Met een nieuwe resolutie hopen enkele leden van de VN-Veiligheidsraad een sterk signaal af te geven dat aanvallen op ziekenhuizen een schending zijn van het internationaal recht. Afgelopen week werd Al Quds-ziekenhuis in Aleppo gebombardeerd. Daarbij vielen minstens vijftig doden, waaronder zes medici.

Een van de slachtoffers was de arts Muhammad Waseem Maaz, die door ziekenhuisdirecteur Hatem werd omschreven als “de beste kinderarts van de stad.” Hij was één van de laatste kinderartsen in Aleppo.

Volgens Hatem werkte Maaz overdag in het kinderziekenhuis, en nachts in het Al Quds-ziekenhuis. “Dat dokter Maaz in Aleppo bleef, de gevaarlijkste stad ter wereld, had alles te maken met de toewijding voor zijn patiënten.”

Hij verklaarde dat ziekenhuizen wel vaker het doelwit zijn van luchtaanvallen door de regering of het Russische leger. “Als de bombardementen heviger worden, vlucht het medisch personeel naar de benedenverdieping van het ziekenhuis. Ze nemen dan de couveuses met baby’s mee om hen te beschermen”, getuigt de directeur.

Rusland en de VS

Als een van de permanente leden van de VN-Veiligheidsraad zal Rusland moeten stemmen over de nieuwe resolutie die meer bescherming vraagt voor ziekenhuizen, dokters en patiënten in oorlogsgebieden.

Een ander lid van de Veiligheidsraad dat ervan beschuldigd wordt een ziekenhuis te hebben gebombardeerd, de VS, bracht vorige week verslag uit over zijn eigen onderzoek naar de aanval op het Artsen Zonder Grenzen-ziekenhuis in het Afghaanse Kunduz op 3 oktober.

De luchtraid op het ziekenhuis was “geen oorlogsmisdaad, maar een opeenvolging van menselijke en technologische vergissingen”, klonk het vrijdag. Niemand van de betrokkenen wist dat het doelwit een hospitaal was, benadrukte generaal Joseph Votel.

Volgens Roman Oyarzun Marchesi, de permanente vertegenwoordiger van Spanje bij de VN, kwam de wake-upcall voor deze resolutie van organisaties zoals AzG. Zij zien zich genoodzaakt om volledig weg te blijven uit bepaalde gebieden en landen omdat er te weinig bescherming is. “Aanvallen op het hulpverleners zijn zo frequent geworden dat humanitaire spelers zwaar gehinderd worden om hun werk te doen”, zei Marchesi tijdens een conferentie van het Internationale Vredesinstituut in april.

Bij deze bijeenkomst waren medische experts aanwezig uit de vijf landen van VN-Veiligheidsraad die de resolutie hebben opgesteld: Egypte, Japan, Nieuw-Zeeland, Spanje en Uruguay.

Zelfonderzoek volstaat

In naam van AzG, wiens ziekenhuizen geregeld onder vuur lagen in de laatste maanden en jaren, pleitte de Amerikaanse directeur Jason Cone voor meer aansprakelijkheid. “Tegenwoordig komen de beschuldigde partijen weg met een zelfonderzoek en is er geen onafhankelijke opvolging in het onderzoek naar de aanvallen.”

De huidige situatie weerspiegelt onvoldoende het respect voor gezondheidszorg tijdens een oorlog, zoals bepaald in de allereerste conventie van Genève van 1864, verklaarde Stéphane Ojeda als delegatielid van het Rode Kruis bij de VN. “De bescherming van gewonden en zieken vormt vanaf het begin het hart van het internationaal oorlogsrecht.”

Hij vroeg ook respect voor het principe dat medisch personeel niet gestraft mag worden omdat het gewonden en zieken verzorgt. “Als dat principe in twijfel wordt getrokken, gaat een steunpilaar van de humaniteit wankelen.”