Volgens het rapport Europe’s Disappearing Middle Class? Evidence from the World of Work, is de afname van het aantal mensen dat tot de middenklasse behoort, nog groter dan die 2,3 procent in landen zoals Duitsland en Griekenland.

Meer tweeverdieners

In de Europese Unie behoren 23 tot 40 procent van de gezinnen tot de midden-middenklasse. Hun inkomen schommelt tussen 80 en 120 procent van het mediane inkomen.

Denemarken en Zweden hebben de grootste middenklasse (respectievelijk 40 en 39 procent), terwijl Letland (23 procent) en Litouwen (24 procent ) de kleinste middenklasse hebben.

“In landen met een sterkere middenklasse zien we een toename van het aantal gezinnen met twee inkomens”, zegt Daniel Vaughan-Whitehead, co-auteur van het rapport.

Zo is de snelle groei van de middenklasse in Spanje sinds de jaren ’80 grotendeels te verklaren door de spectaculaire stijging van het aantal werkende vrouwen.

“Dit betekent ook dat één inkomen vaak niet langer volstaat om tot de middenklasse te blijven behoren”, zegt Vaughan-Whitehead.

Financiële crisis

Het mediane inkomen is gedaald tijdens de economische en financiële crisis, vooral tussen 2008 en 2011.

Het krimpen van de middenklasse was al voor de crisis in een aantal landen begonnen, met name in Duitsland (min 3 procent per jaar), maar ook in Luxemburg, Nederland, Griekenland, Groot-Brittannië en zelfs Denemarken. Werknemers in deze landen gingen vaker deel uitmaken van lagere inkomensgroepen.

In Griekenland, Spanje, Estland, Cyprus en Portugal is de middenklasse getroffen door de gevolgen van de crisis op de arbeidsmarkt. Terwijl in Spanje de middenklasse nog aangroeide voor de crisis, kromp ze sinds het begin ervan. De groei van de middenklasse is in de meeste Centraal- en Oost-Europese stilgevallen na 2008.

“Het krimpen van de middenklasse baart zorgen omdat jongeren hiervan het grootste slachtoffer zijn, en er zo een inkomenskloof tussen generaties ontstaat. We hebben beleidsacties nodig die de toenemende ongelijkheid en het krimpen van de middenklasse een halt toeroepen. Dit zou niet enkel onze levensstandaard verhogen, maar ook economische groei bevorderen”, concludeert Heinz Koller, directeur van de ILO voor Europa en Centraal-Azië.