De Israëlische krant Haaretz heeft officiële documenten gepubliceerd waarin hoge overheidsambtenaren de systematische schending van de Conventies van Genève erkennen in de bezette Palestijnse gebieden. Het gaat om documenten uit 1967 en 1968, de eerste jaren van de bezetting, die tot voor kort geheim waren en nu zijn vrijgegeven.

De documenten bespreken hoe de regering poogde “de toepasbaarheid van de Conventies van Genève te vermijden in de bezette gebieden, onmiddellijk nadat Israël ze had bezet en internationale kritiek over de schendingen van de Conventies poogde te voorkomen”.

De documenten tonen ook aan hoe “Israël naar manieren zocht om te vermijden zichzelf als een bezetter van de gebieden te definiëren, maar tegelijk expliciet toegaf dat dit louter om strategische redenen werd gedaan, om kritiek te vermijden, ook al had de regering daar geen enkele inhoudelijke rechtvaardiging voor.”

Een van de documenten is een ‘top secret telegram’ van maart 1968 aan de toenmalige ambassadeur in de VS, Yitzhak Rabin: “Ons consistent beleid was en is nog steeds om te vermijden de situatie in de bestuurde gebieden (‘administered territories’) met buitenlandse staten te bespreken op basis van de Conventies van Genève.”

“Expliciete erkenning door onszelf van de toepasbaarheid van de Conventies van Genève zou ernstige problemen veroorzaken met de praktijk van vernietiging van huizen, uitdrijvingen, nederzettingen en meer – en bovendien, wanneer we verplicht worden om alle opties open te laten over de zaak van grenzen, mogen we nooit erkennen dat onze status in de bestuurde gebieden die is van een bezettende macht.”

Het betrokken telegram omschrijft ‘Oost-Jeruzalem’ als het meest ernstige probleem omdat “als de regering de Conventies van Genève en de Regels van Den Haag zou volgen, dan zou ze zo geen verreikende maatregelen kunnen nemen en wettelijke veranderingen toepassen zoals het onteigenen van land.”

Een tweede telegram werd verzonden door Michael Conway, politiek adviseur van toenmalig minister van buitenlandse zaken Abba Eban, aan de tweede hoogste ambtenaar van het ministerie van buitenlandse zaken op 22 juni 1967. Conway zegt daarin dat ambtenaren “voorzichtig moeten zijn met het gebruik van bepaalde uitdrukkingen die in de Conventies staan, zoals ‘bezette gebieden’ en ‘bezettingsmacht’. Dat moest zo “gezien het Internationale Rode Kruis probeert rechten op te eisen voor de burgerlijke bevolking.”

Volgens Haaretz zijn “deze documenten niet alleen maar interessante historische archieven van hoe Israël bij het begin (van de bezetting) omging met de Conventies van Genève, het zijn ook niet alleen maar erkenningen van de schendingen (van deze Conventies). Ze zijn ook relevant voor het debat vandaag over de legaliteit van de bezetting.”

Samenvatting en vertaling van het artikel Israeli officials admitted Geneva Conventions violations, secret documents reveal van 21 september in de Middle East Monitor door Lode Vanoost

Noot van de redactie: Recent wordt de Vluchtelingenconventie regelmatig verkeerd vermeld als de ‘Conventie van Genève’. Het gaat in dit artikel over de echte Conventies van Genève, vier verdragen van 1864, 1906, 1926 en 1949. Die leggen humanitaire verplichtingen op aan oorlogvoerende landen wat betreft de behandeling van burgers en krijgsgevangenen. De Vierde Conventie van 1949 bepaalt verplichtingen en verboden van bezettende machten tegenover de burgerbevolking.

Zo mogen bezettende machten onder meer geen eigen economische gewin maken in bezette gebieden, mogen ze gevangen genomen personen niet uit de bezette gebieden verwijderen en mogen ze personen niet berechten volgens de eigen staatswetten.

Ze mogen evenmin gronden onteigenen, bezette bewoners uit hun huizen verdrijven en eigen burgers huisvesten in de bezette gebieden. Ze zijn verplicht geneeskundige hulp te verschaffen en moeten zaken als onderwijs en landbouw ongehinderd laten functioneren door de bezette bevolking.

Het is evenmin de bevoegdheid van bezettende machten om zelf te bepalen of de Conventies van Genève van toepassing zijn of niet.

Het officiële beleid van Israël is nog steeds ongewijzigd. De bezette Palestijnse gebieden worden Judea en Samaria genoemd of ‘betwiste gebieden’. Officiële verklaringen bevatten nooit het woord ‘bezetting’ of afgeleide woorden.