In
2000 lanceerden de VN de Milleniumdoelstellingen 2000-2015
(MDG’s), één van hun meest ambitieuze ontwikkelingsstrategieën ooit
om armoede te bestrijden. Bij de presentatie van het eindrapport over
de resultaten van de MDG’s in de Noorse hoofdstad Oslo, zei
VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon dat “we na grondige en
consistente vooruitgang weten dat extreme armoede in de volgende
generatie uitgeroeid kan worden.”

De
VN claimen dat de armoede gehalveerd werd. Het aantal mensen dat in
extreme armoede leeft, is gedaald van 1,9 miljard in 1990 tot 836
miljoen in 2015. De doelstelling om de armoede in ontwikkelingslanden
volledig uit te roeien wordt nu vastgelegd op 2030 en is een
onderdeel van de nieuwe Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDG’s),
de opvolgers van de MDG’s na 2015.

1,20
euro per dag

Burgerorganisaties
zijn echter sceptisch over deze stellingen. Jens Martens, directeur
van de organisatie Global Policy Forum, stelt dat de MDG’s “geen
succesverhaal zijn”. Ze hebben het gesprek over ontwikkeling
volgens hem gereduceerd tot een klein aantal kwantitatieve
doelstellingen en streefcijfers en niets veranderd aan de diepere
basisvoorwaarden voor ontwikkeling.

Het
doel op het gebied van inkomensarmoede was zwak, zegt hij, en de grens
van 1,20 euro per dag is volledig inadequaat. “Iemand die moet
leven van 1,21 euro per dag, is nog steeds arm”, volgens hem.
“Focussen op inkomensarmoede alleen is niet voldoende.
Regeringen moeten het armoedeprobleem in al zijn dimensies
aanpakken.”

De
MDG’s hebben ook geen rekening gehouden met het feit dat de
consumptie- en productiepatronen van bevolking in de rijke landen –
die een sterke impact hebben op de klimaatverandering en
biodiversiteit – ernstige consequenties hebben voor de
overlevingskansen en de levensomstandigheden van de bevolking in arme
landen.

Martens
noemt het daarom goed nieuws dat de SDG’s een veel bredere visie op
ontwikkeling als basis krijgen. “De SDG’s stellen niet alleen
doelstellingen voor de armen, maar ook voor de rijkere delen van de
wereldbevolking”, zegt hij.

Macht
van bedrijven

Ben
Philips van de organisatie ActionAid zegt dat wereldleiders hun
belofte om een einde te maken aan armoede niet kunnen inlossen zolang
de groeiende kloof tussen machtige rijken en de rest van de wereld
niet wordt verkleind.

Een
einde aan de armoede mag volgens hem niet gebaseerd zijn op
rekensommetjes met een vastgelegde armoedegrens, waarbij armoede
zogenaamd verdwijnt boven een dagelijks inkomen van 1,20 euro. Dat
bedrag garandeert namelijk geen waardig mensenleven: “Als mensen
met honger naar bed gaan, geen schoon water hebben of sanitaire
voorzieningen, goed onderwijs en gezondheidszorg, betekent het
bereiken van een dergelijk inkomensniveau niet het einde van
armoede”.

Overheden
moeten volgens hem hun stem verheffen tegen de grote bedrijven die nu
zo machtig zijn geworden, dat ze de enigen zijn die nog profiteren
van winsten, met behulp van nationale en internationale wetgeving.

Deze
bedrijven hebben zoveel macht vergaard dat ze niet alleen profiteren
van die bestaande regels, ze bepalen ze deels zelf, zegt hij.
Positief is volgens Philips dat het bewustzijn hierover groeit.
Martens zegt ook dat uit de MDG’s te leren valt dat
ontwikkelingsdoelstellingen alleen zinvol zijn als ze gekoppeld worden
aan een duidelijk engagement van regeringen om de noodzakelijke
middelen voor hun implementatie te verschaffen.

Daarom
is de Third International Conference on Financing for Development van
13 tot 16 juli 2015 in de Ethiopische hoofdstad
Addis Abeba van groot belang. Om het mislukken van deze conferentie
te voorkomen, zegt hij, moeten alle regeringen accepteren dat ze een
gezamenlijke, maar verschillende verantwoordelijkheid hebben voor de
implementatie van de SDG’s. Hij pleit ook voor een
intergouvernementeel VN-belastingorgaan, om wereldwijde fiscale
samenwerking te versterken.

Genderongelijkheid

Het
Millennium Development Goals Report 2015 constateert dat de pogingen
in de afgelopen vijftien jaar om de acht millenniumdoelstellingen te
bereiken, grotendeels succesvol zijn geweest, maar erkent de
tekortkomingen die er nog zijn. Met doelgerichte interventies,
degelijke strategieën, adequate financiering en politieke wil,
kunnen zelfs de armsten vooruitkomen, concluderen de auteurs.

Eén
van de tekortkomingen die het rapport noemt, is de ongelijke
verdeling van de vooruitgang tussen regio’s en landen. Conflicten
blijven daarnaast de grootste bedreiging voor de menselijke
ontwikkeling. Door conflicten verscheurde landen kennen doorgaans de
grootste armoede.

Ook
is er nog steeds sprake van genderongelijkheid op vlak van het aantal meisjes dat naar school gaat. Vrouwen
kampen verder nog steeds met discriminatie op het werk, beperkte
toegang tot economische diensten en beperkte participatie in private
en publieke besluitvorming, aldus nog het MDG-eindrapport.

Bron: Despite
Scepticism, U.N. Hails Its Anti-Poverty Programme