We zijn inmiddels twee jaar verder. Twee jaar waarin de aandacht voor klimaatverandering is toegenomen, de retoriek feller werd en de betrokkenheid groter, maar tegelijk ook twee jaar van gemiste kansen. Want als het gaat over global warming, is stilstand wel degelijk achteruitgang.

Het is precies die stilstand waarvoor ons land op de klimaattop als Fossil of the Day bekroond werd. Over die twijfelachtige eer werd op sociale media – terecht – al bijzonder veel gal gespuwd; maar als er één reden is om ze echt te vervloeken is het misschien wel dat wij, Belgische burgers, ze eigenlijk niet verdienen.

Kritische massa

Dat zit zo. Terwijl de politiek zich bovenal laat opmerken door een verbluffend gebrek aan toekomstvisie, is er in onze samenleving bijzonder veel gaande. Mensen verenigen zich en stadstuinieren, repair-caféen en fietsen er op los. Festivals tappen bio-bier en vervangen Dixi’s door droog-wc’s. Pendelaars wringen zich dag na dag in overvolle treinen en delen één auto met de zij- en overburen. De financiële winst is verwaarloosbaar of onbestaande, de drive des te sterker.

En zou dit dan niet eindelijk ons momentum kunnen zijn? Als Climate Express erin slaagt maar liefst 10.000 mensen te mobiliseren met een verhaal dat vakbondslui, yuppies en hippies verenigt, is dat beslist geen toeval. De klimaatbeweging van vandaag is geen fenomeen meer in de marge, maar meer dan ooit de kritische massa. Ook onze boodschap is nog moeilijk marginaal te noemen; ze werd tijdens de opening van de COP in een retorisch opbod verkondigd door de wereldleiders zelf. Linken leggen tussen het klimaatprobleem en uitdagingen als migratie, terrorisme, ongelijkheid en economische crisis is tegenwoordig bijna mainstream,  maar als inzicht wel cruciaal. “We ‘re the first generation to feel the impact of climate change, and the last generation that can do something about it”, zei Obama. Helemaal akkoord: het is vanuit diezelfde analyse dat we zondag de straat op komen. Met de duidelijke boodschap aan politici om ze tot in haar uiterste consequenties door te trekken – om de gespierde taal van op het spreekgestoelte om te zetten in ambitieus beleid. 

Alternatieven

Als jeugdbeweging gaan we wekelijks met kinderen en jongeren rond natuur en milieu aan de slag. Dat is – naast bijzonder leuk – ook een vorm van bottom-up bewustmaking. En toch zouden we graag ook meer top-down initiatief verwelkomen: de alternatieven – echt waar – liggen voor het grijpen. We reiken ze aan en geven ze dagelijks zelf mee vorm (jawel Joke, wij gaan op kamp met de fiets en eten vegetarisch). Maar waar blijven de incentives van de overheid, zo belangrijk voor het aantrekken van de bedrijfswereld en industrie, wanneer het gaat over duurzame manieren van eten, consumeren en reizen? Waar blijft het kader? Vergeten we in onze drift om het ‘Sylicon Valley van Europa’ te worden niet om ook de ondernemingszin en het engagement van gedreven burgers in de non-profit – of zelfs van innovatieve, duurzame bedrijven – te koesteren? 

Dubbel doel

Warschau, thuisbetogingen, trending hashtags en mensenkettingen. De klimaatbeweging staat sterker dan ooit, maar krijgt toch nog steeds politics as usual op haar bord. Dus wandelen wij zondag voor een dubbel doel. In de eerste plaats laten we onze stem uit tienduizend kelen andermaal en eens zo luid weerklinken. Tegelijk versterken we de uitdijende beweging waarmee wij, jongeren van vandaag, de strijd voor een leefbare planeet zullen blijven voeren. Liefst samen met overheden waar het kan, zonder waar het moet.

JNM loopt zondag zij aan zij met Climate Express en is daar trots op: met vrienden en collega’s, maar ook met ouders en grootouders in ons kielzog. Deze jonge vrijwilligers hebben twee jaar (plus vooral twee weken) veerkracht getoond in hun engagement voor de toekomst. Het is misschien net deze energie die, van jong tot oud, een brede en diverse aanhang heeft weten te motiveren. Energie om op te bouwen. Want ook in deze uitdagende tijden is de motivatie om aan een leefbare toekomst te werken, misschien wel meer dan ooit, aanwezig.

Lennert De Vroey is voorzitter van JNM

Laure De Vroey is actief in de Milieuwerkgroep van JNM