Opinie -

Moet of kan de Europese Unie worden gered?

Niemand zal ontkennen dat de EU in een zware crisis zit en haar legitimiteit grotendeels kwijt is. De vraag is hoe we daarop moeten reageren? Kan of moet de EU worden gered? De meningen hierover lopen uiteen, maar het lijkt me zeer belangrijk dat om mensen tot een verantwoord standpunt te brengen, er ook goede en juiste informatie moet gegeven worden.

donderdag 8 december 2016 09:49
Spread the love

Vreemd was het toch, hoe onmiddellijk na de nederlaag van Matteo Renzi in het Italiaanse referendum, opnieuw werd verwezen naar de EU. ‘Een zoveelste referendum, een zoveelste nederlaag voor het pro-EU kamp’, schrijft Jan Blommaert in De Wereld Morgen.

Het kan niet voldoende herhaald worden: dit referendum had niets, maar dan ook niets met de EU te maken, het Italiaanse politieke bestel kan best een opknapbeurt gebruiken, maar wat Renzi voorstelde ging lang niet in de goede richting. Vandaar dat ook een groot deel van de (pro-EU) linkerzijde tegen stemde. Wie dat ‘pro-EU kamp’ dat de slag verloor dan wel mag zijn, Joost mag het weten.

Ze leren het maar niet bij de EU’, nog steeds in hetzelfde artikel. Dat klopt dus niet en misschien moet het zijn, ‘ze leren het maar niet die nationale regeringen in de Raad’.

De Europese Commissie staat onder zware druk, ze is in meerderheid neoliberaal, maar voorzitter Juncker weet verdomd goed dat Jan Blommaert op één punt wel eens gelijk zou kunnen hebben: dat deze EU geen lang leven meer beschoren is. Vandaar de voorzichtige pogingen om binnen de bestaande verdragen het schip van koers te laten veranderen.

Een paar voorbeelden

Bij zijn aantreden stelde Juncker voor een zwaar investeringsprogramma van start te laten gaan. Geld voor de begroting krijgt de man echter niet van de Raad, en dus kan er enkel steun worden gegeven aan privé-investeringen. Op zich is dit een goed voorstel, alleen zijn er veel te weinig voorwaarden aan verbonden ivm duurzaamheid bijvoorbeeld. En houdt de rijkste economie van de EU, Duitsland, de knip op de beurs. Meer dan Frankrijk of Italië geeft Duitsland niet.

De Europese Commissie probeerde eveneens de detacheringsrichtlijn te wijzigen om de sociale dumping in de EU tegen te gaan. Wie stuurde het voorstel stante pede terug naar afzender? De landen van Midden-Europa en Denemarken. De Commissie diende haar voorstel opnieuw in, we zullen zien wat er van terecht komt.

Begin deze week kwam de ECOFIN Raad bijeen (ministers van economie en financiën): de richtlijn over de bestrijding van belastingontwijking en belastingconcurrentie wordt tegengehouden door het Verenigd Koninkrijk en Nederland. De Financiële Transactietaks die al jaren in de pijplijn zit en door de Commissie voortdurend naar beneden moest worden bijgesteld, is alweer niet goedgekeurd. Ook België dreigt er mee de ‘versterkte samenwerking’ te verlaten.

In het Europees Parlement werd een richtlijn op de uitstoot van vervuilende stoffen aangenomen. Ook hier moest de Commissie in het zand bijten. Het EP heeft gedaan wat de Raad heeft gevraagd. Dit vergt een paar tienduizend extra vroegtijdige doden in de EU.

Het pijnlijke dossier Griekenland: eens te meer kon er geen akkoord worden bereikt over een schuldvermindering voor Griekenland. Er zijn minimale maatregelen goedgekeurd, maar Duitsland blijft een primair begrotingsoverschot van 3,5 procent eisen.

Economisch bestuur: de Europese Commissie weigert de verdragen toe te passen en sancties op te legen aan Spanje, Portugal en Italië wegens het overschrijden van het begrotingstekort. Is dit wat sommigen ‘ongehoorzaamheid’ noemen? De Europese Centrale Bank protesteert tegen deze ‘politieke’ Commissie. Voelt ze zich bedreigd?

Midden november stelde de Europese Commissie voor te stoppen met het soberheidsbeleid en te beginnen met een begrotingsexpansie in de eurozone. De uitgaven zouden tot 0,5 procent van het BBP van de eurozone mogen bedragen, zo’n 50 miljard euro extra. Njet, zei de eurogroep.

Eventueel, voor wie het mocht vergeten zijn, kan nog verwezen worden naar het spreidingsplan voor de vluchtelingen. Goedgekeurd maar niet uitgevoerd door de Lidstaten.

Een legitimiteitscrisis

Niemand zal ontkennen dat de EU in een zware crisis zit en haar legitimiteit grotendeels kwijt is. De vraag is hoe we daarop moeten reageren? Kan of moet de EU worden gered? De meningen hierover lopen uiteen, maar het lijkt me zeer belangrijk dat om mensen tot een verantwoord standpunt te brengen, er ook goede en juiste informatie moet gegeven worden. Ik vind het daarom doodjammer dat Jan Blommaert zich laat meeslepen door de anti’s waarvan velen nooit de moeite deden om iets van de EU te begrijpen.

De ‘eurocraten’! Wie zijn dat nu? De ambtenaren die nog steeds een indexering van hun lonen krijgen? Te veroordelen? De ‘afdankertjes’? Juncker, Moscovici, Thyssen, Timmerman? Dergelijke uitspraken zijn vooral een slag in het gezicht van de ernstige politici die in de Europese Commissie proberen hun werk te doen, en voor de vele degelijke ambtenaren die vechten tegen de bierkaai. Erkenning krijgen ze niet.

En ja, de zaak van Barroso is schandelijk, en ja de ontslagvergoeding van Van Rompuy is schandelijk, en ja, De Gucht zou beter zijn mond houden over CETA. We mogen en moeten de misbruiken aanklagen, maar een hele instelling en de hele EU hiermee op de schop nemen, lijkt me echt niet ernstig.

Alternatieven

Wie iets anders wil kan terecht bij de groep van ‘plan B’ die onlangs in Kopenhagen bijeenkwam om een alternatief voor de EU te bespreken. De voorstellen zijn niet af en voor diegenen die de algemene filosofie ervan volgen, is een actieve participatie aan de groep aan te bevelen. Voor wie er meer wil over weten: http://www.stefanofassina.it/news/statement-for-a-standing-plan-b-conference-in-europe/

En voor wie gelooft dat redding nog mogelijk is kan de vele alternatieve voorstellen lezen in een schitterend verslag: How can Europe Change?

Francine Mestrum (onderzoeker, activist, lid internationale raad Wereld Sociaal Forum; auteur van ‘Ontwikkeling en Solidariteit’ (EPO); initiatiefnemer Global Social Justice, laureaat van de Prijs Jaap Kruithof 2016).

take down
the paywall
steun ons nu!