luchthaven van Zaventem, een plan gelanceerd om de luchthaven uit te breiden en het luchtverkeer van en naar Brussel fors uit te breiden. Dat doet ze met het argument dat dit 60.000 nieuwe banen zou opleveren. Brussels Airport zegt er niet bij dat dit in hoofdzaak laagbetaalde, ongeschoolde, onstabiele en flexibele banen zullen zijn. Investeringen in duurzame energievoorzieningen brengen daarentegen veel meer banen op die bovendien, geschoold en beter betaald zijn. De Belgische regering houdt desondanks vast aan het idee van ongebreidelde groei van de luchtvaartsector (nvdr).

Rapport Transport&Environment: The share of aviation and maritime transport in the EU’s transport related fossil fuel demand