Opinie - Mathieu Charles

Open Forum Dag: De verhalen van morgen die je gisteren had moeten horen

Mama’s Open Mic, een platform voor woordkunst en muziek dat beginnende artiesten een podium geeft, werd dit jaar uitgenodigd om op de Boekenbeurs te staan. De open mic is één van de vaste waarden in Antwerpen en trekt heel wat enthousiast talent en publiek aan. Het opzet is simpel, vier artiesten brengen elk een set van ongeveer 15 minuten en daarna kan iedereen het podium voor maximum 5 minuten eigen maken. De Boekenbeurs had voor een DJ –tafel , microfoon en speakers gezorgd, alles wees op een zoveelste succesvolle passage.

donderdag 8 december 2016 16:11
Spread the love

Enkele scholen bezochten die dag, als uitstap, de boekenbeurs en heel wat jongeren toonden interesse om op het podium te klimmen. Er staan filmpjes online van jonge beatboxers, rappers en dichters die onder luid gejuich van hun klasgenoten een kant van zich lieten zien die waarschijnlijk niet zo vaak aan bod komt binnen de schoolmuren.

Ondanks dit succes werd Mama’s Open Mic een half uur eerder dan voorzien stilgelegd door de Boekenbeurs. Er was volgens de organisatie sprake van geluidsoverlast en er kwamen klachten binnen van de bezoekers en standhouders.

Diverse stemmen

Dit incident illustreert een kloof tussen het bredere kunstenveld en de vernieuwing die gevoed wordt door een meertalige en veelkleurige realiteit waarin disciplines groeien die niet behoren tot de vertrouwde Canon. Initiatieven zoals Mama’s Open Mic bloeien in de schaduw en wanneer ze op grotere events belicht worden kan dat botsen met de gevestigde waarden. Ze worden met argusogen bekeken.

Wat hebben beatbox, rap en spoken word tenslotte met literatuur te maken? Is dat niet ‘urban’? Ja, die grootstedelijke insteek, die meestal onder ‘urban arts’ wordt geclassificeerd en vandaag nog steeds stiefmoederlijk behandeld wordt is de verzamelnaam geworden voor alles wat niet tot de norm behoort. Nieuwe kunstvormen krijgen enkel potgrond in de marge en worden opgepikt wanneer ze gestroomlijnd kunnen worden binnen de dominante referentiekaders. Er wordt verder amper ruimte voor gemaakt.

Ondervertegenwoordigd en onzichtbaar

Het Vlaams Fonds voor de Letteren gaf dit jaar cijfermateriaal vrij over etnische diversiteit binnen de Vlaamse letteren. Uit die cijfers blijkt dat de ondervertegenwoordiging van auteurs met een niet-Westerse migratieachtergrond groot is. Dit komt onder andere door uitgeverijen die zich amper engageren om die “alternatieve” (anders dan de norm) stemmen te publiceren, literaire tijdschriften die zich niet buiten de vertrouwde referentiekaders begeven (dit heeft te maken met een afwezigheid van etnische diversiteit in de redactie) en literaire podia die, ondanks initiatieven zoals Mama’s Open Mic, nog steeds veelal wit kleuren. Het Vlaams Fonds voor de Letteren doet inspanningen om die ongelijkheid aan te pakken en geeft bijvoorbeeld spoken word artiesten de mogelijkheid om als auteurs op de lijst van auteurslezingen te komen.

De ongelijkheid in de literaire sector kan overigens doorgetrokken worden naar de volledige samenleving. Achterstellingsmechanismen die zich onder andere bevinden in het onderwijs en de afwezigheid van rolmodellen zorgen ervoor dat weinig personen met een migratieachtergrond doorstromen naar de reguliere kunstensector.

Dit wil niet zeggen dat er geen schrijvers, artiesten en kunstenaars zijn, integendeel, alleen worden ze niet opgepikt, gesubsidieerd of een platform aangeboden. Er bestaat dan ook een grote groep autodidacten die via andere kanalen, zoals sociale media, youtube en blogs, hun creaties met de wereld delen.

Het is van essentieel belang dat die stemmen gehoord worden. Er wordt heel veel geschreven en gepubliceerd over etnisch-culturele minderheden, maar waar blijven de verhalen geschreven door personen met een migratieachtergrond? Het aantal gepubliceerde auteurs is op één hand te tellen.

De toekomst is vandaag

Op de Open Forum Dag van het Minderhedenforum willen we door middel van salons rond diversiteit in de cultuursector en urban disciplines enerzijds goede praktijken delen en anderzijds het gesprek aangaan over de problematische aard van een gebrek aan diversiteit en hoe dit niet valt te verdedigen in een maatschappij die ondertussen al enkele jaren superdivers is.

We kunnen rekenen op heel wat organisaties en individuen die dagelijks onvermoeibaar werken aan een toekomst zonder drempels, maar het slagen van die toekomst is de verantwoordelijkheid van ons allemaal. Laat ons daarom vooral op de volgende boekenbeurs opnieuw beatboxen, rappen en slammen want daarin schuilen de grote verhalen van vandaag en morgen.

 

Mathieu Charles is medewerker van het Minderhedenforum

Meer info: http://openforumdag.be

take down
the paywall
steun ons nu!