“Van
waar je ook komt, naar waar je ook gaat, zonder enige aanleiding
pakken ze je op en nemen ze je mee”, dat vertelde Eirini (39) in
september vorig jaar aan Human Rights Watch. De organisatie bracht
zopas een rapport uit dat het politiegeweld tegen daklozen,
druggebruikers en sekswerkers aanklaagt.

De
regering Tsipras heeft al inspanningen geleverd om
operaties als Theseus
stop te zetten. Theseus startte in juli vorig jaar en legde
misdrijven in verband met prostitutie en drugs aan banden. In april
2015 voerde Tsipras een nieuw politieplan in. Toch is de houding van
de Atheense politie is nog maar weinig veranderd.

Identiteitscontroles

Daklozen,
druggebruikers, sekswerkers maar ook welzijnswerkers voelen zich
geviseerd door de Atheense politie. Die spreekt hen regelmatig en
zonder enige aanleiding aan voor identiteitscontroles. Giannis (47)
was onderweg naar een rehabilitatiecentrum toen ze hem oppakten: “Ik
zei hun dat ik naar het centrum ging en dat ik een doktersafspraak
had. Ze namen me mee en hielden me uren vast. Ik dacht dat ik zou
sterven en ik smeekte ze om me naar een ziekenhuis te brengen.” De
agenten brachten hem na enkele uren echter naar een kantoor elf
kilometer verderop en lieten hem pas na middernacht vrij. Op een
bankje wachtte Giannis op de eerste bus naar het centrum. “Toen ik
daar aankwam werd ik opnieuw opgepakt door dezelfde agenten.”

Een
onderzoeker van Human Rights Watch zag hetzelfde gebeuren bij
welzijnswerkers. In mei vorig jaar werd een team van Athens
Checkpoint tegengehouden voor een
identiteitscontrole. Tien minuten voordien was het team al voor
eenzelfde controle aangesproken. Deze keer werd het team gefouilleerd
en werden er hiv-medicijnen gevonden. Een van de agenten riep daarop:
“Wie heef er aids? Jij?!?” De man in kwestie ging niet akkoord
met de aanpak van de agenten en sprak hen daarover aan. Daarop namen
de agenten het team mee naar het politiekantoor voor een
identiteitscontrole.

Alleen
de Human Right Watch-medewerker bleef gespaard van verdere
fouilleringen. Na een uur werd het team vrijgelaten, maar ze
vertelden dat ze elke week tegengehouden worden. Eén keer klaagde
één van
de welzijnswerkers daarover tegen de politie, waarop een agent
reageerde: “Ja, elke week, elke dag, elk uur, elk moment!”

Hardhandig aangepakt

De
meeste van de getuigen vertelden aan Human Rights Watch dat ze –
zowel fysiek als verbaal – hardhandig aangepakt werden. Aphroditi
(28) verkoopt zichzelf om haar hotelkamer te betalen en drugs te
kopen. In maart vorig jaar werd ze meegenomen voor een
identiteitscontrole: “Ik vroeg ze om uitleg, waarop een van de drie
agenten me voor hoer uitschold. Toen hij me even later in het
politiebureel ondervroeg, sloeg hij me in mijn gezicht. Mijn bril
viel op de grond en ik bloedde uit mijn mond.

Hij
bleef tegen me schelden, maar niemand van zijn collega’s greep in.”
Twintig minuten later werd Aphroditi weer vrijgelaten. In het rapport
van Human Rights Watch staan er nog tientallen vergelijkbare
verhalen. De meeste van de getuigen vermoeden dat ze opgepakt werden
op basis van hun voorkomen. Opvallend daarbij is ook dat niemand van
de getuigen nadien klacht heeft ingediend, uit angst voor de
mogelijke gevolgen.

Meer inspanningen

De
interviews in het rapport dateren van vorig jaar. Dankzij maatregelen
van de nieuwe regering is de situatie in Athene verbeterd. Zo stelde
Human Rights Watch vast dat de politie niet langer mensen naar
afgelegen politieburelen brengt.

Bovendien
verving Giannis
Panousis, de nieuwe minister van
Burgerbescherming, Operatie Theseus door een nieuw politieplan
waarbij daklozen beter ondersteund worden. Toch vreest Human Rights
Watch dat het nieuwe plan agenten niet tegenhoudt. Recentere
interviews met welzijnswerkers lieten namelijk uitschijnen dat er nog
steeds niets veranderd is op het
terrein.

Human
Rights Watch stelt voor om duidelijke regels vast te leggen. Zowel
internationale als Griekse wetten verbieden discriminatie, het
willekeurig afnemen van iemands vrijheid en een ongeoorloofde inbreuk
op de privacy. Er moeten daarom duidelijke voorwaarden gesteld
worden om personen tegen te houden en mee te nemen naar
politieburelen.

Daarnaast
raadt Human Rights Watch de autoriteiten aan om agenten op te leiden,
zodanig dat ze daklozen, druggebruikers en sekswerkers beter leren
benaderen. Als er toch nog ongeoorloofd geweld gebruikt wordt, moeten
agenten bestraft kunnen worden.

Tot
slot hoopt Human Rights Watch dat de regering zich meer inspant voor
het welzijn van daklozen. Zo zouden opvangcentra druggebruikers niet
langer mogen uitsluiten, want dat werkt een averechts effect in de
hand.