PvdA-partijvoorzitter Hans Spekman. Foto: We Are Here/Wij Zijn Hier, woensdag 29 april.

Eiland in Europa: Nederlands akkoord verdrukt mensenrechten van vluchtelingen

Woest en met stomheid geslagen. Niemand heeft een goed woord voor het Bed-Bad-Brood (BBB) akkoord dat het kabinet op woensdag 22 april heeft gesloten. Vluchtelingen, burgers en maatschappelijke organisaties hebben op woensdag 29 april in Amsterdam en Den Haag gedemonstreerd tegen de nieuwe kabinetsplannen die de toegang tot opvang en andere basisvoorzieningen voor uitgeprocedeerde asielzoekers bemoeilijken.

vrijdag 8 mei 2015 13:15
Spread the love

Na een week  in een patstelling te hebben gelegen zijn de PvdA en de VVD tot een compromis gekomen over de opvang van uitgeprocedeerde asielzoekers. De kabinetspartijen hebben vastgesteld dat alleen vijf gemeenten tijdelijk hulp mogen bieden aan deze groep: Amsterdam, Utrecht, Den Haag, Rotterdam, Eindhoven. Het vertrekcentrum voor uitgeprocedeerde asielzoekers in Ter Apel (Groningen) biedt ook deze hulp aan.  Andere gemeenten die nog bed-bad-brood voorzieningen hebben mogen die tot 1 november aanbieden. Daarna  lopen ze het risico dat de rijksoverheid hun budget inkort.

 Big Big Bullshit

“Big Big Bullshit!” Zo beschrijven vluchtelingen in Amsterdam
het akkoord. De vluchtelingen hebben zich
goed weten te organiseren in het collectief We Are Here/Wij Zijn Hier. Zij liepen op kop in een protestmars naar het hoofdkantoor van de PvdA, waar partijvoorzitter
Hans Spekman de mislukte poging deed om de betogers te overtuigen van het
verhaal van de sociaaldemocratische kabinetspartij.

Als teken van solidariteit met de
vluchtelingen werken in Amsterdam verschillende actiegroepen samen  in de Coalitie voor Menswaardigheid. Onder meer De
Nieuwe Universiteit, Zwarte Piet Niet, en Back To Palestine maken deel uit van de coalitie. Volgens de Coalitie vormt het BBB-akkoord een
nieuw pressiemiddel  om vluchtelingen
“mee te laten werken aan hun eigen deportatie”. Leven in illegaliteit is de
enige optie als ze weigeren dat te doen. Dit betekent geen onderdak,
medicijnen, voedsel of water.

Menselijke waardigheid

Vluchtelingenspecialist Geesje Werkman (verbonden aan de
Protestantse Kerk Nederland (PKN)) legt uit waarom het nieuwe akkoord omtrent de opvang van vluchtelingen onrealistisch en
onhoudbaar is “Het akkoord getuigt van weinig wijsheid. Er waren negen dagen
nodig voor een dwaze non-oplossing waar niemand beter van wordt. Dit doet geen
recht aan de uitspraken van de Raad van Europa en die van het Comité van
Ministers, die beide duidelijk maken dat Nederland internationale verdragen
schendt.”

Dat het akkoord juridisch onhoudbaar is heeft te maken met
het punt dat uitgeprocedeerde asielzoekers onder bepaalde voorwaarden op
straat gezet kunnen worden als ze niet aan de uitzetting meewerken. Volgens PKN is
dit in strijd met de rechtelijke uitspraak dat ze recht hebben op “bed, bad en
brood, ongeacht of ze meewerken  aan
terugkeer.” Het verzorgen van opvang en andere basisvoorzieningen is basale noodhulp waaraan geen voorwaarden mogen
worden gesteld. Deze verzorging heeft met niets anders te maken dan met “menselijke
waardigheid die zonder dit soort noodhulp in gevaar komt”, vulde
Vluchtelingenwerk Nederland aan.

Het BBB-akkoord is ook bij verschillende gemeenten
slecht gevallen. Zo liet Nijmegen weten het een “wanhopig en onwerkbaar”
akkoord te vinden, berichtte de NOS
op donderdag 23 april. De Nijmeegse wethouder Bert Frings voorziet de
asielzoekers “per kerende post op straat onder de brug” aan te treffen , als ze
geen opvang meer kunnen vinden. Daarom kan Nijmegen niet meewerken aan de
sluiting van de opvang, denkt hij.

Mensenrechten



Bron: RTL 4 Nieuws. Donderdag 23 april

De strubbelingen van Nederland met zijn
vluchtelingenkwestie zijn ook in hogere politieke kringen onderwerp van discussie geweest. VN
mensenrechtenrapporteur Philip Alston sprak vernietigende woorden over het BBB-akkoord:
“Het is overduidelijk een schending van de mensenrechten. Iedereen die dat
betwijfelt is oneerlijk.” De bezwaren van gemeenten tegen het BBB-akkoord kan
Alston vooral toejuichen. In het NOS
Radio 1 Journaal
van woensdag 23 april zei hij: “Het is van groot belang
dat gemeenten hiertegen protesteren en zeggen dat ze niet zullen meewerken aan
een beleid dat mensenrechten schendt.”

Illegaal beleid

De mensenrechtenrapporteur is vooral gevallen over het punt
dat uitgeprocedeerden alleen op hulp kunnen rekenen als ze meewerken aan
uitzetting. “Het is een grote schande voor Nederland dat het zo inhumaan te
werk gaat.” (…) “Deze mensen zijn de vreselijke situatie in hun land ontvlucht,
maar worden behandeld alsof het criminelen zijn die van de Nederlanders willen
stelen.”

Verder zei de mensenrechtenrapporteur: “Al die kleine
details, dat er maar een paar centra komen, dat opvang een paar weken duurt en
dat men moet meewerken aan uitzetting, maskeren een fundamentele schending van
de mensenrechten door Nederland. Het is duidelijk illegaal beleid.” (…) “Als
Nederland binnen Europa een eiland wil worden dat de mensenrechten met voeten
treedt, zeg dat dan gewoon. Zeg dan gewoon: wij denken dat mensenrechten in ons
land niet gelden voor niet-Europeanen.”

Met het BBB-akkoord lijkt Nederland een gidsland te worden
van een “naar binnen gerichte vorm van nationaal lijfsbehoud”, schreef
journalist Arnout Brouwers in een analyse voor de Volkskrant van zaterdag 25 april. VVD-coryfee Frits Bolkenstein geeft via een interview met Het Algemeen Dagblad een scherpe uiting aan
deze stelling. Bolkenstein vindt dat het BBB-akkoord “zo somber
mogelijk” moet worden opgevat. Hij keert zich tegen burgemeesters die
uitgeprocedeerde asielzoekers blijven opvangen:

“Burgemeesters moeten uitvoeren wat de centrale overheid
afspreekt. (…) Als ze daar lak aan hebben, moet het kabinet drukmiddelen
inzetten, zoals het terugschroeven van financiering. En anders moeten die burgemeesters
maar weg. De minister van Binnenlandse Zaken heeft de mogelijkheid ze uit hun
functie te ontheffen. Ik zeg dit nu en ik meen het ook. Maar ik denk dat de
burgemeesters hun knopen wel zullen tellen.”

Tentenkampen

Volgens Grütters, rechtsgeleerde aan de Radboud Universiteit Nijmegen, wil Nederland hardheid uitstralen.
Vluchtelingen uit oorlogsgebieden en andere moeilijk leefbare gebieden hebben
namelijk altijd te maken gehad met tijdelijke maatregelen. “Inmiddels is het in
die landen al tientallen jaren onveilig. Toch worden die tijdelijke maatregelen
steeds verlengd of aangepast”, vertelde Grütters aan de Trouw op 21 oktober 2011.

 Het stelselmatig verlengen en aanpassen van de regels
drijft vluchtingen tot een benarde situatie. “Geef iemand die mag blijven
direct duidelijkheid: een permanente vergunning in plaats van jarenlange
onzekerheid.” In hun wetenschappelijke bundel Tijd en asiel, 60 jaar Vluchtelingenverdrag gaan rechtssociologe
Ashley Terlouw en onderzoeker Karin Zwaan dieper in op deze benaderde situatie.
Sommige vluchtelingen kunnen soms wel 20 jaar in tentenkampen wonen, terwijl ze
niets strafbaars hebben begaan en alleen om hulp vroegen.

Brand

Dit kabinetsakkoord serveert een bittere pil aan Mahamud
Abuhar die in Arnhem terecht is gekomen. Onlangs heeft de uitgeprocedeerde
Somalische vluchteling zichzelf ter nauwer nood uit een dodelijke situatie
kunnen redden toen een groepje jongeren hem in brand probeerde te steken. 

Het Brabants Dagblad
berichtte op vrijdag 24 april: “Hij lag in de buurt van het Paleis van Justitie
te slapen toen jongeren hem eerst met bier besproeiden en vervolgens met een
aansteker in de brand wilde steken.” Ondanks dat het niet tot de zes
gecentraliseerde gemeenten behoort, hoopt Abuhar nog steeds dat Arnhem
een eigen BBB-regeling uitvoert voor opvang en andere basisvoorzieningen. “Dan
kan ik weer veilig en rustig slapen”, vertelde hij aan het dagblad.

Gelukkig heeft de Somalische vluchteling enkele dagen later
een passantenbed kunnen krijgen in een daklozenopvang van de stad, berichtte de Gelderlander op donderdag 30 april. Abuhar
blijft in de daklozenopvang totdat Arnhem, tegen de wil van het kabinet in, een
eigen BBB-regeling opzet.

Als weerloze groep in de samenleving kan het doorzetten van
het BBB-akkoord uitgeprocedeerde vluchtelingen niet uit de brand helpen.
Letterlijk niet. Zoals Burgemeester
Herman Kaiser het zegt: “Wij accepteren niet dat we worden buitengesloten. Wij
zetten onze plannen door. In Arnhem slaapt niemand op straat en ligt niemand
onder de brug. We staan voor een humane aanpak die effectief is gebleken. En
een effectieve aanpak moet humaan zijn.”

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!