“We zijn
gevlucht voor de bombardementen en de brandstichting van het regime van
president al-Assad”, zegt Helit, een Syrische schooldirecteur. “Ik ben naar
drie verschillende steden in Syrië verhuisd om het conflict te ontlopen,
maar er was in heel het land geen veilige plaats meer te vinden. Dus zijn we
de grens met Turkije overgestoken.”

Helit belandde eind 2012 samen met
zijn tien kinderen in het vluchtelingenkamp van Harran, op 20 kilometer van
de Syrische grens. Harran was het laatste kamp dat de Turkse regering liet
bouwen en geldt als het modernste. Er kunnen 14.000 mensen verblijven in 2000
containers.

Schooldirecteur

Meer dan dertig jaar lang was Helit
schooldirecteur in zijn thuisland. Maar in maart 2011 brak in Syrië de
oorlog uit. Nu staat hij in Harran aan het hoofd van een school voor 4700
kinderen van alle leeftijden.

Het vluchtelingenkamp is onderverdeeld in
kleine gemeenschappen ter grootte van een wijk, met namen als Vrede en
Broederschap. Van buitenaf gezien lijkt Harran misschien op een gevangenis,
maar de poorten van het kamp zijn altijd open. Families kunnen het terrein
verlaten, om bijvoorbeeld naar een winkelcentrum in de buurt te
gaan.

De Syrische vluchtelingen in Harran hebben altijd geprobeerd om
de levensstijl van hun thuisland te behouden. Maar elk gezin
heeft een triest verhaal: velen hebben familieleden verloren bij het
conflict, anderen hebben familieleden die nog aan het front vechten tegen het
regime.

Helit toont de klaslokalen en gemeenschappelijke ruimten waar
Syrische leerlingen in de leeftijd van 13 tot 16 jaar oud vertoeven. De muren
zijn versierd met schilderijen van de leerlingen, en zijn volgens de
directeur een “uitdrukking van hun gevoelens en leed”.

Vrije
verkiezingen

Verhalen zoals die van de schooldirecteur zijn te vinden
in alle vluchtelingengemeenschappen nabij de Syrische grens, maar niet overal
hebben ze de ‘luxe’ om in containers te verblijven. In de meeste kampen leven
gezinnen tot acht personen in tenten.

In Nizip, een belangrijke
industriestad in Oost-Turkije, is er bijvoorbeeld een kamp dat onderdak biedt
aan 10.700 Arabische Syriërs, meestal uit Aleppo en Idlib. Die twee steden
zijn het doelwit van al-Nusra Front, een terreurgroep die banden heeft met Al
Qaeda.

In het vluchtelingenkamp van Nizip loopt een interessant project
waarbij bewoners van een gemeenschap de kans krijgen om hun eigen
vertegenwoordigers te kiezen.

“Dit was de eerste keer ooit dat ik mijn
stem uitbracht”, verklaart Mustafa Kerkuz, een 57-jarige Syrische vluchteling
uit Aleppo. “Ik begrijp nog niet goed hoe het hier precies werkt, maar in
Syrië had je slechts één kandidaat en lag de uitslag op voorhand vast. Het
maakte dus niet uit of je ging stemmen of niet.”

Volgens Demir Celal,
de assistent-directeur van het kamp in Nizip, is het de eerste keer dat
Syriërs vrij konden stemmen. “We willen hun leren wat vrije verkiezingen
zijn.”

Limiet bereikt

Het aantal Syrische vluchtelingen in
Turkije bedraagt nu 2 miljoen, aldus Veysel Dalmaz, coördinator voor de
Syrische asielzoekers bij het ministerie van de Turkse premier. Hij
waarschuwt dat de limiet wat betreft humanitaire hulp bijna overschreden is,
en beklemtoont dat Turkije niemand uit Syrië weigert, en niet discrimineert
op basis van de kant die vluchtelingen kiezen in het conflict.

De
Turkse regering zou in totaal al meer dan 4 miljard euro hebben uitgetrokken
voor humanitaire hulp. “Er was in de geschiedenis geen enkel land dat zoveel
mensen heeft opgenomen in zo’n korte tijd, als bij deze migratie van Syrië
naar Turkije”, concludeert Dalmaz.