Voor
het onderzoek van het rapport Digging for Transparency namen de onderzoekers van Amnesty International en Global Witness
ongeveer honderd jaarverslagen door van bedrijven als Apple, Boeing
en Tiffany. Er werd gekeken in hoeverre de bedrijven rekening houden
met de wetgeving over conflictmineralen, de Dodd Frank Act
van 2010. De bevindingen van hun onderzoek laten grote hiaten zien op
het gebied van transparantie.

Zoals
voorzien in deze nieuwe wet hebben meer dan duizend Amerikaanse
bedrijven die mogelijk gebruikmaken van conflictmineralen uit
Centraal-Afrika in 2014 voor het eerst een jaarverslag ingediend bij
de federale overheidsdienst Securities and Exchanges Commission
(SEC).

“De
nieuwe wet biedt in theorie een kans om de toeleveringsketens
wereldwijd te verbeteren. Onze analyse laat echter zien dat de meeste
bedrijven liever op de oude voet doorgaan dan dat ze de risico’s
verminderen dat hun aankopen gebruikt worden voor de financiering van
gewapende groepen”, zegt Carly Oboth, beleidsadviseur bij Global
Witness.

Grote
bedrijven hebben volgens Oboth veel geld geïnvesteerd om te wet
tegen te werken. “Als ze dat geld hadden besteed aan fatsoenlijk
onderzoek en rapportages over hun toeleveringsketen, had de consument
nu met meer vertrouwen hun producten kunnen kopen.”

Smartphones
en laptops

De
Democratische Republiek Congo (DRC) is een belangrijke bron van
conflictmineralen als goud, tin, wolfraam en tantalium. Deze
mineralen zijn essentieel voor elektronische apparaten zoals
smartphones en laptops. Al vijftien jaar financieren gewapende
groepen in het oosten van Congo hun operaties – en
mensenrechtenschendingen – met geld uit de mijnbouwsector.

Volgens
het rapport voldoen 79 van de 100 onderzochte bedrijven niet aan de
eisen van de deze wet. De meeste bedrijven doen te weinig moeite om
de toeleveringsketen in kaart te brengen. Slechts 16 procent doet
meer dan contact leggen met directe toeleveranciers en zoekt ook
contact met smelters en raffinaderijen die de mineralen bewerken.
Meer dan de helft van de bedrijven rapporteert niet aan het hogere
management als een risicofactor wordt aangetroffen in de keten.

“Consumenten
willen weten wat er achter het logo van een product schuilgaat”,
zegt James Lynch, hoofd van het Business and Human Rights Team bij
Amnesty International. “Bedrijven staan onder druk om te te
garanderen dat het product in de schappen geen gruwelijk verhaal over
conflicten en mensenrechtenschendingen verbergt. Dat voorkom je niet
door vakjes aan te vinken op een formulier.”