Rond 6u vanochtend
hing alles nog aan een zijden draadje. Een grexit lag op tafel en het
is pas na wat een top official omschreef als ‘extensive mental
waterboarding’ dat Tsipras gedwongen werd de deal te tekenen. Tsipras
vertrok naar Griekenland als een geslagen hond aldus het
persagentschap Bloomberg.

Nobelprijswinnaar
Paul Krugman vat het raak samen. De lijst maatregelen die de
eurogroep vraagt, noemt hij ‘madness’. “Dit gaat verder dan harde
maatregelen. Dit is pure wraakzucht en een complete vernietiging van
nationale soevereniteit met geen enkele hoop op verlossing.”

Het Griekse
parlement moet zichzelf zo snel mogelijk buitenspel zetten. Vooraleer
er verder onderhandeld kan worden over een derde hulpprogramma,
moeten de Grieken aanvaarden dat alle relevante wetten voortaan eerst
aan de troika – die nu neutraler ‘de instellingen’ genoemd worden –
worden voorgelegd. Dat moet gebeuren nog voor het parlement of het
publiek die wetten te zien krijgt. De regering-Tsipras moet ook al
haar wetten terugschroeven die ingaan tegen de wensen van de troika.

Eurozone vernietigd

Niet alleen Krugman
spaart de harde woorden niet. Wolfgang Münchau, econoom en
journalist bij de Financial Times is mogelijk nog genadelozer. “De
schuldeisers van Griekenland hebben de eurozone zoals we die kennen
vernietigd. Zij sloopten de idee van een monetaire unie als een stap
in de richting van een democratische politieke unie en keerden terug
naar de nationalistische Europese machtstrijd van de 19de en 20ste
eeuw. Zij degradeerden de eurozone tot een toxisch systeem met vaste
wisselkoersen met een gezamenlijke munt die gerund wordt in het
belang van Duitsland. Dat alles wordt samengehouden door het
dreigement van absolute verarming tegen iedereen die de bestaande
orde durft in vraag te stellen.”

De gevolgen zijn
dramatisch. De samenhang in de eurozone is gebaseerd op de politieke
wil om Europa één te houden. Maar als die euro een utilitair
project is ten dienste van de sterkste landen vervalt dat politiek
argument. Landen als Frankrijk, Italië en Finland hebben economisch
tot nu toe weinig baat gehad bij de euro. Als zij ook beginnen
rekenen, zou daar ook ooit wel eens een regering aan de macht kunnen
komen die puur economisch rekent, zo schrijft Münchau.

Agressieve reactie

De interessantste
tekst na het weekend is een interview met de voormalige Griekse
minister van Financiën Yanis Varoufakis. Het interview werd
afgenomen voor het weekend, maar Varoufakis biedt een onthutsende
inkijk in de onderhandelingen van de afgelopen maanden en de houding
van de regering waarvan hij lid was.

Varoufakis die
ontslag nam na het referendum, legt voor het eerst uit waarom hij
opstapte. Hij had een plan klaar om te reageren op de Europese
drooglegging van de Griekse banken met onder meer de uitgave van
schuldbekentenissen (zogenaamde IOU’s – I owe you – ik moet jou – die als alternatief geld
fungeren). Door op die manier economische chaos te creëren in
Griekenland (“een agressieve zet met een ongelooflijke kracht”,
aldus Varoufakis) wilden de instellingen de Griekse regering het mes
op de keel zetten.

Binnen het
kernkabinet werd gestemd over een mogelijke reactie. Varoufakis
verloor die stemming met twee tegen vier. Na het referendum had de
regering dat plan alsnog kunnen activeren. Maar opnieuw werd gekozen
om geen olie op het vuur te gooien.

Toen hij pas
minister was probeerde de econoom Varoufakis zijn collega-ministers
van Financiën met economische argumenten te overtuigen. Ze staarden
hem onbegrijpend aan. “Ik had net zo goed het Zweedse volkslied
kunnen zingen”, zegt Varoufakis.

Dirigent Schäuble

Binnen die eurogroep
speelt de Duitse minister Schäuble de eerste viool. De Franse
minister durft heel subtiel wel eens een ander geluid te laten horen,
maar als Schäuble zijn stem verhefte, liep iedereen al snel weer in
de rij.

Dat is precies wat
ook dit weekend gebeurd is. Schäuble legde de grexit op tafel. Ook
het voorstel om 50 miljard euro aan Griekse bezittingen in een
Luxemburgs fonds te stoppen en te verkopen kwam uit zijn koker. In de
finale tekst wordt dat slechts licht gewijzigd. Het fonds mag in
Athene blijven maar onder Europees toezicht en Griekenland mag een
kwart van de opbrengst van de verkoop gebruiken voor binnenlandse
investeringen.

Door niet even fors
te reageren op de agressieve ontwrichting van de Griekse banken gaf
de regering-Tsipras alle wapens uit handen. De komende dagen zal
moeten blijken of de Grieken in het parlement en op straat nog iets
over hebben om terug te slaan.