Over vier jaar moet het niveau van de CO2-uitstoot in de Amerikaanse staat Californië terugvallen op het niveau van 1990, terwijl dit toch de meest dichtbevolkte staat en de belangrijkste landbouwstaat van het land is.

Een kwart van de energie in Californië komt op dit moment van hernieuwbare bronnen. Begin september 2016 ondertekende gouverneur Jerry Brown een wet die een nog ambitieuzer doel stelt. In 2030 moet de CO2-uitstoot 40 procent lager liggen dan het niveau van 1990, zonder in te leveren op economische groei.

Emissiehandel

De afgelopen jaren was de emissiehandel in Californië essentieel om de uitstoot van het broeikasgas koolstofdioxide terug te brengen. Het werd in 2012 ingevoerd door het staatsagentschap California Air Resources Board (CARD). Er werd een plafond gesteld aan uit te stoten emissies per sector en er werden verhandelbare emissierechten uitgedeeld aan bedrijven.

Elk jaar nam het aantal emissierechten echter af. Op die manier werden bedrijven gedwongen ofwel geld uit te geven om rechten aan te kopen of om uitstootbeperkende maatregelen te nemen. Dit beleid droeg in belangrijke mate bij aan de afname van uitstootgassen in Californië.

Ook in de EU is de emissiehandel de hoeksteen van het klimaatbeleid. Anders dan in Californië heeft dit in Europa echter nog weinig zoden aan de dijk gezet. Dat komt omdat er veel te veel emissierechten werden toegestaan bij de start van het programma in 2005. De prijs van CO2-uitstoot werd daarmee te laag om een noodzakelijke stimulans te zworden voor duurzame maatregelen. Het was goedkoper voor bedrijven om gewoon verder emissierechten op te kopen en door te gaan met vuile uitstoot.

Naast de emissiehandel heeft Californië ook andere maatregelen genomen:

• energiebedrijven moeten in 2030 de helft van hun energie uit hernieuwbare bronnen halen;
• in 2030 moeten gebouwen en industrieel gereedschap twee keer zo efficiënt zijn;
• er is een standaard aangenomen waar buitenlandse benzine aan moet voldoen qua koolstofgehalte;
• en er zijn financiële regelingen om elektrische auto’s aantrekkelijk te maken.

Maar met al die maatregelen redt Californië het nieuwe ambitieuze doel van 40 procent onder het 1990-niveau in 2030 niet, berekende wetenschapper Jeffery Greenblatt van de Universiteit van Berkeley. Om de uitstoot zo ver terug te brengen, moet de staat nog veel meer maatregelen nemen.

“Iedereen focust op zonne- en windenergie en elektrische auto’s”, zei Greenblatt tegen website Vox, “maar er moet aan honderd verschillende dingen gewerkt worden.” Naast toename van hernieuwbare energie en elektrische auto’s, zegt Greenblatt, moeten er onder andere akkers in bos omgezet worden, moet biologische brandstof voor vrachtverkeer flink toenemen en moet treinverkeer een belangrijk alternatief voor auto’s worden. Op dit moment telt Californië slechts een handjevol niet erg performante treinverbindingen.

Een bijkomende moeilijkheid voor Californië is dat de laatst overgebleven kerncentrale Diablo Canyon naar alle waarschijnlijkheid in 2025 z’n deuren sluit. De centrale is verantwoordelijk voor 9 procent van alle energie in de staat. Eerdere kerncentrales die dicht gingen werden vervangen door gasinstallaties, die weliswaar een lagere CO2-uitstoot hebben dan olie of steenkool, maar nog altijd meer uitstoten dan hernieuwbare energie.

Wettelijk vastgelegde klimaatnormen

Tegenstanders van de nieuwe wet, vooral de traditionele olie-industrie, waarschuwen voor een negatieve impact op de economie. Ze waarschuwen dat er banen verloren zullen gaan. Voorstanders doen die argumenten echter teniet met een indrukwekkend rijtje statistieken.

Sinds 2006 is het bruto binnenlands product (bbp) van Californië met 30 procent gestegen, terwijl de uitstoot in die periode flink gedaald is. Tussen 2009 en 2014 groeide de export van in de staat geproduceerde goederen met 43 procent. De afgelopen drie jaar zijn er telkens banen in de industrie bij gekomen en de staat kan 8 miljard dollar besparen op gezondheidszorg dankzij maatregelen die de luchtkwaliteit verbeteren.

Hoe Californië deze ambitieuze doelstellingen concreet gaat verwezenlijken, is nog geenszins duidelijk. Het is echter uniek dat een Amerikaanse staat zich zo progressief opstelt op klimaatgebied. Californië is de zesde economie ter wereld, groter dan Frankrijk of India. Op vlak van klimaatdoelstellingen kan het zich nu meten met de EU. Het gaat bovendien niet slechts over een loze politieke belofte: deze doelstellingen zijn wettelijk vastgelegd.