Zoals verwacht
hebben Europese leiders uit het gehele politieke spectrum en zogenaamde
economische experten na de verkiezingen van 25 januari er niet lang mee gewacht
om ons te waarschuwen voor een budgettaire catastrofe waarvan wij,
belastingbetalers, de Grieken de schuld geven. Laat ons enkele feiten op een
rijtje zetten die ingaan tegen deze georganiseerde desinformatie, die niet
aarzelt om de Europese volkeren tegen elkaar op te zetten. 

1. De Grieken
hebben niet boven hun stand geleefd en zijn niet ‘gered’ door Europa

De ronduit racistische houding die sinds 2009 tegen de
Griekse bevolking wordt aangenomen (de Grieken zijn lui, corrupt, enz.) is herhaaldelijk
door cijfers tegengesproken. Laten we daarom de oorzaken van de schuld van hun
land opsommen:[i]

• de dictatuur van kolonels (1967-1974) die de
  staatsschuld verviervoudigd hebben;
• de kolossale en niet gerechtvaardigde militaire
  uitgaven;
• de financiële put van de Olympische Spelen in 2004;
• de corruptie van de leidende klasse (denk bijvoorbeeld
  aan de affaire-Siemens);
• de vrijstelling van belastingen voor de grote reders
  en de orthodoxe Kerk (en, zoals elders in Europa, lage belastingen voor grote
  ondernemingen en de rijkste huishoudens);
• de speculatie rond de Griekse schuld door private
  banken (tegen een woekerrente);
• de besparingen zelf.

We moeten er ons goed bewust van zijn dat de Griekse
schuld onbetaalbaar is[ii],
maar ook dat het niet aan het volk is om dit terug te betalen. Dit is een
onrechtvaardige, en zelfs hatelijke en onwettige schuld. De Griekse bevolking
hoeft die schuld niet te erkennen.

Een ander feit dat steeds meer bekend wordt: meer dan
drie kwart van het publieke geld dat in verschillende ‘reddingsplannen’ voor Griekenland werd geïnjecteerd, is
onmiddellijk terechtgekomen in de kassa’s van Duitse, Frans, Italiaanse en
Belgische privébanken (in die volgorde). Het was er hun respectievelijke
regeringen niet om te doen Griekenland er weer bovenop te brengen, maar om
zichzélf te redden. Zij zijn immers de voornaamste schuldeisers. De factuur,
dat wil zeggen de aderlating in de vorm van illegale besparingsplannen[iii],
werd aan de bevolking voorgelegd. 

2. De
schuldoverdracht van private in publieke handen is weldoordacht

Sinds 2010 hebben de Europese instellingen (nationale
overheden inbegrepen) verschillende mechanismen in werking gesteld die het
privébanken mogelijk maken zich te ontdoen van hun Griekse obligaties. Zij
hebben massaal aan Griekenland geleend zonder zich te bekommeren over zijn
mogelijkheid om dit terug te betalen, precies omdat ze wisten dat de publieke
instellingen hen voor ieder risico zouden vrijwaren in geval van nood. Laten we
hier de twee grootste gevallen aanhalen:

• De Europese Centrale Bank heeft in het kader van het Securities Market Program (SMP) in mei
  2010 beslist om Griekse obligaties te garanderenen om deze op te kopen op de
  secundaire markt. De ECB heeft dus indirect de verliezen van de privébanken
  voor haar rekening genomen.
• De herstructurering van de Griekse schuld in maart
  2012. Dezelfde commentatoren die vandaag aanstoot nemen aan een eventueel
  ‘gebrek aan verantwoordelijkheid’ van de nieuwe Griekse regering, hebben deze
  herstructurering voorgesteld als een uitzonderlijk vrijgevig hulpprogramma voor
  Griekenland. De private schuldeisers verklaarden zich akkoord om ongeveer 100
  miljard euro af te boeken, dat wil zeggen om de helft van de Griekse schuld uit
  te wissen. Weinigen hebben daarbij vermeld dat dit ‘hulpprogramma’ gepaard ging
  met nieuwe besparingsmaatregelen en vooral dat het de privébanken mogelijk
  maakte om zich van obligaties te ontdoen die nauwelijks 15 à 30 euro waard zijn
  op de secundaire markt van de schuld voor obligaties, tegen de nominale waarde
  van 46,5 euro… De resterende schuldeisers hebben dus bij de omzetting gewonnen
  en de obligaties zijn overgebracht naar de Europese Financiële
  Stabiliteitsfaciliteit (EFSF).

Vandaag is de Griekse schuld dus
voor 80% in handen van zogenaamd publieke
geldschieters.

3. De
kwijtschelding van de Griekse schuld zou geen 1000 euro per Belg kosten

Je kon zowat overal lezen en horen dat België een
bedrag van om en bij 10 miljard euro zou moeten betalen ingeval de Griekse
schuld wordt kwijtgescholden[iv].
Dat is nogal kort door de bocht…

In feite heeft België 1,9 miljard aan Griekenland
geleend en daarmee 3,7% van het gehele
eerste ‘reddingsplan’ gefinancierd. Tot nu toe heeft het al 120 miljoen euro
van dit bedrag aan terugbetaalde interesten van dit land in crisis ontvangen.
Deze lening komt overeen met 0,5% van het BBP, of drie keer minder dan het
geld dat werd besteed aan de laatste F-16’s. Vergelijk dit ook met de 33
miljard die (dit keer zonder voorwaarden) werd uitgegeven aan de redding van de
banken in België. Opmerkelijk is dat deze lening al werd opgenomen in onze
overheidsschuld en dat het verschuldigde bedrag moet worden afgelost tussen
2020 en 2040, wat betekent dat een Griekse kwijtschelding de overheidsschuld
niet zal doen toenemen…

De andere engagementen zijn indirect. Het gaat om 2,2 miljard
aan Griekse effecten die de Europese Centrale Bank (waarvan onze Belgische bank
aandeelhouder is) opgekocht heeft. De ECB kan inderdaad deze verliezen op zich
nemen, zoals ze dat sinds het begin van de crisis ook voor de private
financiële instellingen doet.

De rest van het bedrag dat België ingeval van een
Griekse kwijtschelding zou moeten betalen, houdt verband met de Belgische
deelname aan het FESF. Ons land staat in feite borg voor een bedrag van 5
miljard euro, dat ook al werd opgenomen in de overheidsschuld. Deze borg geldt
voor het fonds, dat aandelen uitgeeft op private markten om vervolgens de
landen in moeilijkheden en hun respectievelijke bankensector ‘ter hulp te
schieten’. Deze landen, Griekenland, Portugal en Ierland, moeten het geleende
bedrag begin 2025 terugbetalen.

Kortom, het verlies dat ons te wachten staat in geval
van de unilaterale kwijtschelding van de
Griekse schuld[v] is
vooral dat van de 20 miljoen euro aan jaarlijks door Griekenland aan België
terugbetaalde interesten voor de bilaterale lening[vi].
Dat zou ongeveer twee euro per Belg zijn, of minder dan de jaarlijkse accijnzen
op limonade.

Bovendien worden niet alle belastingbetalers gelijk
behandeld… Er zijn miljonairs en zelfs biljardairs in België.[vii]
En er zijn ook banken die op de Griekse schuld
hebben gespeculeerd en geprofiteerd hebben van de crisis, zowel hier als
ginder. Het zou niet meer dan gepast zijn (en men zou eigenlijk verder moeten
gaan) hen een uitzonderlijke taks op te leggen in geval van eventuele
‘verliezen’. 

4. Steun aan het
Griekse volk en kwijtschelding van alle illegitieme schulden

Iedereen die de Griekse kwestie – en de vraag van de
Europese schuld in het algemeen – met enige kritische zin beschouwt, beseft dat
het probleem niet technisch of economisch van aard is, maar politiek.

De ervaring met de derdewereldlanden heeft voldoende
aangetoond dat schuld vooral een machtsmiddel is om een specifiek beleid op te
leggen, dat specifieke belangen dient.

De besparingsmaatregelen en de ultraliberale agenda
die sinds 2009 aan het Griekse volk worden opgelegd, dienen niet om de publieke
schuld – die van 115% van het BBP vòòr de maatregelen is gestegen naar 175%
vandaag – te verminderen en de
‘begroting te saneren’ (hoe moeten we in dat geval de privatisatie van
publieke goederen tegen bodemprijzen rechtvaardigen?). Een alternatieve aanpak
van de problemen, die zich in Griekenland zou ontwikkelen en die een einde
maakt aan de besparingsmaatregelen – of zelfs een belangrijk deel van haar
schuld kwijtscheldt – zou niet zozeer ten koste gaan van het financiële
patrimonium van de kapitalistische klasse, maar ze zou vooral politiek niet
geaccepteerd worden.

Daarom is het belangrijk het Griekse volk te steunen
in zijn pogingen om het land en zijn huidige regering tot ongehoorzaamheid aan
de Trojka en zijn schuldeisers aan te zetten. De
bevolking van alle landen die aan dezelfde economische logica worden
onderworpen, moet hun schuld in vraag stellen en strijden tegen elke vorm van
besparingen – dit is overigens wat het platform Burgeraudit van de Staatsschuld
(BAS) doet.[viii]
België moet haar Griekse schuldvorderingen kwijtschelden, dit is hier en nu de
beste vorm van solidariteit van de Belgische bevolking tegenover de Grieken. Zo
voorkomen we ook dat Griekenland geïsoleerd blijft. 

De oorspronkelijke, Franse versie van dit artikel vind
je hier op de website CADTM. Vertaling door Chloë
Versluys.

[i] Voor meer informatie, lees Eris Toussaint
en Damien Millet, AAA: Audit, Annulation,
Autre politique, Le Seuil, 2012, pp. 110-114.

[ii] Meerdere studies schatten dat, om de officiële
doeleinden van de sanering door de Trojka (IMF, ECB en de Europese commissie)
te halen – dat wil zeggen dat in 2020 de schuld 120% van het BBP bedraagt –
Griekenland vanaf nu een primair begrotingsoverschot van minstens zes procent
per jaar moet opbouwen.

[iii] Lees «Pourquoi les programmes
d’austérité imposés par la Troïka en Europe sont illégaux?» van Renaud
Vivien, september 2015.

[iv] Zie
«Un défaut
intégral de la Grèce coûterait près de 10 milliards d’euros à la Belgique» in
l’Echo van 7 januari 2015.

[v] Het zou nog beter zijn mocht België de
schuldvorderingen op Griekenland kwijt te schelden, zoals Noorwegen in 2005
heeft gedaan voor onredelijke schuldeisen tegenover vijf landen (Egypte, Ecuador,
Jamaica, Peru en Sierra Leone).

[vi] Deze zijn sinds december 2012 vastgelegd op Euribor 3 maanden +0.5%, want de voorgaande tarieven veroorzaakten
schandaal.

[vii] Mogen we erop wijzen dat er op zijn minst zes
miljard aan belastingen ontdoken werd, enkel en alleen in het geval Swissleaks?

[viii] Zie onder andere hun communiqué: ‘Rejeter
l’austérité en mettant en question le paiement de la dette, c’est possible en
Grèce ! Pourquoi pas chez nous ?‘