Woensdag
25 en donderdag 26 februari vergaderen alle 149 leden van de
parlementaire fractie van Syriza om hun standpunt te bepalen over het
in Brussel bereikte akkoord. 

Intern debat Syriza

“36 procent van de Grieken hebben voor
Syriza gestemd, voor een partij die amper vijf jaar terug nog maar
een klein 5 procent haalde. Dat zijn grotendeels mensen die zijn
overgestapt van de traditionele partijen, vooral dan van PASOK maar
ook van de conservatieve Nieuwe Democratie. Die zijn voorlopig nog
altijd gematigd positief over de bereikte resultaten”, aldus correspondent Bruno
Tersago, die al vijftien jaar in Athene woont en werkt.

Hij
verwacht dat alleen de meer extreme linkervleugel van de partij –
die geen echte partij is maar een coalitie van partijen –
nog een harde dobber zal zijn voor eerste minister Alexis Tsipras.
Zij staan immers voor een radicale breuk met het beleid van de vorige
regeringen en zien een Grexit – een uitstap uit de euro – wel
zitten. Zij willen ook de reeds uitgevoerde privatiseringen van
overheidsbedrijven terugdraaien.

“Het
is natuurlijk ook een spel met woorden”, volgens Tersago. “In het
akkoord staat dat de reeds uitgevoerde privatiseringen niet worden
teruggedraaid, maar dat nieuwe privatiseringen moeten gebeuren
volgens eerlijke marktprijzen en niet tot privémonopolies mogen
leiden. Met die argumenten kan je echter zowat alle door de vorige regering
goedgekeurde privatiseringen afkeuren, want daar gaat het over
bedrijven die voor een appel en een ei werden verkocht, ver onder hun
reële marktprijs.”

Minister
van Productieve Heropbouw, Leefmilieu en Energie Panagiotis Lafazanis
komt uit die linkervleugel van Syriza en heeft al openlijk verklaard zich niet
neer te leggen bij een aantal ‘uitgevoerde’ privatiseringen. De vraag
is wanneer juist een privatisering uitgevoerd is. Volgens sommigen is
dat wanneer de onderhandelingen beëindigd zijn en er een akkoord is
over de aankoper, volgens anderen geldt dat pas als die aankoper ook
effectief zijn koopsom gestort heeft in de Griekse staatskas.

Tersago: “Tsipras
zal met de achterban van Lafazanis nog een aardig robbertje
moeten uitvechten. Hij zal dat denk ik wel halen, want per slot van
rekening kan zijn linkervleugel niet geloofwaardig een regering laten
vallen die amper één maand bestaat. Bovendien, er
staan toch ook heel wat maatregelen in de steiger, die voor de arme
Grieken wel degelijk een verschil zullen maken”.  

De coalitiepartner van de partij Onafhankelijke Grieken zal daarentegen geen enkel probleem geven. “De partij van Kammenos had zware klappen gekregen en is net boven de kiesdrempel gebleven. Kammenos zelf is minister van Defensie en profileert zich enkel met het uitbrengen van omkoopschandalen in het leger. Werk genoeg. Verder worden ze in Griekenland niet meer ernstig genomen. Daar zitten immers politici bij die geloven in de samenzwering van ‘chemtrails‘ (het idee dat vliegtuigen sproeistoffen lozen die de mensen hersenspoelen).”

De Griekse media

De
media zijn bijzonder kritisch, zegt Bruno Tersago. “Zij stellen de vraag of er wel iets
veranderd is. Er is wel een deel van het bereikte akkoord waar ze het
niet over hebben, en waar de politici van de oppositie ook liever
over zwijgen.”

Het
gaat over volgende alinea (pagina 3 van het akkoord, 5de bullet point
onder de titel ‘Public administration & coruption): Onmiddellijk de
bestaande (maar niet toegepaste) wetgeving activeren, die de
inkomsten van de media (pers en internet) regelt, verzekeren dat
(door gepast opgestelde openbare offertes) zij aan de staat
marktconforme prijzen betalen voor de gebruikte zendfrequenties, de
huidige operatie verbieden van voortdurend verlieslatende media
(zonder een transparant proces van herkapitalisering).

Tersago: “De
media betalen hier helemaal niets voor zendlicenties, voor de
radiofrequenties en dergelijke. De wet voorziet dat wel, maar die
werd nooit afgedwongen. Ook de trojka heeft daar nooit een punt van
gemaakt. Dit gaat nochtans over veel geld. De media hier, die sowieso
niet aan de kant van Syriza staan, zijn daar dus heel ongerust over
en zwijgen in alle talen over dat deel van het akkoord.”

De
algemene publieke opinie in Griekenland staat ondertussen nog altijd zeer gunstig
tegenover de regering. In de recentste opiniepeiling van zondag 22
februari haalde eerste minister Alexis Tsipras 80 procent en Yanis
Varoufakis, zijn minister van Financiën, 75 procent. “Dat zijn
ongezien cijfers in de Griekse politiek”, aldus Bruno
Tersago.

Andere percepties van de crisis

Professor Jan Blommaert van de
Universiteit van Tilburg is in Athene, in het kader van een samenwerkingsproject
met de Hellenic American University. “We
onderzoeken hier hoe de crisis gepercipieerd wordt, hoe woorden en
definities worden gebruikt, hoe meningen als evidenties worden
voorgesteld.”

Volgens
Blommaert is er wel degelijk sprake van een betekenisvolle
overwinning voor Griekenland. “Men heeft een basisprincipe van de
democratie hersteld. De trojka werd gedelegitimeerd en in feite
gemarginaliseerd. Zij mogen nog als boekhouders komen kijken hoe de
Grieken hun eigen oplossingen voor de crisis uitwerken. Men is hier
ook razend enthousiast over het feit dat er terug echt onderhandeld
werd in Brussel. Met de vorige regeringen was dat zeer droevig
gesteld. Die deden niet eens de moeite om voor hun eigen land te
vechten.”

Toch
zal er nog hard gekibbeld worden door de Eurogroep over de concrete
invulling van het akkoord. “Wat opvalt is hoe sommigen nog steeds
de arrogantie van de macht niet kunnen afleggen. Christine Lagarde,
de grote baas van het IMF, vond dat er te weinig details in het
akkoord staan over de hervorming van het arbeidsrecht. Deze houding is zo vanzelfsprekend geworden dat de meeste
media dat niet eens opmerken. Het komt erop neer dat Lagarde vindt dat niet het Griekse parlement maar zij wetsontwerpen moet kunnen beoordelen en goedkeuren.”

“Bij ons staat men daar niet bij stil, maar dat Duits minister van Financiën Schauble zomaar kon zeggen dat het niet aan de Grieken is om te bepalen wat het minimumloon is, of dat onze minister van Financiën Van Overtveldt kan zeggen dat ‘ongeacht de Griekse verkiezingsuitslag’ de besparingen van de trojka onverminderd moeten doorgaan, is een regelrecht aanval op de essentie van de democratie.”

“In feite is die overname van de democratie door de economische machten al een tijd bezig, maar in 2008 heeft men via de trojka de forcing willen voeren. Dat is aanvankelijk ook goed gelukt. Het idee dat enkel nog ‘economische experten’ economische beslissingen mogen nemen, werd algemeen toegepast. Ze breidden dat daarna uit tot zowat alle beleidsdomeinen. Griekenland heeft dat veranderd. Dit is onze crisis, dus gaan wij die ook met onze methodes aanpakken. De uwe hebben immers nooit gewerkt.”

Blommaert
merkt dat in Athene de mensen heel anders praten over de crisis dan
hier. “Varoufakis heeft dat goed gezien. Voor hem betekent ‘crisis’
de humanitaire crisis van de arme Grieken en is die andere ‘crisis’, die van het geld, een Europees probleem. Daarmee heeft hij een
fundamentele verandering geforceerd.” 

Waardigheid

Jan Blommaert
merkt onder zijn Griekse studenten een herwonnen gevoel van
welbehagen. “Zij hebben het over waardigheid en soevereiniteit. Er
is ook een andere symbolische verandering gaande. De politie is uit
het straatbeeld verdwenen. Het Syntagmaplein is niet meer permanent
afgezet met bussen vol ordetroepen in robocop-uitrusting. Ook rond de
campussen zijn ze verdwenen. Dit is een regering die toont dat
zij de bevolking vertrouwt en haar vrij laat om te betogen.”

“We
zien hier heel goed het failliet van de klassieke politiek, met
professionele politici, gevestigde partijen. Wat in Griekenland is
gebeurd is ook een teken aan de wand voor de media, niet alleen in
Griekenland trouwens. Ondanks jarenlange bashing van Syriza in zowat alle media heeft de
bevolking voor hen gekozen.”

“Toen
ze de vorige verkiezingen nog verloren hadden, gingen de media er ook van
uit dat het voor Syriza gedaan was. Ze werden afgeschilderd als
passé. Dat is niet gebeurd, integendeel. Je merkt dat ook in andere
landen, Podemos in Spanje bijvoorbeeld. Dit kan je alleen verklaren
door het feit dat de mensen de media niet meer geloven.”

“De
Grieken zijn zich bewust van de groeiende steun in de andere Europese
landen, onder de radar van de media, maar eigenlijk hebben ze vooral
hun eigen keuzes gemaakt. Terwijl in de rest van de EU alle
media de komende ‘catastrofe’ aankondigden waarin Griekenland zou terechtkomen als er op 28 februari geen akkoord zou zijn, hadden zij het over de
echte ‘catastrofe’, die van de duizenden bedelaars, de mensen die uit hun huis gezet zijn, de mensen die voor een hongerloon werken, de
armen die ze dagelijks op straat zien.”