Afrikaans-Braziliaanse vrouwen hielden op 20 november 2016 een Mars van het Zwarte Geweten in São Paulo (oorbel: '100 procent zwart'). Vooral zwarte vrouwen lijden onder gendergeweld, ondanks strenge wetten, als gevolg van racisme bij politie en justitie (Rovena Rosa/Agência Brasil)

Regering Brazilië vermindert bescherming vrouwen tegen geweld

Brazilië keurde in 2006 een belangrijke wet goed tegen gendergeweld aan maar toch blijft het fysiek geweld tegen vrouwen toenemen. Vooral zwarte vrouwen krijgen het hard te verduren. De regering van president Temer neemt nu voorstellen aan die hun bescherming zal verminderen.

vrijdag 25 november 2016 21:27
Spread the love

Vier maanden ziekenhuis en verscheidene chirurgische ingrepen hebben Maria da Penha het leven gered, maar de 37-jarige Braziliaanse bleef wel levenslang gedeeltelijk verlamd. In 1983 had haar man haar ’s nachts met een geweer in de rug geschoten terwijl ze sliep. Toen ze maanden later thuiskwam, probeerde haar man haar te elektrocuteren in bad. Haar man werd tweemaal veroordeeld, maar telkens slaagden zijn advocaten erin het vonnis in beroep ongedaan te maken.

Maria da Penha legde klacht neer bij naar de Inter-Amerikaanse Commissie voor Mensenrechten van de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS). Die veroordeelde de Braziliaanse staat reeds in 2001 voor juridische nalatigheid. Brazilië werd verplicht een definitief proces te organiseren en structurele maatregelen te nemen om het geweld tegen vrouwen in te dammen. In 2002 kreeg haar mande tien jaar cel, maar al na twee jaar kwam hij vrij.



Maria da Penha (blogdaodisseia.blogspot.com)

De belangrijkste triomf voor Maria da Penha was dat haar situatie tot een wet leidde die in 2006 werd goedgekeurd en haar naam draagt. Deze wet legt zware straffen op voor gendergeweld. Toch blijft het aantal aanvallen op vrouwen in Brazilië toenemen. Van 1980 tot 2006 nam het aantal moorden op vrouwen toe met 7,6 procent per jaar. Van 2006 tot 2013, na de invoering van de nieuwe wet, groeide het aantal geweldmisdrijven tegen vrouwen nog steeds 2,6 procent per jaar. Zij gaf tevens haar naam aan het Instituto Maria Da Penha, dat zich inzet voor de strijd tegen geweld tegen vrouwen in familie en gezin.

De wet-Maria da Penha, de door deze wet opgerichte politiecommissariaten met vrouwelijke agenten en andere instrumenten “zijn wel degelijk effectief tegen het geweld, maar ze volstaan niet”, zegt Clair Castilhos Coelho van het Braziliaans Nationaal Feministisch Netwerk voor Seksuele en Reproductieve Gezondheidsrechten.

Huidskleur blijkt bij geweld een belangrijke rol te spelen. “Voor zwarte vrouwen is de situatie verergerd”, zegt arts Jurema Werneck, coördinator van Criola, een organisatie die opkomt voor de rechten van zwarte Brazilianen. In tien jaar tijd is het aantal gendergerelateerde moorden op vrouwen met 54,2 procent toegenomen. In 2013 werden 2875 vrouwen vermoord. In dezelfde periode daalde het aantal moorden op blanke vrouwen daarentegen met bijna 10 procent, van 1747 in 2003 naar 1576 in 2013.

“Het verschil wordt verklaard door racisme”, zegt Werneck. “De mechanismen van de strijd tegen geweld beschermen niet iedereen op dezelfde manier. Volgens de wet-Maria da Penha Fernandes moet je eerst klacht neerleggen bij de politie alvorens het gerechtelijk apparaat in actie schiet, maar iedereen weet dat de politie in de praktijk zwarte vrouwen niet beschermt.”

“Men moet dus het racisme aanpakken, men moet ambtenaren – of dat nu politiemensen zijn of leidinggevenden – opleiden om zwarte vrouwen als mensen te behandelen.” De wet zou ook beter werken als de klachten rechtstreeks naar het openbaar ministerie zouden gaan, zoals men in sommige wijken van de stad São Paulo al doet, stelt Werneck voor.

Femicide

Sinds 2015 heeft Brazilië ook een wet die femicide, gendergerelateerde moord op vrouwen, zeer zwaar bestraft. Volgens officiële statistieken vinden gemiddeld vijftien femicides per dag plaats in Brazilië, waarmee het land internationaal op de zevende plaats ter wereld staat.

Daarnaast zijn er echter nog veel andere vormen van fysiek, psychisch en economisch geweld, waar vrouwen in hun dagelijkse leven mee te maken krijgen, veel vaker dan mannen. De Braziliaanse gezondheidsdiensten verzorgden in 2014 bijna 150.000 vrouwen die het slachtoffer waren geworden van een of andere vorm van geweld, dubbel zoveel als mannen. Elke dag hebben gemiddeld 405 Braziliaanse vrouwen medische verzorging nodig als gevolg van agressie.

Uit het laatste Nationale Gezondheidsonderzoek, dat het ministerie van Gezondheid elke vijf jaar doet, bleek dat 2,4 miljoen vrouwen al minstens éénmaal het slachtoffer waren geweest van agressie door iemand uit hun kennisenkring, tegenover 1,3 miljoen mannelijke slachtoffers.

Afzetting Dilma Rousseff

“Het grootste symbolische geweld tegen een vrouw van de voorbije jaren in Brazilië was echter de afzetting van president Dilma Rousseff, zonder dat een misdaad bewezen was, door een parlement waarvan de meerderheid beschuldigd wordt van verkiezingsmisdrijven en corruptie”, voegt Clair Castilhos Coelho hier aan toe.

Het politieke klimaat dat door de nieuwe regering van president Michel Temer, voormalig vicepresident onder Rousseff Rousseff, “effent het pad voor meer geweld tegen vrouwen, vanwege het vrouwonvriendelijke karakter van zijn regering en het regeringsbeleid.” De nieuwe regering telt bovendien geen enkele vrouwelijke minister en dient wetsvoorstellen in die de verbeterde sociale bescherming die de Braziliaanse vrouw in de voorbije jaren heeft verworven terugdraait, vreest Castilhos.

25 november 2016 is de Internationale Dag ter Uitbanning van Geweld tegen Vrouwen.

Bron: Sube violencia contra mujer negra en Brasil, pese a mejores leyes

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!