Het
conflict tussen het etnisch Russische Oekraïense oosten en de centrale regering in Kiev treft meer dan 5 miljoen mensen. Daarvan
beschouwen de VN-Wereldgezondheidsorganisatie WHO en
mensenrechtenorganisaties 1,4 miljoen mensen als “zeer
kwetsbaar”, vanwege ontheemding, gebrek aan inkomen en het
ontbreken van essentiële diensten zoals gezondheidszorg.
Door
een compleet gebrek aan vaccins dreigen ziekten als polio en mazelen
uit te breken. Ook bestaat het risico dat mensen met hiv/aids en
tuberculose zonder medicijnen komen te zitten. Het monitoren van
patiënten is vrijwel onmogelijk geworden. De aanvoer van medicijnen
stagneert, ziekenhuizen worden verwoest of ze kampen met water- en
elektriciteitstekorten en te weinig personeel.
Ontheemden
Een
groot aantal mensen is ontheemd geraakt door het conflict. Volgens de
VN gaat het om 700.000 mensen en hun aantal stijgt nog steeds. Deze
mensen leven vaak in wanhopige en onhygiënische omstandigheden
waardoor extra gezondheidsrisico’s ontstaan.
Oekraïne
kent een van de ernstigste hiv/aids-epidemieën in de wereld. De
ziekte verspreidt zich vooral via drugsgebruikers die injecteren.
Anders dan veel andere Oost-Europese landen, heeft het land echter al
langer dan tien jaar internationaal geprezen drugsprogramma’s, onder
meer voor substitutietherapie. Die zijn vooral belangrijk voor
Oost-Oekraïne omdat de meeste drugsgebruikers die injecteren in de
regio’s Loehansk en Donetsk wonen.
Organisaties
die werken met verslaafden, zeggen echter dat binnen enkele weken de
voorraad methadon en buprenorfine op kan zijn en dat er geen nieuwe
voorraad verwacht wordt. De Oekraïnse afdeling van de organisatie
International HIV/AIDS Alliance http://www.aidsalliance.org/
verwacht dat in februari de voorraden antiretrovirale medicijnen en
andere levensreddende medicijnen op zullen zijn.
Zestig
procent van de patiënten die substitutietherapie krijgen is ook
hiv-positief, zegt een arts uit Donetsk die anoniem wil blijven. Hij
maakt zich zorgen dat deze mensen hun drugs weer in het illegale
circuit gaan halen en naalden gaan delen, waardoor ziekten als hiv en
hepatitis C, maar ook tuberculose, zich terug kunnen verspreiden.
Roma
Drugsgebruikers
zijn niet de enige gemarginaliseerde groep die moeite heeft de juiste
zorg te krijgen. De ongeveer 400.000 leden tellende Roma-gemeenschap
in Oekraïne, heeft net als in veel andere Oost-Europese landen, te
kampen met discriminatie en sociale uitsluiting.
Deze
groep had altijd al beperkt toegang tot de gezondheidszorg, omdat
veel Roma geen officieel identiteitsbewijs hebben. Ze zijn doorgaans
arm, waardoor medicijnen waarvoor betaald moet worden vaak geen optie
zijn. De Roma leven bovendien vaak in afgelegen gebieden, ver weg van
gezondheidscentra.
“Slechts
weinig Roma-kinderen zijn gevaccineerd”, zegt Dorit Nitzan,
hoofd van de WHO in Oekraïne. “Het aantal gevallen van
tuberculose en andere overdraagbare en niet-overdraagbare ziekten,
ligt onder de Roma hoger dan gemiddeld.” De problemen onder de
Roma zijn nog verergerd door de burgeroorlog.
Bron: Marginalised
Groups Struggle to Access Healthcare in Conflict-Torn East Ukraine