Het incident is kenschetsend voor hoe Brussel nogal eens wordt ‘bestuurd’ : ondoorzichtig, willekeurig en tegen de mensen. Alles duidt ook op een represaille vanwege Mayeur en
co. Zij kunnen kennelijk niet verkroppen dat zij onder druk van het volksverzet
een bouwplan pal in de Marollen moesten schrappen.

Casserolade

Ze waren toch snel
weer met zo’n kleine honderd, de mensen die donderdag afzakten naar het huis
aan de Vossenstraat 15. Daar voltrok zich een casserolade. Gewapend met potten en pannen verjoeg de groep de kwade
geesten, want die hangen in dit verhaal erg manifest rond. Manu doit rester, faut pas le déloger, zo werd er gescandeerd, Manu
moet blijven, hij mag niet uit zijn huis worden gezet.

Sommigen zongen Het
Partizanenlied. Ami, entends-tu le
vol noir des corbeaux sur nos plaines? Anderen staken de klankband in gang : de soundtrack van de The Good, The Bad and The Ugly.

Allen waren gekomen
om Manu Brocante te steunen. Die is het slachtoffer van een afrekening, op zijn
Brussels. Want de Brusselse bestuurders die deze episode domineren, misbruiken kennelijk
hun macht om tegenstanders te slaan. Manu heeft alle steun nodig die hij
krijgen kan. Van de huisbaas moest hij zijn woning op de eerste verdieping al op
30 april verlaten hebben. Elk moment kunnen bij hem gas en elektriciteit worden
afgesloten. De man in kwestie kwam naar buiten, trok het fluovest aan waarin
hij sinds vorig jaar actie voert tegen het nieuwe Brusselse ‘Masterplan’, hij
zag het volk, was echt wel even aangedaan, hief zijn hond Abbi in zijn armen en
zei toen : Ik blijf en Abbi blijft ook.  

Van de Vossenstraat,
15 ging het dan  in stoet naar de
kantoren van het Brussels OCMW in de Hoogstraat, en van daar door de
Abrikozenboomstraat door de Bovenmarollen (de buurt geperst tussen het
Justitiepaleis en de ziekenhuizen Sint-Pieters en Bordet) naar het kantoor van
het Algemeen Actiecomité van de Marollen. Waarmee we de protagonisten van de
Afrekening in de Marollen zo ongeveer hebben gehad. Hun eisen : Manu
Brocante moet kunnen blijven in het appartement aan de Vossenstraat 15, en
de winkelruimte op hetzelfde adres moet beschikkbaar worden voor een vereniging
of activiteit die ècht nuttig is voor de wijk. Terwijl ze nu door een
allesbehalve doorzichtige vereniging met al even ondoorzichtige politieke bindingen
wordt gebruikt.

The Good, The Bad en
de Brusselse achterkamerpolitiek

Er is flink wat flash back nodig om de schakeringen van dit
incident te begrijpen. Dat de Brusselse beslissers niet naar de Brusselaars
luisteren, wisten we al. Nu weten we ook dat ze geen tegenspraak dulden. Hun
Masterplan voor de binnenstad ondervindt veel tegenstand. En met succes :
in februari moest het stadsbestuur zijn plan voor een nieuwe parking onder het
Vossenplein in hartje Marollen laten varen. Maar de burgemeester en zijn
bondgenoten slaan kennelijk terug.

Manu Brocante, sinds november actief in deze
beweging, kreeg bevel zijn woning te verlaten. Ze wordt verhuurd door het OCMW
van de stad Brussel (dat er echter géén eigenaar van is). De huidige
burgemeester van Brussel, Yvan Mayeur, was voorzitter van het OCMW, tot een dik
jaar geleden (toen Mayeur naar het burgemeesterschap promoveerde). Maar – dit
dossier is niet simpel – Manu wordt uit zijn woning gezet op bevel van het
Algemeen Actiecomité van de Marollen (in het Frans CGAM). Dat duidt op een
combine van hogere (politieke en economische) belangen. Hoe die combine in
elkaar zit, is kortgeleden uitgezocht en beschreven door een andere voorvechter
voor een leefbare stad, Gwenael Breës. (Volgens een bericht in La Dernière
Heure van 6 mei is daarom tegen Breës klacht ingediend wegens « laster en
pesterij »).  

Hier is een puzzel van structuren, afspraken en ons-kent-ons. Twee figuren komen steevast terug : Yvan Mayeur en Annemarie
Appelmans. Mayeur is verre van populair in Brussel. Appelmans heeft een woelig
verleden. In 2002 wordt zij uit de Brusselse afdeling van de FGTB (de socialistische
vakbond) gezet. De vakbond dient klacht in tegen haar. Het gerechtelijk
onderzoek wordt in 2009 afgerond met een formele beschuldiging van ‘valsheid in
geschrifte, fiscale fraude, bendevorming, oplichting, vervalsing van de
jaarrekeningen en actieve omkoping’. De Procureur des Konings brengt Appelmans niet tijdig voor de rechter. In 2014 gaat ze vrijuit wegens
‘verjaring’.[i]

 Uit het dossier van
Gwen Breës blijkt dat Appelmans al die jaren niet stilzit. In 2010 wordt ze
voorzitster van de CGAM, het Algemeen Actiecomité van de Marollen. Kort daarna
wordt de vzw Chez Albert opgericht. Onder de stichters vinden we mw Appelmans.
De vereniging herdenkt het levenswerk van Albert Faust, overleden in 2004,
daarvoor de man van Appelmans en eveneens door de FGTB aan de deur gezet.

Chez
Albert zou ondermeer het archief van Albert Faust ontsluiten voor het publiek.
Daarvoor krijgt de vzw de beschikking over een winkel in de Vossenstraat aan
het nummer 15. De winkel is eigendom van de Brusselse Grondregie, die het
vastgoed van de stad beheert. Maar in 2007 sluit Yvan Mayeur, dan nog
voorzitter van het OCMW, een akkoord met de PS-Schepen die de gemeentelijke
eigendommen beheert. Het OCMW neemt de winkel in de Vossenstraat over van de
Regie. Het OCMW stelt de winkel vervolgens gratis ter beschikking van de vzw
Chez Albert.

Dit contract tussen het OCMW en de vzw dateert van 2007. In 2012
wordt het uitgebreid want dan krijgt de vzw ook de beschikking over het
appartement boven de winkel, voor 400 euro per maand. Gwen Breës reconstrueert
hoe er dan met het huis in de Vossenstraat wordt gemarchandeerd. Het appartement
– in een huis, eigendom van de Regie, maar doorgeschoven naar het OCMW (dat een
sociale functie heeft) die het op zijn beurt doorschuift naar de vzw Chez
Albert – wordt uiteindelijk onderverhuurd. En de huurder is Manu Brocante. Hij
moet 450 euro huur betalen en, zo zegt zijn contract, waken over de veiligheid
van de archieven van Albert Faust en voor conciërge spelen.

De Marollen dwingen Mayeur tot een (taktische) aftocht

Manu Brocante is een ras-Marollien. Hij kreeg zijn bijnaam
omdat hij geboren en getogen is boven een Brocanterie in de Marollen. Gwen
Breës schetst een stukje van de sfeer in deze wijk. Zaken worden er
rechttoe-rechtaan geregeld, zonder veel poespas of diplomatie : duidelijk
is duidelijk, en we doen er geen doekjes om. 

Zo komt het dat de wijk geen twee keer nadenkt wanneer de
beslissers in het Brussels stadhuis in 2014 met hun Masterplan afkomen. De
Marollen zeggen : Over Our Dead Body.
In 22 dagen tijd verzamelen ze 23.336 handtekeningen onder een petitie (14.207
via het web, 9.129 op papier), die protest aantekent tegen een nieuwe parking
onder het Vossenplein. Dat maken ze op 18 december 2014 bekend aan Yvan Mayeur,
nu burgemeester, en aan de andere koppen die voor Brussel een nieuw
mobiliteitsplan hebben bedacht, en het doordrijven ook. Dat plan houdt liefst vier
nieuwe parkings in, èn een miniring om méér auto’s tot in die parkings te
brengen, en een commerciële voetgangerszone rond het Beursgebouw.

Dankzij het verzet in de Marollen halen Mayeur en co, het
college van burgemeester en schepen, bakzeil. Op 26 februari maakt Mayeur
bekend dat de Vossenplein-parking wordt geschrapt. Wie flankeert de
burgemeester tijdens deze persconferentie? De voorzitster van het
Algemeen Actiecomité van de Marollen, Anne-Marie Appelmans. Dit duo probeert
kennelijk greep te krijgen op een protestbeweging onder zijn burgers. In de
Marollen vieren ze echter feest. Hun prompte en kordate reactie leidt snel tot
een klinkende overwinning.

Mayeur zit al langer in de politiek dan vandaag. Hij schrapt
de Vossenplein-parking maar behoudt het project voor een parking in of bij de
Marollen. De Marollen-parking schuift gewoon een straat op. Als nieuwe site
voor deze parking wordt een perceel naast het spoorwegstation Kapellekerk
uitgekozen. Dit perceel ligt tussen de Brigittinenstraat, de Spiegelstraat, de
Visitandinenstraat en het Akarovaplein. En de parking zal worden gebouwd onder
het Brigittinen-blok, een verpauperd appartementsgebouw.

We zien het al gebeuren : mensen die met de auto een
Citytrip naar Brussel maken en voor ze gaan shoppen en tafelen hun auto stallen
onder de Brigittinen-building. De socialist Mayeur had voor deze vierde parking
nauwelijks een socialer plek kunnen kiezen. Want : de Brigittinen ligt in de
Jonction-wijk, een wijk van mensen met weinig geld. Het aantal sociale woningen
ligt er ver boven het gemiddelde van het Brussels Gewest : de
Jonction-wijk telt 53,5 procent sociale woningen (tegen 7,7 procent voor het
Gewest). Volgens burgemeester Mayeur is een nieuwe parking voor 400
automobielen daar dus perfect op zijn plaats.

Wanneer Manu Brocante lucht krijgt van het plan, zo schrijft
Gwen Breës, belt hij zijn huisbazin. Dat is Annemarie Appelmans. Manu zet een
boodschap op haar antwoord apparaat. Op zijn Marols zegt hij wat hij van haar
verschijning aan de zijde van burgemeester Mayeur denkt. Op 16 maart ontvangt
hij een aangetekende brief. Binnen de maand moet hij het appartement boven de
winkel van Chez Albert verlaten. Zoniet worden gas en elektriciteit
afgesloten. Het OCMW zal voor Manu, steuntrekker van het OCMW, een nieuwe
woning moeten zoeken.

Nog een merkwaardigheid : de aangetekende brief is
gesteld op papier van de vzw Chez Albert, maar afgestempeld door de CGAM, het
Algemeen Actiecomité van de Marollen. Sociaal allemaal. Chez Albert is niet
eens de eigenaar van het pand, laat staan het CGAM. Vanwege de
voorgeschiedenis, die van onderhandse afspraken en achterkamerdeals aan elkaar
hangt, kan een huurder kennelijk een onder-huurder met een maand vooropzeg op
straat zetten. Hoewel, Manu Brocante blijft. En met die overtuiging staat hij
niet alleen.

Meer info :

De eisen voor Manu Brocante https://www.change.org/p/p%C3%A9tition-manu-brocante-doit-pouvoir-rester-dans-son-appartement

Wijkcontract Jonction http://fr.calameo.com/read/0010576451740c46afe58

De petitie in december 2014 http://www.plateforme-marolles.be/23-336-fois-non-a-un-parking-sous-la-place-du-jeu-de-balle/

Het dossier van Gwenael Breës http://www.bruxelles-capitale.org/comptes-et-reglements-de-comptes-a-la-marollienne

Het wijkcontract-Jonction (en de Brigittinen-building) http://fr.calameo.com/read/0010576451740c46afe58

[i]
Philippe Brewaeys, La Chambre du Conseil flingue le parquet de Bruxelles, in
M…Belgique, 10-16 oktober 2014, p.17