Danny Schechter vond heel wat bekende praatgasten bereid in zijn kritische radioshow in Boston hun mening te geven over de media (fair.org)

Danny Schechter (1942-2015), pionier ‘andere’ media in de VS

Danny Schechter, pionier van de Amerikaanse alternatieve media, begon als journalist voor een lokale radio in Boston, werd televisieproducer bij de zenders ABC en CNN. Zijn ervaringen met die grote media maakten hem vanaf begin jaren 1980 een van de eerste kritische journalistieke stemmen die voor 'andere' media gingen ijveren.

woensdag 25 maart 2015 20:31
Spread the love

Danny Schechter ging als jonge
Amerikaanse student verder studeren in Groot-Brittannië, waar hij aan de London
School of Economics in contact kwam met de Britse beweging tegen de
apartheid in Zuid-Afrika. Het enorme verschil tussen de publieke opinie en de manier waarop de media over
Zuid-Afrika berichtten, werd een van de onderzoeksthema’s van zijn hele verdere loopbaan.

‘Ontleder van het nieuws’

Terug in zijn geboortestad Boston begon
hij het programma The News Dissector bij lokale radio WBCN.
Het was ongezien dat een
radiostation een programma bracht waarin de nieuwsverstrekking door
de media zelf een onderwerp van analyse was. Zonder het goed te
beseffen doorbrak Schechter zo een van de grootste taboes van het
medialandschap. Ideologische analyse van het nieuws,
dat hoorde je niet te doen. Nieuws was immers per definitie ‘objectief en
neutraal’. Schechter was de allereerste journalist die vanaf 1971 critici
als Noam Chomsky en anderen een stem gaf.

Dankzij het succes van zijn programma,
kon hij aanvankelijk de stap zetten naar de grote media. Bij ABC en
heel even bij CNN stootte hij echter op de limieten van de kritische
journalistiek. Zijn bazen waren geïnteresseerd in zijn succes,
maar niet in zijn inhoud. Dat het een niet zonder het ander kan,
begrepen ze niet. Over die ervaring schreef hij in 1997 één van
zijn twaalf boeken met de programmatische titel The More You Watch, The Less
You Know
.




Zijn mediakritiek in dit boek –
geschreven net voor de doorbraak van het internet – kan je nog
steeds toepassen op het huidige medialandschap. “Tv-nieuws gaat
over het verkopen van consumptiegoederen – waaronder vooral
zichzelf –, niet over het stimuleren van bewustwording … het is
nu algemene praktijk geworden dat de media bepalen wat sociaal
relevant is of niet, wie waard is om als sociale actor gehoord te
worden. Zo wordt het democratisch proces ernstig verstoord… in
interview na interview vertelt het nieuwsanker tijdens de voorbereiding telkens hoe hij instemt met je stellingen, waarna hij bij de start van de
uitzending naar ‘advocaat van de duivel’-modus overschakelt… de
mediabusiness zelf is haast nooit een onderwerp voor de media.”

“Het gebeurt uiterst zelden dat iemand de
telefoon oppakt om een of andere producer te zeggen dat hij het
nieuws moet ‘aanpassen’. De raad van bestuur faxt haast nooit een
bevel naar de nieuwsredactie. Dat hoeft ook niet, want ze werven
alleen professionals aan die dezelfde visie op de wereld delen,
dezelfde ‘taal’ spreken, dezelfde ‘betrouwbare’ bronnen consulteren
en hun berichtgeving uit zichzelf al in de ‘juiste’ richting vorm
geven.”

“Regelmatige opvolging van nieuws,
genuanceerde uitleg of context ontbreekt meestal volledig. Dan is het
geen wonder dat de mensen niet wijs geraken uit complexe
gebeurtenissen.”

In zijn boek citeerde Schechter een mediastudie
van de University of Massachusets tijdens de (eerste) Golfoorlog (1990-1991). Het
bleek dat hoe meer mensen exclusief afgingen op televisie voor hun
informatie, hoe minder ze begrepen van de oorlog en zijn oorzaken. “Tegelijk hebben net die mensen die uitsluitend televisie kijken zeer
uitgesproken meningen over alles en nog wat.”

Schechter zag als
producer hoe inhoud het steeds weer moest afleggen tegen vorm en
verkoopbaarheid. “De vorm is de inhoud. Mediaformats brengen
vooringenomen informatie door geen tijd te laten voor nuance, andere
meningen, degelijke uitleg.”

“Tv-nieuws moedigt passiviteit aan, omdat het zelden bericht over wat mensen kunnen doen tegen wat ze te
zien krijgen, ze krijgen ook zelden mensen te zien die het systeem
proberen te veranderen. Er is geen opvolging, er volgen zeker geen
meer diepgaande uitzendingen.”

Amerikaanse mediadominantie

Schechter was een van de zeldzame
Amerikaanse journalisten die de negatieve impact inzag van de
dominantie van Amerikaanse media. “(Onze
berichtgeving) is niet alleen oneerlijk tegenover buitenlanders, ze
verhindert ook de kans van Amerikaanse kijkers op een andere
kijk op de wereld en op zichzelf.”

Danny Schechter was er echter de
journalist niet naar om zich te laten kisten en liet een
goedbetaalde baan met zicht op een florissante carrière staan. Hij
koos voor het onzekere bestaan van freelance kritisch
onderzoeksjournalist, met zijn eigen
mediabedrijfje Globalvision. Schechter werd een van de toonaangevende
journalisten van de anti-apartheidsbeweging in de VS, maakte
documentaires over racisme in de VS, dat hij vergeleek met het
racisme in Zuid-Afrika. Zijn laatste boek When South Africa Called,
We Answered: How Solidarity Helped Topple Apartheid
dat verscheen in
januari 2015 ging over hetzelfde onderwerp.

Hij maakte ook documentaires over de
desastreuze gevolgen van het kapitalisme in de Derde Wereld en in de
arme wijken van de Amerikaanse steden. In 2004 won zijn documentaire
over de massamedia WMD: Weapons of Mass Deception nog prijzen op
documentairefestivals. Van 1999 tot 2010 was hij tevens ‘blogger-in-chief’
van MediaChannel.org.

Belgisch Congo

Schechter kende ook de Belgische
geschiedenis goed. Hij situeert zijn politieke bewustwording zelf in
een gebeurtenis in 1961, toen hij negentien jaar oud was. Een aantal
Afrikaanse studenten aan zijn universiteit in Boston vroegen zijn
medewerking aan een mars om te rouwen voor de net vermoorde Patrice
Lumumba, de allereerste premier van het onafhankelijke Congo.

“Die
mars ging redelijk kalm door, met Afrikanen in hun eigen klederdracht.
Op de voetpaden stonden echter rijen conservatieve, openlijk lachende blanken die
pancartes droegen met steun voor ‘Belgian colonialism’ en met
spotprenten van blanken die door zwarten in een pot werden
gekookt.”

Schechter had nog plannen voor een
documentaire film over Belgisch Congo en hoe het vandaag met dit
getormenteerde land gesteld is. In december 2009 was hij daarom voor
verkennende gesprekken in Kinshasa. Hij leed toen al aan de ziekte
die hem op 19 maart fataal is geworden.

Danny Schechter is zelf nooit een icoon
geworden. Hij hield zich meer op de
achtergrond. Zijn documentaires en boeken blijven een onmisbare bron
van inspiratie. Deze man verdient een plaats in het pantheon van echte journalisten, voor wie onderzoeksjournalistiek geen aparte ‘niche’ is, maar de essentie van ‘journalistiek’, de enige echte.

Trailer van Plunder: the Crime of Our Time (2010)

 

take down
the paywall
steun ons nu!