(Global Justice Now/Creative Commons)
Opinie - Bart Staes

Bart Staes (Groen): leugens en lof der lafheid bij uitstel stemming TTIP

Bart Staes (Groen) en Kathleen Van Brempt (SP.A) zijn Belgische Europarlementlsleden. Zij hebben beiden een eigen mening over wat er precies is gebeurd op de plenaire vergadering van 10 juni en waarom de resolutie over het TTIP werd uitgesteld. Dit is de opinie van Bart Staes.

donderdag 11 juni 2015 19:58
Spread the love

Vaudeville
in de plenaire vergadering van het Europees parlement! Of kent u die
mop over een parlement dat ging stemmen over iets belangrijks? Het
stemde de stemming weg. Maandenlang werd in veertien parlementaire
commissies gewerkt aan inhoudelijke standpunten over het omstreden
vrijhandelsverdrag TTIP. Dat was van belang omdat de onderhandelingen
vorderen en we nu al het ‘chilling effect‘ zien, omdat de Europese
Commissie bepaalde regelgeving intrekt of afzwakt, om vooral de
Amerikaanse collegae niet voor het hoofd te stoten.

De
Europese Commissie (EC) onderhandelt sinds de zomer van 2013 namens
de Europese Unie over TTIP. De 28 lidstaten van de EU gaven een
mandaat aan de EC voor deze onderhandelingen. Als de Commissie tot
een akkoord komt met de VS, dan moeten de lidstaten (de Raad) en het
Europees Parlement (EP) akkoord gaan met het eindresultaat voordat
het verdrag in werking kan treden.

Cecilia
Malmström, commissaris voor Handel, moet zich dus verzekeren van
voldoende steun van de lidstaten en het EP tijdens de
onderhandelingen. Het Europees Parlement stemde in 2012 nog tegen het
ACTA-verdrag nadat er een verdragstekst voorlag.

Paniekvoetbal

Eind
mei had de handelscommissie (INTA) van het parlement een rapport
gestemd, dat normaal gezien op woensdagmiddag 10 juni gestemd zou
worden. Het had een belangrijke signaalfunctie van de Europese
volksvertegenwoordigers aan de Europese onderhandelaars kunnen zijn,
bijvoorbeeld dat het private arbitragemechanisme (Investor State
Dispute Settlement, ISDS) waarbij grote bedrijven overheden kunnen
aanklagen als hun wetgeving verwachte winstcijfers zouden kunnen
drukken. Had gekund.

Maar
in plaats daarvan zette het Europees parlement zichzelf in zijn hemd
Want de voorzitter van het Europees parlement, de Duitse
sociaaldemocraat Martin Schulz, besliste dinsdagnamiddag op eigen
houtje om de stemming van het rapport over het vrijhandelsverdrag
TTIP uit te stellen en terug te verwijzen naar de handelscommissie
INTA. Het gaat daarbij dus om het rapport van de eveneens Duitse
sociaaldemocraat Bernd Lange, dat een eerste algemene opinie van het
EP over de aan de gang zijnde onderhandelingen moest verwoorden.

Schulz
besloot dat stemmen over ruim tweehonderd amendementen te veel van het goede
was. De echte reden is dat het de Europese sociaaldemocraten iets te
heet onder de voeten werd. Ten eerste, stemmen we wel vaker over meer
dan tweehonderd amendementen op één rapport. Het gaat hier vooral om één
amendement, namelijk dat Amendement 27 ingediend door onder meer de
Europese Groenen, dat ISDS in TTIP volledig verwerpt. Er werd bij de
S&D duidelijk een potje paniekvoetbal gespeeld. Met name het
arbitragemechanisme (ISDS) bleek een splijtzwam binnen de S&D.

Als
de sociaaldemocraten de stemming hadden laten doorgaan, dan hadden de
christendemocraten mogen uitleggen waarom zij nu per se een privaat
arbitragemechanisme voor multinationals willen. Schulz en Lange
wilden vermijden dat deze verdeeldheid via een hoofdelijke stemming
te zichtbaar zou worden. Want Amendement 27 leek grote steun te
krijgen van sociaaldemocratische Europarlementariërs.

Daardoor
dreigde het een meerderheid te halen en dat zou tegen het zere been
zijn van de liberalen en christendemocraten die TTIP en ISDS met hand
en tand verdedigen. Welnu, als de sociaaldemocraten nu gewoon het
debat en de stemming hadden laten doorgaan, dan hadden de
christendemocraten mogen uitleggen waarom zij nu per se een privaat
arbitragemechanisme voor multinationals willen.

Euroscepticisme

Wat
Schulz (die overigens zo laf was om de zitting niet zélf voor te
zitten) en zijn kornuiten hier doen, is gewoon ondemocratisch en
getuigt van machtsmisbruik. Dit is een zoveelste ongehoorde actie van
Schulz die zich samen met zijn christendemocratische vrienden van de
EVP steeds meer als de nomenklatoera van dit parlement gedragen. Ze
hebben hun parlementsleden niet onder controle, en willen vermijden
dat er een stemming plaats zou vinden die negatief uitpakt voor TTIP.

Het
debat zou wél gewoon plaatsvinden op die woensdagmorgen. Niet dus.
Een krappe meerderheid van het Europees parlement stemde ook voor het
uitstellen van een debat. Dit last-minute-voorstel gedaan door drie
grote fracties (EVP, ALDE en ECR) van het EP, is een aanfluiting voor
een instelling die zich volksvertegenwoordiging noemt. Dit gedrag
stimuleert euroscepticisme.

Europees
commissaris Cecilia Malmström, bevoegd voor handel en TTIP,
reageerde via Twitter al ‘dat het EP debatteert of het over TTIP
zou debatteren’, afsluitend met een smiley. Misplaatste ironie.
Want TTIP is geen bagatel. Dit gaat niet over vrijhandel alleen, dit
dreigt de wijze waarop wetgeving tot stand komt fundamenteel te
beïnvloeden en ons landbouwmodel volledig op zijn kop te zetten.

Het
enige positieve van deze vaudeville is dat blijkbaar de
volksvertegenwoordigers zich beginnen te realiseren dat de civiele
samenleving en burgers in heel Europa zich laten horen omdat zij geen
neoliberaal dogmatisch vrijhandelsbeleid willen, dat meer rechten aan
big business wil geven, hetgeen democratische besluitvorming
ondermijnt. De druk van buitenaf zal blijven. Want dit gaat om een
vertrouwensbreuk tussen politiek en samenleving. En de rechtse
politieke krachten zouden dat beter wat meer serieus nemen.

Creatief
met cijfers

Mijn
Open VLD-collega Philip De Backer is voor ISDS en dus voorstander van
het feit dat Philip Morris allerlei landen heeft aangeklaagd omdat
die een strenge tabakswetgeving hebben goedgekeurd. Of omdat
Vattenfal Duitsland aanklaagt en 3,7 miljard eist wegens de
kernenergie-uitstap. Dat is zijn goed recht. Maar hij gebruikt
willens en wetens wankele argumenten én foute cijfers, die in maart
werden verspreid door… de Europese Commissie.

Allereerst
hij zegt dat dit al jaren bestaat, maar iets wat niet deugt heeft
toch geen bestaansrecht omdat het al jaren bestaat? Dan hadden we
slavernij ook nooit moeten afschaffen. Landen als Zuid-Afrika en
Brazilië hebben aangekondigd dat zij geen vrijhandelsverdragen
willen met dit soort van arbitrage.

Bovendien
blijkt uit gegevens van de OESO dat het aantal ISDS-zaken sinds het
begin van deze eeuw zeer fors is toegenomen. Terwijl investeerders
dit soort bescherming helemaal niet nodig hebben. Europa en Amerika
zijn toch geen bananenrepublieken, of meent De Backer van wel?
Bovendien stelde econoom Terra Lawson-Remer van het Brookings
Institution dat bedrijven om zich te beschermen gewoon politieke
rechtsbeschermingsverzekering kunnen afsluiten. Daar hebben we dus
geen TTIP voor nodig.

Maar
dan de gemanipuleerde cijfers. In een zogenaamde factsheet over
ISDS gaat de EC heel creatief om met cijfers. Zo stelt zij dat van
alle ISDS-zaken 48 procent wordt aangespannen door (middel)grote
bedrijven en slechts 8% daarvan door multinationals (het cijfer
dat De Backer dus overneemt).

De
EC baseert zich op onderzoek van de OESO en wat lezen we
daar? Iets heel anders. De OESO schrijft dat ‘bijna de helft van
alle ISDS zaken worden aangespannen door middelgrote en grote
multinationale bedrijven (die variëren van enkele honderden tot
enkele tienduizenden werknemers). De extreem grote multinationals – die opgenomen zijn in de UNCTAD top honderd van grootste bedrijven – zijn goed voor 8 procent van alle ISDS zaken.’

Aha,
daar komt De Backer zijn 8 procent dus vandaan. Maar wat ik me nu dus
afvraag, is waarom zowel de Europese Commissie als politici als De
Backer blijkbaar het aandeel van multinationals in dit soort
arbitrage willen afzwakken? Omdat ze ergens beseffen dat het niet
strookt met een algemeen rechtvaardigheidsgevoel van burgers? Omdat
ze weten dat dit een mobiliserend effect tegen TTIP heeft?

In
de studie waaruit de Europese Commissie citeert , schrijft men ook
nog dat men over 30% van de ISDS-cases die men heeft bestudeerd
onvoldoende gegevens heeft om uitspraken te doen (hetgeen iets zegt
over het weinig transparante karakter van deze arbitrage).
Desalniettemin gebruikt de Europese Commissie deze 30% cases in het
verdere verloop van de studie. Volgens mij is het beter om dit
aandeel ISDS-cases buiten beschouwing te laten, anders vergelijk je
mogelijk appels met peren. Is dit niet vreemd gezien hier niets
geweten over is en zegt dat ook niet iets over de obscuriteit?

Wetende
dat een ISDS-zaak aanspannen al gauw in de honderdduizenden tot
miljoenen euro kan lopen (de advocaten die dit doen vragen al snel
700 euro per uur), lijkt het mij sterk dat veel KMO’s dit soort zaken
aanspannen.

Het
argument dat TTIP goed zou zijn voor jobs en KMO’s is overigens even grote
flauwekul, maar ook hier toveren de voorstanders met cijfers. Er zijn
immers zeer weinig Belgische KMO’s die naar de VS exporteren, zei de
studiedienst van de Waalse UNIZO onlangs heel duidelijk. En de
economische voordelen van TTIP zouden volgens bepaalde studies eerder
op een nachtmerrie kunnen uitdraaien, net zoals NAFTA gezorgd heeft
voor honderdduizenden verloren jobs in zowel de VS als Canada. Maar
dat is voer voor een ander opiniestuk.

Bart
Staes (Groen) is Europarlementslid en lid van de fractie van De
Groenen/Vrije Europese Alliantie in het Europees Parlement.

Dit is een overname van de opinie die op 11 juni verscheen op MO.be.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!