Waarom het basisinkomen wel betaalbaar is. De verborgen argumenten pro.

Waarom het basisinkomen wel betaalbaar is. De verborgen argumenten pro.

dinsdag 12 mei 2015 19:04
Spread the love




Veel sceptici zijn niet overtuigd van de huidige argumenten die aangebracht worden om een basisinkomen te rechtvaardigen. Het probleem van de betaalbaarheid van het basisinkomen wordt echter schromelijk overschat. Enkele belangrijke argumenten die de betaalbaarheid van het basisinkomen staven worden immers over het hoofd gezien. Ik begin dit betoog door kort de belangrijkste frequent gegeven argumenten te overlopen. Daarna voeg ik er enkele andere aan toe die vaak over het hoofd gezien worden, maar die minstens even essentiële en doorslaggevend zijn voor het hele debat rond het basisinkomen.

Vaakst gebruikte argumenten pro.

Ten eerste kan de overheid zich van een hele resem administratieve taken kwijten. Er moeten geen pensioenen of uitkeringen meer uitbetaald worden. Hierdoor vallen niet enkel de uitgaven voor pensioenen en uitkeringen weg. Ook de rijksdiensten die instaan voor zowel uitbetaling als voor controle kunnen geschrapt worden.

Ten tweede zal er geen groot profitariaat ontstaan dat de betaalbaarheid in het gedrang brengt. Er zijn immers voldoende studies die er op wijzen dat mensen niet zomaar stoppen met werken omwille van een gegarandeerd inkomen. Het huidige belang van de extrinsieke motivatie (loon) zal plaats maken voor intrinsieke motivatie (de bevrediging van het werk zelf). Deze kunnen samen voorkomen; momenteel helt de balans echter teveel over naar het extrinsieke. Ook bedrijfsleiders beginnen dit in te zien, waardoor verscheidene organisaties de jobinhoud en -invulling veranderen door een groter belang te hechten aan intrinsieke motivatie.

Er zullen natuurlijk nog steeds mensen zijn die wel genoegen nemen met dit basisinkomen. Wie denkt dat de mens het zover gebracht heeft omdat hij zichzelf liefst van al  overbodig maakte door op zijn luie reet niets te doen, draait zichzelf een rad voor de ogen. Er zou meer tijd besteed worden aan niet betaalde arbeid. Dit komt vooral, maar niet enkel, neer op zorgen voor familie, vrienden of gemeenschap. De hele zorgsector, en organisaties die voor een groot deel afhangen van vrijwilligers hebben het tegenwoordig zeer moeilijk om het hoofd boven water te houden. Er komt meer ruimte voor innovatie en creativiteit. Dit kan er op termijn voor zorgen dat een maatschappij te maken krijgt met uitvindingen of aanpassingen die voor zeer veel mensen een serieuze stijging in levensstandaard teweeg kunnen brengen. België als creatieve en innovatieve hotspot, stel je voor.

Mensen hebben in het geval van een basisinkomen meer geld om uit te geven. Dit betekent naast een serieuze boost voor de economie (en dan vooral de binnenlandse) verder ook dat de betaalbaarheid kan gegarandeerd worden door, indien nodig, de belasting op consumptie te verhogen.

Als laatste volgt misschien wel het belangrijkste argument: we kunnen gewoonweg niet anders! Steeds meer onderzoekers waarschuwen ervoor dat in de toekomst niet enkel jobs voor arbeiders bedreigd worden. De technologische (r)evolutie zal hoe langer hoe meer bediendenjobs overnemen (niet enkel handenarbeid is bedreigd). De maatschappij zal op deze manier een groot leger werklozen creëren, en sterke legers hebben al veel overheden omver geworpen.

Minder vaak gehoorde argumenten (althans door mij).

Diegenen die genoegen nemen met enkel een basisinkomen wegen niet op de staatsfinanciën. Bekijk het huidige geval van een werkloze. Die moet het  momenteel doen met een uitkering die vaak maar net hoog genoeg is om de kosten van het dagelijkse leven te dragen. Sparen zit er bijgevolg niet in, waardoor heel het basisinkomen rechtstreeks terugvloeit naar de economie. Geld moet rollen, beweert de grote meerderheid zo graag. 

Verder zal de spaarquote van de Belgen drastisch dalen. Als ik er namelijk van uit ga dat ik heel mijn leven lang 1.500 € zal verdienen (geïndexeerd natuurlijk), valt het doel van sparen immers gedeeltelijk weg. Mensen sparen immers niet enkel om grote toekomstige investeringen bijeen te sparen. Ook om zichzelf in te dekken tegen onvoorziene kosten wordt gespaard. Omdat een inkomen heel het leven lang gegarandeerd is, willen de Belgen bijgevolg sneller ondernemen, kunnen eerder een huis kopen (een lening aangaan wordt immers eenvoudiger),.. Als men dan bedenkt hoeveel geld er op de Belgische spaarboekjes staat, volgt er logischerwijs een enorme boost voor de economie.

Niet enkel degenen die een basisinkomen genieten, genieten van dit basisinkomen. Ook werkgevers kunnen een zeer grote duw in de rug verwachten. Beeld u in dat u een basisinkomen van 1.500 € per maand krijgt. U zal “tevreden” zijn met een loon dat lager ligt dan voorheen. Als u besluit dat u een bepaalde job voor ‘slechts’ 1.000 € netto wil uitoefenen, dan kan u zich inbeelden welke voordelen dit voor de werkgever biedt! Kan u zich bijgevolg voorstellen hoezeer de problematiek van loonkost verleden tijd is? Naar welke landen zullen werkgevers eerst kijken voor nieuwe investeringen? Belastingvoordelen, rulings, en wat dan nog kunnen allemaal verdwijnen, waardoor kleine en grote werkgevers eindelijk op gelijke voet behandeld kunnen worden.

Tot slot krijgen álle werknemers eindelijk effectief loon naar werken. In het huidige systeem worden jobs die lastig, vuil, of slecht voor de gezondheid zijn vaak onderbetaald. In mijn ogen is dit onterecht, maar dit is een andere discussie. Het zijn nochtans jobs die niemand graag doet. Ze worden minder betaald omdat er meer concurrentie speelt in dit echelon van de arbeidsmarkt. Omdat mensen niet meer verplicht worden om hun arbeid aan te bieden aan een bodemprijs, zullen verschillenden niet meer geneigd zijn dit te doen. Voor dergelijke jobs zal bijgevolg een eerlijke prijs betaald moeten worden.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!