De beslissing van het National Executive Committee (NEC – het partijbestuur) van 12 juli om Corbyn niet te verplichten 52 nominaties te vinden bij Labour-parlementsleden was zeer nipt. 18 aanwezige leden stemden voor, 14 stemden tegen. Drie stemmen anders had het einde betekent voor Corbyn.

Een gunstige uitslag voor Corbyn was allesbehalve zeker

Een gunstige uitslag voor Corbyn in het NEC was allesbehalve zeker. De vergadering van de NEC was in allerhaast bijeengeroepen door de secretaris-generaal van de partij Iain McNicol, die deze administratieve functie vervult sinds 2011. Tot dan werkte hij onder meer voor de studiedienst van de GMB, een koepel van vakbonden.

Zijn beslissing voor de vergadering van 12 juni was onverwacht voor Corbyn, want een vergadering was aanvankelijk pas gepland voor donderdag 14 juli. Het juridische team van Corbyn had dan ook klacht ingediend en wees ook op onregelmatigheden, zoals het niet tijdig versturen van de agendadocumenten naar de leden van de NEC en het feit dat in het geheim zou worden gestemd in plaats van met handopsteking, zoals de traditie is in de NEC.

Uit de lijst van aanwezige leden van de NEC was onmiddellijk duidelijk dat het zeer nipt zou worden voor Corbyn. Zij die aan zijn kant stonden waren in de nipte minderheid. Blijkbaar heeft de NEC vastgesteld dat Corbyn uitsluiten van deelname de partij in een totale crisis zou storten en hebben enkele leden daarom in zijn voordeel gestemd.

Modaliteiten van de verkiezingen

Nadat Jeremy Corbyn vertrokken was uit de vergadering (de partijvoorzitter is niet-stemgerechtigd lid van de NEC) heeft de NEC echter een aantal maatregelen genomen die Jeremy Corbyn benadelen. De NEC heeft de bevoegdheid om te bepalen de modaliteiten van elke interne partijverkiezing en legt ook de data vast.

Het lidgeld voor nieuwe partijleden wordt opgetrokken van 3 naar 25 pond (van 3,58 naar 29,83 euro) en zij kunnen zich slechts registreren op 18 en 19 juli. De hogere kost voor kandidaat-leden en de korte tijdsperiode van amper twee dagen, reeds volgende week, zal heel wat nieuwe mensen afhouden van de stap om zich te registreren als Labour-kiezer. Er zullen ook heel wat kandidaat-kiezers zijn die zich vanaf volgende week te laat zullen realiseren dat ze zich niet meer kunnen registreren.

Je kan op twee manieren lid zijn, door het betalen van lidgeld, dan ben je ‘Labour-supporter’ of volwaardig lid worden ‘affiliated member’ door lid te worden van een van de organisaties die aan Labour verbonden zijn, zoals de vakbonden. ‘Affiliated members’ zijn overwegend mensen die al jaren lid zijn van de partij.

Record van 600.000 leden

In 2015 zijn 105.998 Britten lid geworden van Labour. Na de Brexit van 23 juni 2016 zijn daar nog 130.000 nieuwe leden bijgekomen. Daarmee haalt Labour het hoogst aantal leden in zijn bestaan. Die nieuwe kiezers zijn overwegend Corbynsupporters. De maatregel van het NEC zal deze dynamiek grotendeels stoppen.

Bovendien heeft de NEC beslist dat alleen personen die voor 12 januari 2016 lid zijn geworden mogen deelnemen aan de voorzittersverkiezingen. De 130.000 nieuwe leden na de Brexit mogen dus niet meedoen, tenzij ze alsnog lid ‘affiliated member’ worden via een van de organisaties zoals de vakbonden.

Daarvoor moeten ze eerst lid zijn van die organisaties en daarna nog 25 pond betalen voor lidmaatschap van de partij. De leden met stemrecht moeten zich bovendien ook registreren voor 8 augustus om effectief te mogen stemmen. Deze maatregelen werden genomen met geheime stemming, tegen de tradities van de NEC in.

Minder ‘supporters’, meer ‘members’

Jeremy Corbyn haalde in 2015 zijn grootste stemmenaantal bij de nieuwe ‘Labour-supporters’, de mensen die 3 pond betaalden, waarvan 84 procent voor hem stemden. Oude partijleden, meestal ‘affiliated members’ stemden 49,6 procent voor hem.

Vermits Corbyn een overweldigende meerderheid van nieuwe ‘supporters’ achter zich heeft, heeft zijn tegenstander (voorlopig alleen Angela Eagle) er alle baat bij om het aandeel van oudere ‘affiliated members’ zo groot mogelijk te maken en dat van ‘supporters’ zo klein mogelijk.

Geen lokale vergaderingen meer

Bovendien besloot de NEC alle vergaderingen van de partijafdelingen (de Constintuency Labour Party – CLP) in de kiesdistricten te schorsen terwijl de voorzittersverkiezingen doorgaan.

De voorbije weken hadden al 52 CLPs het initiatief genomen om hun steun uit te spreken voor Corbyn. Slechts 7 CLPs deden het omgekeerde. Wat het voor Angela Eagle nog erger maakte is dat haar eigen lokale CLP in Wallasey zich afzette tegen haar kandidatuur en zijn steun uitsprak voor Corbyn.

De beslissingen van de NEC kunnen dus alleen worden geïnterpreteerd als een zet om andere CLPs te weerhouden om ook een standpunt in te nemen.

Tijdsschema

De campagne van de kandidaat-voorzitters mag beginnen op 22 juli en op 21 september stoppen de verkiezingen. Op 24 september zal de uitslag worden bekend gemaakt.

Zelfs in de nieuwe omstandigheden blijft Corbyn de grootste kanshebber. Waarschijnlijk is het de bedoeling van zijn vijanden om zijn overwinningspercentage zo klein mogelijk te maken. Als Angela Eagle dan bijvoorbeeld verliest met pakweg 45 procent van de stemmen, kunnen ze hoge eisen blijven stellen.

De impact van de moddercampagne van de Britse media tegen Corbyn gaat alvast onverminderd door. Tot nu is dat contraproductief geweest, maar de vindingrijkheid van de spindokters van Labour en hun vrienden in de media mag niet onderschat worden. Ook zij leren lessen uit hun nederlaag van vorig jaar.