Een Belg eet gemiddeld meer dan 5 kilo chocolade per jaar. Het gros bestaat uit consumptie van de huismerken van de supermarkten die we onderzocht hebben. Veel Belgen kijken met Pasen uit naar de zoete smaak van chocolade, maar het leeuwendeel heeft een bittere nasmaak. In Ghana verdienen cacaoboeren 80 cent, in Ivoorkust 50 cent. Per dag. Deze twee landen samen leveren 59% van alle cacao op de wereldmarkt. Slechts 6,6% van de prijs die wij voor onze chocolade betalen gaat naar de producent die cacao maakt. Het veel kleinere aanbod aan fair trade en bio chocolade komt vooral uit Latijns Amerika.
Toxische pesticiden en kinderarbeid
Bij de productie van cacao zonder biolabel worden toxische pesticiden gebruikt die zowel de arbeiders als hun leefmilieu ziek maken. Nochtans kan cacao perfect zonder pesticiden geteeld worden, wat in de bio-productie zonder problemen werkt. Een nieuw rapport van de Europese campagne “Supply Chainge-Make Supermarkets Fair!“ heeft alle details.
Zo blijkt dat er in de grote cacao producerende landen zeker 8 pesticiden gebruikt worden die in de EU verboden zijn. De meest gebruikte pesticide, Endosulfan, is in bijna alle landen verboden omwille van zijn extreme giftigheid. Maar voor de arbeiders in Ghana en Ivoorkust tellen blijkbaar andere gezondheidsnormen. Als uw chocolade niet bio of fair trade is, dan kleeft er meer dan waarschijnlijk slavenarbeid en toxische pesticiden aan.
Supermarktmerken zijn zich vaak wel degelijk bewust van deze problemen. In gesprekken met Delhaize schermt het bedrijf met het toepassen van BSCI normen, die niet onafhankelijk gecertifieerd worden en hooguit dienen als een eerste stap op weg naar certificatie door een 3e partij.
De BSCI zegt dat zelf op hun eigen website en deze normen bieden geen enkele garantie dat er geen kinderarbeid, slavernij of toxische pesticiden betrokken waren bij de productie van de cacao. Niet dat de directe concurrenten Carrefour of Colruyt het beter doen. In alle drie de gevallen hebben ze één huismerk dat bio en fair trade chocolade aanbiedt – maar daarnaast nog twee huismerken waar deze garanties ontbreken. De omzet van de eerlijk en proper geproduceerde chocolade is erg beperkt.
Choice editing
Niemand verplicht supermarkten om chocolade met een bittere nasmaak aan te bieden. IKEA verkocht ooit drie soorten lampen: oude gloeilampen, spaarlampen en LEDs. Ze realiseerden zich dat LED veel beter was omdat het ettelijke keren langer mee gaat, maar omdat het iets duurder is bleven mensen gloei- en spaarlampen kopen. Tot het bedrijf besliste om de niet duurzame producten uit het gamma te halen en enkel nog LED lampen aan te bieden. Zoiets heet choice editing.
Ook supermarkten maken soms duurzame keuzes. Sainsbury besloot negen jaar geleden al om enkel nog fair trade bananen aan te bieden. Een SPAR uitbater in Mechelen besloot om geen enkel product met tonijn meer aan te bieden. Delhaize koos jaren terug om niet-duurzame visvangst uit te sluiten. Waarom bieden supermarkten in dit chocoladeland nog altijd en masse chocolade aan die verbonden is met kinderarbeid, slavernij en dodelijke pesticiden die we in eigen land verbieden?
De European Environment Bureau startte samen met talrijke organisaties over heel Europa een petitie die supermarkten oproept om enkel nog eerlijke en bio chocolade aan te bieden. Is eerlijkheid niet iets wat consumenten die chocolade van hun supermarktmerk kopen verwachten?
Nick Meynen werkt als communicatiemedewerker bij de European Environmental Bureau
