Om half acht staat het anders zo rustige Hendrik Conscienceplein, recht in hartje Antwerpen, vol met mensen. Om acht uur staat immers de wake van de Vlaamse tak van de anti-islamiseringsbeweging Pegida (Patriotische Europäer gegen Islamisierung des Abendlandes) op het programma. Maar de mensen op het plein zijn geen Pegida-betogers noch anti-betogers. Neen, het is de pers die talrijker aanwezig is dan de Pegida-aanhang.

Bekijk hier de foto’s.

Zenuwachtige politie

Op de hoek van de Wijngaardbrug, aan café Plansjée, staan twee agenten rond te kijken. Even verder, in een combi zitten twee van hun collega’s en aan de deur van de Consciencebibliotheek staan er nog twee opgesteld. Helemaal gerust lijken ze niet. Of ze veel volk verwachten? “Zo’n 150 tot 200 betogers”, luidt het. Of ze gaan reageren wanneer er op het plein verzameld wordt? “De betoging is door de burgemeester verboden. Dat wil zeggen dat iedereen die hier komt betogen zal worden tegengehouden.” Klare taal.

Zes agenten voor 200 betogers lijkt ons onwaarschijnlijk weinig. Er moeten dus nog ergens troepen opgesteld staan? “U vraagt bijzonder veel informatie van ons, meneer”, reageert de agent geagiteerd voor hij me wandelen stuurt. Een paar meter verderop vraagt een agent in burger omstaanders, al dan niet Pegida, vriendelijk om de avond thuis verder te zetten.

Storm in glas water

Vlak bij een van de restaurants op het plein doet een besnorde, grijze man zijn beklag. “Neen, ik ben niet van Pegida. Ik ben van het Vlaams Belang”, antwoordt hij gepikeerd op de vraag of hij een aanhanger van de anti-islameringsbeweging is. Dat hij hier voor de bijeenkomst is, dat wel. Maar hij staat bijna moederziel alleen tussen alle journalisten. “Dat zoiets in Vlaanderen kan gebeuren”, vertelt de oude Vlaams Belanger. “We mogen zelfs ons gedacht niet meer zeggen. Ik blijf een aanhanger van mijn ideologie, of ze het nu verbieden of niet.”

Een man met Vlaamse vlag verlaat het plein al, terwijl een paar meter verder drie mannen het plein komen opgewandeld. Een van hen ontvouwt de Vlaamse strijdvlag terwijl hij druk gefotografeerd wordt en zijn collega de pers te woord staat. Het heeft veel weg van een mediashow. Een storm in een glas water. Veel journalisten gaan dan maar met elkaar het gesprek aan. “Fameuze betoging.”

Kluisters en geschreeuw

Iets na achten komt er alsnog schot in de zaak. Een groep van zo’n 150 mensen marcheert door de Wijngaardstraat richting het Conscienceplein. Gewapend met Vlaamse strijdvlaggen en banners met teksten als “Stop Islamisation of Europe” scanderen ze luid en duidelijk door het smalle straatje: “Wij zijn het volk!” De massa zwijgt als Pegida-woordvoerder Rudy Van Nespen als een ware demagoog een verhoogje opklimt, de betogers kalmeert en zijn volk toespreekt. “Laten we duidelijk zijn. De islam is geen godsdienst, de islam is een gevaarlijke sekte!”

Zijn woorden zijn nog niet koud of een cirkel van tientallen oproeragenten sluit zich rond de aanwezige manifestanten. Die laten het niet aan hun hart komen en scanderen vanaf dan hun leuzen enkel luider. De Leeuw van Vlaanderen weerklinkt. Al dreigen zij zijn vrijheid met kluisters en geschreeuw – een troepenmacht van een vijftigtal agenten omsingelt de betoging.

Mediaspektakel

“Dit is vrijheidsberoving!”, roepen enkele manifestanten. De ordediensten tonen geen medelijden en dringen de Pegida-aanhangers steeds verder terug. De pers smult van het hele spektakel. Zelfs een ploeg van de BBC, weliswaar het kantoor in Brussel, is aanwezig. “Het was zeker de moeite om naar hier te komen”, vertelt de cameraman. “Met wat geluk (of niet) wordt het in Groot-Brittannië uitgezonden”.

Als klap op de vuurpijl verschijnt Vlaams Belang-boegbeeld Filip Dewinter even ten tonele. Het mediaspektakel is compleet. Een paar klanten kijken vanachter het raam van restaurant de Manie geamuseerd toe hoe het spel op de wagen zit wanneer drie heethoofden door de politie worden opgepakt. Intussen klinkt uit het raam van een van de panden aan het Conscienceplein Arabische muziek. “Niet te hard kloppen hè?”, vraagt een van de betogers vriendelijk aan een oproeragent, die antwoordt met een onschuldig glimlachje.

“We komen terug”

Het is bijna negen uur en de Pegida-aanhang verlaat druppelsgewijs het plein. Geen enkele betoger kan de cirkel uit zonder een identiteitscontrole. Velen onder hen kunnen binnenkort namelijk een GAS-boete verwachten voor het verstoren van de openbare orde. Een man die per se naar huis wil, wordt door een agent hardhandig de perimeter weer ingeduwd. Verwensingen vliegen over en weer. Na een uur zijn de meeste betogers wel afgedropen. “Wij komen terug”, klinkt het bij hen.

In café ’t Waagstuk aan de Stadswaag, kaarten de betogers nog na over de manifestatie die, zo zeggen zij, “al bij al rustig verlopen is”. Woordvoerder Van Nespen had nog een korte persconferentie gepland, maar besluit die te vervangen door korte interviews met de aanwezige journalisten. Ook hij is tevreden met de wake. Al overdrijft hij toch lichtelijk wanneer hij plots over 400 betogers spreekt.

Dat Pegida Vlaanderen eigenlijk Vlaams Belang is, ontkent hij met klem. Of hij met de beweging niet alle Vlaamse moslims over dezelfde kam scheert, wuift hij weg. “Wij zijn niet tegen de islam of tegen moslims. Wel tegen de islamisering die een bedreiging voor Europa vormt.” Of Pegida Vlaanderen binnenkort nog acties plant? “Er zijn zeker nog plannen.” Voor een volgende mediashow.

© 2015 – C.H.I.P.S. StampMedia – Tekst: Jef Cauwenberghs, foto’s: Liesbeth Knaeps