De Vlaamse Schone Kleren Campagne ontving de 'medaille van de Europese Burger' uit handen van Europarlementslid Ivo Belet. De prijs wordt jaarlijks toegekend door het Europees Parlement. Schone Kleren campagne kreeg de prijs voor hun jarenlange strijd in 16 Europese landen voor betere werkomstandigheden in de textielsector in het Zuiden.
Reportage -

Schone Kleren, Yes you can!

Drie dagen lang loopt het Living Wage Forum in Brussel. Het is de kers op de taart van drie jaar actie tegen hongerlonen in de textielindustrie van het Internationale Schone Kleren Netwerk. Een 200-tal organisaties nam deel. Vertegenwoordigers van zowel ngo’s, kledingmerken, vakbonden uit het zuiden als politici debatteren over welke maatregelen genomen moeten worden om een leefbaar loon te garanderen voor de arbeiders in de textielsecor in het Zuiden.

woensdag 14 oktober 2015 13:11
Spread the love

Iedereen herinnert zich wel de ramp in de kledingfabriek Rana Plaza in Bangladesh. De verontwaardiging over de werkomstandigheden werd toen even een hoofdpunt in alle nieuwsberichten. Maar de strijd voor een leefbaar loon in de lage loon landen is niet zonder slag of stoot gegaan en woedt nog steeds in alle hevigheid met steun van ngo’s en vakbonden. 

Ineke Zeldenrust werkt voor de Internationale Schone Kleren Campagne. Ze stond aan de wieg van het allereerste Schone Kleren Netwerk in Nederland in 1989. Dat ontstond nadat een toeleverancier van de C&A in de Filipijnen alle werknemers buiten gooide na een staking voor betere werkomstandigheden. Een jaar lang actie in Nederland zorgde ervoor dat de werknemers van de Filipijnse fabriek uiteindelijk toch nog hun achterstallig loon ontvingen.  

Schone Kleren als model

Zeldenrust: “We kregen enorm veel positieve feedback op de campagne omdat de mensen wat



Inke Zeldenrust – Internationale Schone Kleren Campagne

daar gebeurde nog kenden van in de tijd dat Nederland ook een textielindustrie had. Het werd gezien als een model om het onderwerp van internationale uitbesteding onder de spotlight te plaatsen. Vanuit de sociale bewegingen zocht men naar modellen om met die globalisering om te gaan. De traditionele vakbond
zag de ze geen vat had op die internationale ketens. De Schone Kleren Campagne verspreide zich snel naar andere Europese landen waaronder Belgie, Frankrijk, Italië, Spanje, Zweden. We zitten nu in 16 Europese landen. Het netwerk bestaat bijna overal uit een samenwerking van vakbonden, consumentenorganisaties en ngo’s.”

“Het bewustmaken ging niet van een leien dakje. In het begin hadden de kledingketens en overheden geen oren naar onze grieven. Ze schoven alle verantwoordelijkheden naar de lokale leveranciers in die landen. Na lang campagne voeren en druk uitoefenen dringt het nu toch door bij de kledingmerken dat ze een verantwoordelijkheid dragen. Bedrijven en overheden doen echter vaak allerlei vrijblijvende beloftes en hier en daar kleine acties, maar wij willen zien dat beloftes omgezet worden in bindende verdragen voor een structurele aanpak van de werkomstandigheden en de hongerlonen in de sector,” aldus Zeldenrust.

Europa kan beter




Dat is ook de inzet van het driedaagse Living Wage Now Forum in Brussel. Tijdens de debatten wil men kijken hoe en met welke tools kan worden overgegaan naar bindende afspraken zowel op bedrijfs- als overheidsniveau.

Een mooi voorbeeld van een bindend akkoord is de Safety Protocols die ondertekend zijn door overheid, vakbonden, toeleveranciers en grote kledingmerken na de Rana Plaza ramp in Bangladesh. Toeleveranciers moeten zich nu houden aan bepaalde minimum veiligheidsnormen op de werkplek. Dergelijke nationale akkoorden moeten ook kunnen voor leefbare lonen in deze landen, vinden de ngo’s.

Tijdens de debatten was men het erover eens dat de nood er is voor bindende afspraken, maar toch kwam het niet tot echte engagementen. De vertegenwoordiger van de Europese commissie sprak over een sensibiliseringsplatform waar zowel ngo’s, overheden als kledingmerken zitten en waar iedereen good practices kon delen. Dominique Muller van het Schone Kleren Netwerk merkte daarop op dat Europa wel degelijk handvaten heeft om bindende maatregelen te nemen. Zoals ze eerder hebben gedaan voor import van hout. Europa heeft een verbod ingevoerd op import van illegaal gekapt hout.

Buik vol van PR- campagnes kledingmerken



Athit Kong – Cambodjaanse textielvakbond C.CAWDU

Op de driedaagse waren heel wat vakbondsvertegenwoordigers uit het zuiden. Athit Kong, voorzitter van de textielvakbond C.Cawdu in Cambodja reageerde tijdens het debat op de beloftes van de vertegenwoordiger van C&A dat de lokale vakbonden de buik vol hebben van losse beloftes van de grote kledingmerken. En dat het dringend tijd is voor bindende afspraken. 

De textielindustrie is de belangrijkste inkomstenbron van Cambodja en stelt meer dan 800.000 mensen tewerk. Mensen werken er zes dagen op zeven met officiële contracten van acht uur maar ze doen dagelijks twee tot vier overuren. De grootste problemen in Cambodja zijn de korte termijncontracten”, zegt Athit. “Die grote flexibiliteit zorgt niet alleen voor meer winst maar verhindert ook dat werknermers zich organiseren in bedrijven. Als ze lid worden van een vakbond riskeren ze ontslagen te worden.”

Staking in het zuiden niet voor doetjes

“We zijn momenteel bezig met onderhandelingen voor een nieuw minimumloon. Dat bedraagt nu 128 dollar per maand. We vragen een verhoging naar 168 dollar terwijl we eigenlijk minstens 177 dollar nodig om rond te kunnen komen. De overheid heeft al laten weten dat ze maar een verhoging naar 140 dollar willen aanvaarden voor 2016.“

“De onderhandelingen zijn nu nog bezig maar er is altijd strijd nodig om iets binnen te halen. Vorig jaar hebben we een harde strijd gevoerd om een verhoging te krijgen. 300.000 mensen namen deel aan de nationale staking. De overheid reageerde enorm repressief. Er vielen heel wat doden en gewonden en tientallen mensen werden opgepakt.”  

Internationale steun nodig

“De strijd op bedrijfsniveau duurt voort maar we hebben de internationale solidariteit van vakbonden, ngo’s n overheden in het noorden nodig. Ook de solidariteit van vakbonden uit andere lage loonlanden is belangrijk om openingen te creëren bij onze overheid. Een leefbaar loon is een mensenrecht en iedereen kan die acties ondersteunen, ook consumenten,” besluit Athit.  



Raja van Indonesische textielvakbond Garteks

Zijn college Raja van de Indonesische textielvakbond Garteks is het het met hem eens. “Net als in Cambodja hebben we ook in Indonesië het probleem van tijdelijke contracten. Dat zorgt voor onzekerheid bij de werknemers en maakt de organisatie van een vakbond moeilijk. Maar desondanks kunnen we als vakbond heel snel veel mensen op de been brengen. We hebben door harde strijd de afgelopen jaren onze minimumlonen bijna kunnen verdubbelen. Ze liggen nu tussen de 180 dollar en 250 dollar. Maar dat alleen is niet genoeg.”

 

Zes kledingmerken 

Voor de eerste keer in de geschiedenis is er in Indonesië een Protocol of freedom of associations afgesloten.  Dat is een tripartite akkoord tussen zes grote sportmerken waaronder Nike-Puma-Adidas, de onderaannemingen en vakbonden. Het akkoord geeft de werknemer de vrijheid om zich aan te sluiten bij een vakbond. Het akkoord is niet bindend maar toch ondertekenden al 124 bedrijven het uit schrik om hun afnemers te verliezen. Het is een succesverhaal in de eerste onderhandelingen tussen de kledingmerken en vakbonden.

“We willen nu een tweede protocol organiseren met de kledingmerken over de relatie werknemer en werkgever. We willen daarin vooral het probleem van tijdelijke contracten aankaarten.” 

“De solidariteit uit het Noorden is een enorme steun in onze strijd voor betere werkomstandigheden. Zowel van de vakbonden, de ngo’s als van de consumenten: zet druk op jouw lievelingsmerken om bindende akkoorden te sluiten met hun toeleveranciers”  (1)

Leefbaar loon versus minimumloon



Anannya Bhattacharjee Asia Floor Wage

Anannya Bhattacharhee vertegenwoordigt een textielvakbond in Delhi en is oprichtster en coördinatrice van de internationale campagne van de Asia Floor Wage Alliance.  Een netwerk van vakbonden en ngo’s dat pleit voor een leefbaar loon in de Aziatische textielindustrie.

 

“We hebben een heel systeem uitgewerkt op basis van de cijfers van de wereldbank om leefbare lonen te berekenen per Aziatisch land gebaseerd op de levensstandaard per land.  We spreken van leefbare lonen omdat de officieel vastgelegde minimumlonen vaak ver staan van de realiteit”, zegt Anannya.

“We willen dat de kledingmerken die de hoofdopdrachtgevers zijn in heel de keten van onderaannemingen, verantwoordelijk worden voor dat verschil tussen de minimumlonen en de leefbare lonen.”

“We geven vormingen en stellen onze tools om een leefbaar loon te berekenen ter beschikking van lokale vakbonden in die landen. Daarmee kunnen ze aan de slag in hun strijd voor de verhoging van de minimumlonen. Want vaak worden hun eisen weggelachen als onrealistisch hoog. Dit is al een begin, maar op lange termijn willen we dat deze leefbare lonen wettelijk opgenomen worden als officiële minimumlonen.” 

“We hebben ook de Asian Brand Bargaining group opgericht die druk moet uitoefenen op de kledingmerken om deze leefbare inkomens te betalen. Verder werken we samen met de internationale vakbonden en ngo’s.”

Hongerlonen in Europese achtertuin 

De extreem lage lonen in de kledingsector zijn er niet alleen in Azië. Ook in onze achtertuin zijn er belachelijke lage minimum lonen. Zo maakte de Georgische vakbondsafgevaardigde tijdens de conferentie bekend dat de minimumlonen in Georgië gemiddeld 114 euro per maand bedragen. En het wettelijk minimumloon is in veel Oost-Europese landen na de toetreding tot Europa zelfs verlaagd door de opgelegde IMF-maatregelen. 

Return to sender-actie

De Schone Kleren Campagne overhandigde 149.251 handtekeningen van Europese burgers in een return to sender-doos aan vertegenwoordigers van internationale kledingmerken en de Europese Commissie. De Europese consumenten hebben in de petitie aangegeven dat ze kleren die gemaakt zijn aan armzalig lonen terug willen sturen naar de ketens en kledingmerken.

Werk aan de winkel



Sara Ceustermans – Vlaamse Schone Kleren Campagne

Sara Ceustermans, coördinator van de Vlaamse Schone Kleren Campagne vindt dat er heel wat stappen gezet zijn sinds de campagne voor een leefbaar loon.  “Verschillende bedrijven hebben al beloofd om binnen enkele jaren een leefbaar loon uit te betalen. Hoewel ze nog niet willen specificeren wat dat leefbaar loon juist is.”

“We willen aan de beleidsmakers vragen om regulering op Europees niveau te installeren en niet enkel sensibilseringsinitiatieven. Zo worden bedrijven echt verplicht om heel hun keten van onderaannemingen te screenen op risico’s van mensenrechtenschendingen en om gepaste maatregelen te nemen. Er is nog veel werk aan de winkel maar we blijven optimistisch,” besluit Ceustermans.

(1)De Cambodjaanse vakbond C.Cawdu en de Indonesische Garteks zijn partnerorganisaties van Wereldsolidariteit en ACV.

Info:

Wat kan ik als consument doen? 

http://www.livingwagedefect.org

http://www.cleanclothes.org

take down
the paywall
steun ons nu!