Het federale
regeerakkoord – een horrorcatalogus volgens ACV-voorzitter Marc
Leemans – leidde tot de grootste golf van sociale onrust van de
laatste twintig jaar. Na de grootste algemene staking in dertig jaar
begon de eindejaarsperiode. De vakbonden en de werkgevers schoven aan
tafel en begonnen te werken aan een sociaal akkoord.

Dat ontwerpakkoord
dat vorige week afgerond werd, bevat drie grote hoofdstukken. Het
eerste ging over de loonmarge. In 2016 (dus niet dit jaar) mogen de
lonen stijgen met 0,5 procent van de totale loonmassa. Al wordt als
voetnoot toegevoegd dat het niet noodzakelijk om een naakte
loonstijging moet gaan. Het akkoord raadt aan te kiezen voor
maatregelen als een versterking van de tweede pensioenpijler.
Daarnaast is er nog ruimte voor 0,3 procent nettostijging. De
maaltijdcheque zou bijvoorbeeld stijgen van 7 naar 8 euro.

Het tweede luik gaat
over de verdeling van de enveloppe voor de welvaartsaanpassing. De
regering voorziet 319,5 miljoen euro in 2015 en 627,2 miljoen euro in
2016 om de uitkeringen te verhogen. Sinds 2004 is het aan de
werkgevers en de vakbonden om een voorstel uit te werken voor die
verdeling.

De onderhandelaars
raakten het ook eens over de uitvoering van het akkoord dat ze vlak
voor de kerstvakantie sloten over bepaalde vormen van SWT
(werkloosheid met bedrijfstoeslag of het vroegere brugpensioen) en
tijdskrediet.

Meningsverschil

Het ABVV wees het
akkoord al af. De indexsprong blijft overeind. Daardoor verliezen
werknemers op termijn sowieso 2 procent loon en die kleine
loonsverhoging zal dat niet goed maken. De socialistische vakbond had
aan de Groep van 10, het overlegorgaan van werkgevers en vakbonden,
gevraagd om gezamenlijk de indexsprong af te wijzen. Zo ver kwam het
niet. De tekst bevat enkel de vaststelling: “Werkgevers en
werknemers verschillen van mening over de opportuniteit en het nut
van een indexsprong.”

Felipe Van
Keirsbilck, de altijd strijdvaardige algemeen secretaris van de
Franstalige bediendecentrale van het ACV, verwoordde op RTBF de gemengde
gevoelens binnen zijn vakbond over het ontwerpakkoord. “0,5 procent
loonstijging is peanuts, maar het is meer dan de 0 procent die de
regering wou opleggen. Kunnen we de regering nog van gedacht doen
veranderen?”, aldus Van Keirsbilck.

Dat is de overweging
die de christelijke vakbond moet maken op 10 februari. Maar naast de
opties afkeuren of goedkeuren, duikt er een derde scenario op. Ook
bij het ACV zijn de indexsprong en een reeks andere maatregelen uit
de horrorcatalogus nog niet verteerd. Er wordt nagedacht – zo wordt ons bevestigd – over een
nieuw actieplan dat die maatregelen viseert die niet opgelost worden
met het akkoord en dat tegelijk een vuist maakt voor een echte
belastingverschuiving richting vermogens.

Want hoewel er over
dat laatste al wat lippendienst werd bewezen, ziet het er niet naar uit
dat de vermogens heel binnenkort hun rechtvaardige steentje zullen bijdragen.

Er speelt nog iets
anders mee. Na de invoering van de eerste reeks maatregelen uit het
regeerakkoord volgen nog vele begrotingen en begrotingscontroles
waarbij N-VA en de liberale partijen telkens met nog meer besparingen
zullen uitpakken.

Voorsmaakje

Zuhal Demir,
parlementslid van N-VA, gaf daar woensdag al een voorsmaakje van. Zij
stelt voor om de werkloosheiduitkering nog meer in te perken. “Als
ze merken dat ze de rekeningen niet langer kunnen betalen, zullen ze
harder hun best doen. Daarom is het zo’n goed idee de
werkloosheidsuitkeringen te beperken in de tijd. Ik weet dat zoiets
niet in het regeerakkoord staat, maar ik hoop dat de andere partijen
nog bij hun verstand komen”, zegt ze in De Tijd.

Het was niet
toevallig het ACV dat meteen heel scherp reageerde.
“Arbeidsmarktproblemen los je niet op met simpele slogans”, klonk
het. Daar weten ze natuurlijk ook dat het weinig zin heeft om de
sociale vrede te beloven met een akkoord als N-VA blijft provoceren.