Klimaatfinanciering
is een cruciaal mechanisme om meer capaciteit tot herstel op te
bouwen en de schade te beperken die extreme weersomstandigheden
veroorzaken, stellen de leiders van meerdere eilandstaten in de
Stille Oceaan. In een verklaring zegt president Christopher Loeak van
de Marshall-eilanden dat “we afstevenen op een wereld van
constante catastrofes” als grote vervuilers niet snel werk gaan
maken van vermindering van de uitstoot van broeikasgassen.
Als
de internationale gemeenschap de gedane beloften op het gebied van
klimaatfinanciering na zou komen, zou dat bepalend zijn voor de
resultaten van de 21ste VN-Klimaatconferentie van 30 november tot 11
december 2015 in Parijs (COP21), zeggen deze
staatsleiders.
“Het
is geruststellend dat veel landen, inclusief enkele erg genereuze
ontwikkelingslanden, beloofd hebben het Green Climate Fund, dat
werd opgericht om klimaatfinanciering te organiseren, van geld te
zullen voorzien. We moeten echter veel meer weten over de concrete plannen van deze regeringen om de klimaatfinanciering voor de komende jaren zeker te
stellen, zodat de belofte gehouden wordt die werd gedaan op de 15de
VN-Klimaatconferentie van 2009 in Kopenhagen (COP15) om 100 miljard
dollar per jaar op te brengen tegen 2020,” zegt minister van Buitenlandse Zaken Tony de Brum van de Marshall-eilanden. “Zonder
die zekerheid wordt het moeilijk enig succes te boeken in Parijs.”
In
de Stille Oceaan wonen ongeveer 10 miljoen mensen in 22 eilandstaten
en territoria. Vijfendertig procent van deze bewoners leeft onder de
armoedegrens. De impact van de klimaatverandering kan de regio tot
12,7 procent van zijn jaarlijkse bruto nationaal product kosten
voor het einde van deze eeuw, schat de Aziatische Ontwikkelingsbank.
De
eilandstaten in de Stille Oceaan dragen slechts voor een
verwaarloosbare 0,03 procent bij aan de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen,
maar zijn wel de eerste landen die te maken krijgen met de
dramatische impact van de opwarming van de aarde.
Op
de Marshall-eilanden, samen 34 kleine eilanden met 52.000 bewoners,
hebben vooral de laaggelegen regio’s aan de kusten te kampen met de
stijging van de zeespiegel en met natuurrampen. “Klimaatrampen
hebben vorig jaar meer dan 5 procent van het bruto nationaal product
gekost en dat cijfer blijft stijgen. We werken aan klimaataanpassing,
maar noodsituaties werpen ons telkens terug”, zegt minister De Brum.
Het
land kreeg in 2013 te maken met ernstige droogte en in 2014 met
sterke schommelingen van de getijden, die zware overstromingen
veroorzaakten in de dorpen aan de kust. Daarbij raakten honderden
mensen dakloos. Prioriteiten op de Marshall-eilanden zijn herstel en
versterking van de kust, de bouw van klimaatbestendige infrastructuur
en bescherming van grondwaterlagen.
Lokale capaciteitsopbouw
De
organisatie van 52 eiland-ontwikkelingslanden (SIDS – Small Island
Developing States1)
ontvingen in 2010 en 2011 de meeste hulp voor klimaataanpassing uit
fondsen van de lidstaten van de Organisatie voor Economische
Samenwerking en Ontwikkeling (OESO).
De
eilandstaten in de Stille Oceaan ontvingen daarvan toen in totaal 8,8
miljard dollar. Zestig procent van deze hulp komt uit Australië.
Andere grote donoren zijn Nieuw-Zeeland, Frankrijk, de VS en Japan.
In december 2014 besloot de Australische regering echter 3,7 miljard
dollar te bezuinigen op het budget voor buitenlandse hulp in de
komende vier jaar. Dat zal gevolgen hebben voor de klimaathulp in de
regio.
Financiering
gericht op lokale expertise van klimaatverandering en institutionele
capaciteit is van groot belang om de autonomie van de betrokken
landen te bewaren, zeggen de bewoners van de eilandstaten. “We
hebben niet nog meer rapporten van consultants en
haalbaarheidsstudies nodig. Het is belangrijk hier ter plaatse
capaciteit op te bouwen en die hier te houden”, zegt minister de
Brum.
Een
woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken van de kleine
eilandstaat Kiribati zegt dat die “plaatselijke capaciteit”
nu zeer beperkt is. “We zijn afhankelijk van technische
assistentie van consultants die komen en gaan zonder onze eigen
mensen goed op te leiden.”
De
staat Kiribati omvat 33 laaggelegen koraaleilanden met een bevolking
van iets meer dan 108.000 mensen. Ze wordt geconfronteerd met een
stijging van de zeespiegel met 0,6 meter en een stijging van de
oppervlaktetemperatuur met 2,9 graden Celsius tegen 2090, volgens het
Pacific Climate Change Science Program van de Australische overheid.
Kiribati heeft elk jaar te maken met hogere getijden en vooral in de
dichtbevolkte kustregio’s vormt erosie een ernstig risico. Het eiland
Tarawa bijvoorbeeld, waar ook de hoofdstad ligt, is gemiddeld slechts
450 meter breed en heeft geen enkele mogelijkheid om de dorpen verder
inlands te verplaatsen.
Eilanden worden onbewoonbaar
Sommige
eilanden dreigen dus op lange termijn onbewoonbaar te worden.
Klimaatfinanciering zal daarom ook nodig zijn om mensen elders te
huisvesten, volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken van
Kiribati. “Gedwongen emigratie zal onvermijdelijk zijn. We maken
daar al plannen voor. Hulp moet zich ook daar deels op richten. Dat
gebeurt nog nauwelijks, omdat het gaat om een behoefte ergens in de
toekomst en er zijn ondertussen concrete behoeften die beter
zichtbaar zijn in het hier en nu.”
Het
succesvol aanpakken van de klimaatverandering vraagt dus om
internationale samenwerking voor het overleven van iedereen, volgens
de overheid van de Marshall-eilanden. “Als klimaatfinanciering
op de COP21 in Parijs mislukt, dan mislukt ook ons antwoord op de
klimaatuitdaging”, concludeert minister De Brum.
Bron: Pacific
Islanders Say Climate Finance “Essential” for Paris Agreement
1 Sinds 1992 verenigt SIDS
52 eilandstaten in de Caraïben, de Stille
Oceaan, de Indische Oceaan, de Zuid-Chinese Zee en een aantal
Afrikaanse eilandstaten (volledige lijst, zie Wikipedia)
