Week van de geestelijke culpabilisering

Week van de geestelijke culpabilisering

vrijdag 14 oktober 2016 11:08
Spread the love

Gewoon doen en durven

De week van de geestelijke gezondheid. Een documentaire over psychische problemen in zaal Athena in hartje Antwerpen. Topinitiatief, inspirerend en ontroerend tegelijk. Aansluitend een toelichting door professor en psychiater Dirk De Wachter. En dan…de teleurstelling. De oplossing aller psyschische problemen ligt, zo leren we uit de woorden van de hoogleraar, in het terug omarmen van de gewonigheid.

Niet te zot willen doen of de beste willen zijn, maar gewoon zwijgend door de straten wandelen met een vriend en daarin de zin van het leven vinden. Geen al te hoge ambities koesteren en de schijn ophouden op de sociale media. Dát en durven. Durven spreken met familie en vrienden wanneer het misloopt, durven spreken tegen collega’s over die donkere kantjes, want zij kampen er ook mee. Drempels overwinnen en de isolatie doorbreken, daar is het om te doen.

Maar meneer De Wachter, is het dan niet nodig om de context zelf in vraag te stellen? Waarom opnieuw het probleem individualiseren? Een man met uw ervaring en bekwaamheid zou zich toch niet mogen laten verleiden om zij die niet durven naar buiten te treden te culpabiliseren. Want zeg nu zelf, als niemand zijn of haar psychische problemen durft prijs te geven, is er dan een individueel of een maatschappelijk probleem? 

Binnenvetters en boekenverkopers

U had nochtans eerder op de avond correct opgemerkt: diegenen die echt aanwezig zouden moeten zijn, die zijn er niet. Nooit. Wie echt diep zit, laat zich niet zien op dergelijke publieke evenementen, zelfs niet als het gratis is. De echte vraag die die zich stelt is dan toch waarom zij er niet zijn. Welke structurele drempels ervaren zij en waardoor worden die veroorzaakt?

 Zijn er krachten in de samenleving die wél baat hebben bij geïndividualiseerde binnenvettende burgers/werknemers, kiezers of consumenten? Gelooft u wel of niet dat er werkgevers zijn die helemaal niet zitten te wachten op sterke, assertieve me elkaar verbonden mensen/werknemers? Of zijn er misschien politici die baat hebben bij breed verspreide angst en onzekerheid en dus in feite psychische aandoeningen cultiveren? Als ik echt stout was, zou ik aan dat lijstje ook nog populariserende boekenverkopende psychiaters kunnen toevoegen, maar dat zou een persoonlijke sneer zijn die afdoet aan een veel te essentiële kwestie. 

Ingesnoerd en touwtjes

Hou u vast voor enkele boude vergelijkingen. Hebben de zwarten in de VS het racisme kunnen afschudden door ‘gewoon’ te doen en er eens over te praten met vrienden en familie? Hebben de vrouwen zo gelijke rechten verworven of de arbeiders sociale zekerheden in de vroegkapitalistische maatschappij? Het antwoord is driemaal neen.

Ook in die gevallen, net als voor de psychische gezondheid nu, lagen steeds uitgesproken en nog veel meer onuitgesproken vooroordelen en structureel maatschappelijke factoren aan de oorsprong van een schijnbaar uitzichtloze situatie.

De slachtoffers daarvan zaten ingesnoerd door hun omgeving en waren als individuen niet opgewassen tegen het systeem. Door die factoren systematisch uit te schakelen via de rechtstreekse confrontatie en verzet is er voor bovengenoemde groepen een einde gekomen aan de wantoestanden.

De geestelijk zwakkeren wacht eenzelfde uitdaging. Daarbij kunnen zij alle hulp heel goed gebruiken. In de eerste plaats van diegenen die in de positie zitten en de autoriteit hebben om aan de boom te schudden en her en der aan de juiste touwtjes te trekken.

Alleen zo zullen de fundamentele randvoorwaarden in de maatschappij (onderwijs, hulpverlening, werk op mensenmaat,…) kunnen veranderen die de toenemende groep van psychisch zwakkeren momenteel eenzaam in het duister houden.

 

take down
the paywall
steun ons nu!