Vrijheid van pers, vrijheid van bloeddorst?
Opinie - Anke Hintjens

Vrijheid van pers, vrijheid van bloeddorst?

De opdringerigheid van media rond de zelfmoord van Stevaert is niet nieuw. Dat blijkt uit een ander geval, enkele jaren geleden. "Persvrijheid mag niet ten koste gaan van slachtoffers en ook niet van de rechten van beschuldigden en daders. De gerechtelijke onderzoeken moeten in België dringend terug geheim worden. Foto's van slachtoffers mogen niet zonder toestemming gepubliceerd worden. Verdachten moeten anoniem kunnen blijven."

woensdag 15 april 2015 11:10
Spread the love



Bron: ANP Perssupport

Een mens,
verdacht van verkrachting, maakt een einde aan zijn leven.
We zullen
nooit weten wat er in zijn hoofd speelde. Ik kan en wil me niet
uitspreken over schuld of onschuld van Steve Stevaert.
Maar de
discussie over de rol van de pers in Stevaerts beslissing, laait hoog
op. Aan journalisten en lezers die zelf nog nooit slachtoffer of
verdachte waren, wil ik één van mijn ervaringen met de pers delen.
Dat niemand nog kan zeggen dat hij het niet geweten heeft.

Zelfregulering

Enkele
jaren geleden kwam ik in heftig emotioneel stormweer terecht. Het
zoontje van een vriendin werd vermoord door zijn eigen vader, haar
ex. Wat doe je als vriendin op zo’n moment? Aanwezig zijn, mee op de
divan liggen en huilen, hopen dat je vriendin toch iets kan eten
tussen de huilbuien door. De andere kinderen aandacht en warmte
trachten te geven. En dan gaat de bel. Een journalist. Of mevrouw
haar verhaal niet wil doen? De eerste keer ben je verbaasd dat die
mens gewoon al durft aanbellen, maar ik wijs hem kordaat, koel maar
beleefd de weg terug naar af. Enkele uren later staat hij er
weer: of hij een foto kan krijgen van het zoontje. “Het
verhaal zal toch gebracht worden, foto’s vinden we toch.”

De
vriendenkring beslist mijn ervaring met pers in te zetten om de pers
op gepaste afstand te houden. Ik contacteer de persrechter om het
verzoek van mijn vriendin door te geven. Ze wil haar zoontje bij zich
houden, ze wil niet dat er foto’s van hem gepubliceerd worden. De
persrechter belooft de boodschap aan de pers te zullen overbrengen.

De
volgende dag staat de foto van het zoontje in de krant (Het
Nieuwsblad
). Blijkt dat iemand van de kennissen door de pers
benaderd werd met een vraag voor een foto. Die mensen zijn zich
achteraf komen verontschuldigen.

Ik
contacteer de Raad voor de Journalistiek. Die zeggen dat er niets
tegen te beginnen is. In België draait alles rond
zelfregulering. We kunnen klacht indienen, die wordt dan bekeken en
besproken en dan komt er in het beste geval een blaam. Laten we
zeggen dat onze hoofden en harten ergens anders mee bezig zijn, maar
duidelijk is dat slachtoffers hier geen steun hoeven te verwachten.
Welk slachtoffer heeft in zo’n situatie de kracht en energie om zo’n
procedure te starten? En dat weten de kranten ook.

Het
onderzoek naar de moord wordt opgestart. Er komt een reconstructie
van de feiten.

Een van de
onderzoekers belt mijn vriendin op met de boodschap dat ze die avond
best geen tv kijkt. De hele reconstructie is gefilmd door VTM en
wordt in het nieuws uitgezonden. De overblijvende dochter was niet op
de hoogte en zet de tv aan. Ze ziet de reconstructie van de moord op
haar broertje… Waar zit het geheim van het onderzoek? Waar zit het
respect voor de slachtoffer? En ik vraag me nog steeds af wie er
heeft gelekt dat die reconstructie ging gebeuren? Heeft een
politie-agent hier geld aan verdiend? Of luistert VTM overal en
altijd de politie af? Waarom werd dit niet onderzocht?

Het proces
komt eraan. De rechter herhaalt bij de start van de zitting de wens
van mijn vriendin om niet gefilmd of gefotografeerd te worden. De
camera’s van VTM staan aan de zijkant en zijn gericht op de rechters.
Ik zit naast mijn vriendin. Om haar te steunen, maar ook om de
journalisten weg te houden. En wat gebeurt er? De camera draait
langzaam in onze richting. Ik zet mij met mijn 1m78 pal voor de
camera. Ik ben kwaad en geschokt. Ik herhaal aan de “journalist”
in kwestie dat de familie niet gefilmd wil worden. De “journalist”
kijkt me aan alsof ik een marsmannetje ben, zegt niets en draait de
camera terug de andere kant op. Boodschap dus toch begrepen. Voor
eventjes toch.

Anoniem

Kranten
moeten verkopen, nieuws moet bekeken worden en redacties verwachten
dat bloed van slachtoffers of verdachten, de kijk- en leescijfers
zullen doen stijgen. Het is mij
sindsdien duidelijk wanneer winst maken het hoogste doel is, zelfregulering niet werkt.

Persvrijheid
mag niet ten koste gaan van slachtoffers en ook niet van de rechten
van beschuldigden en daders.
De
gerechtelijke onderzoeken moeten in België dringend terug geheim
worden.
Foto’s van
slachtoffers mogen niet zonder toestemming gepubliceerd worden.
Verdachten moeten anoniem kunnen blijven, net zoals in Nederland het
geval is.

En wij
lezers en kijkers, zouden de media die dit niet respecteren, moeten
boycotten.

Noch
Stevaert noch de betrokken vrouw kreeg kans op een rustig, eerlijk en
helend proces. Ik hoop
dat niemand dat ooit nog moet meemaken.

take down
the paywall
steun ons nu!