(foto flickr creative commons/bisgovuk)

David Cameron sluit verlaten Europees Verdrag Rechten van de Mens niet uit

De Britse premier David Cameron heeft gezegd dat hij “absoluut niets” uitsluit als een aantal voorgestelde wijzigingen aan de mensenrechtenwetgeving in het Verenigd Koninkrijk verworpen wordt door Straatsburg. Een van de voorstellen is een vetorecht bij uitspraken van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens.

woensdag 23 september 2015 11:45
Spread the love

De Conservatieve Partij van Cameron, die een verrassende meerderheid heeft behaald in de Britse verkiezingen in mei, wil de bestaande nationale wetgeving in verband met mensenrechten herzien. Dit om de invloed te verkleinen van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, dat waakt over de naleving van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.

Deze positie maakt deel uit van Camerons plannen om de relatie tussen het Verenigd Koninkrijk (VK) en de Europese Unie te hervormen in de aanloop naar een referendum over het EU lidmaatschap tegen eind 2017. Nochtans is het Europees Hof geen EU-instelling maar wel deel van de Raad van Europa.

“We zijn heel duidelijk over wat we willen, namelijk dat Britse rechters beslissingen nemen in Britse rechtbanken en dat het Britse parlement verantwoording moet afleggen aan het Britse volk”, aldus de premier.

“Het verlaten van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens maakt geen deel uit van onze plannen, zoals die beschreven zijn in ons manifest. Maar laat ons duidelijk zijn. Als we niet kunnen bereiken wat we nodig hebben – en ik ben hier heel duidelijk over wanneer we buitenlandse misdadigers hebben die misdrijf na misdrijf plegen en we ze niet naar huis kunnen sturen omwille van hun recht op familieleven – dan moet dat veranderen. En ik sluit helemaal niets uit om dat te verwezenlijken.”

Michael Gove, de nieuwe minister van justitie en lid van de Conservatieve Partij, wil twee cruciale beloftes uit het manifest invoeren: het schrappen van de Human Rights Act (wetgeving waardoor het Europees Verdrag werd opgenomen in de Britse wetgeving) en het verklaren van de superioriteit van het Britse hooggerechtshof over het Europees Hof in Straatsburg. Deze plannen die “de formele link moeten breken” tussen de Britse rechtbanken en Straatsburg en die het hooggerechtshof de “ultieme scheidsrechter bij mensenrechtenkwesties in het Verenigd Koninkrijk” moeten maken, zijn uitgesteld tot het EU referendum.

Kritiek

Critici, waaronder ook belangrijke figuren binnen de Conservatieve Partij, zeggen dat het verlaten van het Verdrag de mensenrechten in alle 47 lidstaten zou verzwakken omdat dan ook andere overheden er geen probleem mee zouden hebben om het Verdrag te negeren.

Lord Falconer, de schaduwminister van justitie van de Britse Arbeiderspartij (Labour) zei: “Het Verdrag verlaten zou ongelooflijke schade toebrengen aan het aanzien van het VK in de wereld en het is choquerend dat de overheid over dit onderwerp valt.”

“Als ze suggereren om de mensenrechtenbescherming te schrappen, zal de Arbeiderspartij zich daar sowieso tegen verzetten.”

Het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens

Het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens werd na de Tweede Wereldoorlog opgesteld met de medewerking van onder andere David Maxwell-Fyfe, een Britse Conservatieve staatsman en advocaat, als antwoord op het Nazisme en Stalinisme. Het had de bedoeling om een maatstaf te zijn voor menselijke waardigheid. Het Verdrag voorziet het oprichten van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, waarop burgers een beroep kunnen doen als ze vinden dat hun rechten geschonden worden.

Het Verdrag trad in werking in 1953. In 1951 werd het Verdrag door het Verenigd Koninkrijk geratificeerd en in 1998 in het nationaal recht opgenomen dankzij de invoering van de Human Rights Act. Deze Act vereist van Britse rechtbanken dat ze “rekening houden met” de rechtspraak van het Europees Hof.

De Conservatieven hebben beloofd om de Act te schrappen en te vervangen door een Britse Bill of Rights, alhoewel ze nog geen details hebben gegeven over hoe ze dat in de praktijk zouden doen.

Mogelijke juridische gevolgen van het verwerpen van de Human Rights Act

De Human Rights Act zou kunnen ingetrokken worden door het parlement. Een dergelijke intrekking zou negatieve gevolgen kunnen hebben voor de uniformiteit van mensenrechtenstandaarden in de verschillende gebieden van het Verenigd Koninkrijk. Het zou ook kunnen leiden tot toenemende controverse en rancune tussen aan de ene kant Engeland, en aan de andere kant Schotland, Wales en Noord-Ierland. Belangrijk is om hierbij te vermelden dat er voldoende ruimte is voor een hervorming binnen het kader van de Act indien zo een hervorming als politiek opportuun wordt gezien.

Mogelijke juridische gevolgen van het verlaten van het Europees Verdrag

Indien het Verenigd Koninkrijk het Europees Verdrag zou verlaten, zou dat de inwoners van het VK de mogelijkheid ontnemen om hun mensenrechtenklacht tot bij het Europees Hof te brengen. Dit zou een substantiële vermindering van de mensenrechtenbescherming met zich meebrengen, vooral voor minderheden en kwetsbare groepen.

Het is ook belangrijk om te vermelden dat het verlaten van het Verdrag het VK niet zou ontheffen van de plicht om te voldoen aan de uitspraken die reeds gedaan werden door het Europees Hof, bijvoorbeeld met betrekking tot het stemrecht van gevangenen.

Volgens het Europees Verdrag is opzegging mogelijk mits een opzeggingstermijn van zes maanden, maar het zou gevolgen hebben voor de andere internationale verplichtingen van het VK. Zo kan het dat hierdoor lidmaatschap van de Raad van Europa onmogelijk wordt. De opzegging kan zelfs onverzoenbaar zijn met de verplichtingen van een lid van de Europese Unie en dus zou het Verenigd Koninkrijk ook genoodzaakt kunnen zijn om de EU te verlaten.

Terugtrekking zou het internationaal aanzien en de reputatie van het Verenigd Koninkrijk aantasten. Het VK zou de rangen vervoegen van Belarus, met zijn hoogst twijfelachtig mensenrechtensituatie, die momenteel de enige staat is in Europa die niet valt onder de rechtsbevoegdheid van het Europees Hof.

Ruth Van de steene is juriste.

take down
the paywall
steun ons nu!