Opinie - Ivan Derycke

Een maatschappelijk draagvlak voor Oosterweel?

De discussie over het nieuwe wegennet in en rond Antwerpen sleept nu al zo lang aan, dat werkgeversorganisatie VOKA een website heeft geopend waarin men steun kan betuigen aan een oud voorstel: het BAM-tracé. Ondernemers tekenen er gretig op in, opdat de bouw op kruissnelheid kan beginnen. Maar wie vertegenwoordigen ze buiten zichzelf? En vooral: beseffen ze waar ze met één muisklik voor pleiten?

maandag 5 januari 2015 11:06
Spread the love

Ook in 2015 zal
het mobiliteitsdossier weer zorgen voor de nodige controverses.
Ringland heeft zijn 100.000 euro via crowdfunding binnengehaald en op
27 april 2015 worden de drie studies rond ‘mobiliteit’,
‘leefbaarheid’ en ‘opbrengsten en kosten’ opgeleverd en
voorgesteld in De Roma te Borgerhout. Voor nog geen duizendste van de
gelden die al gestoken zijn in het BAM-tracé, zullen dan een aantal
wetenschappelijke instellingen, waaronder twee universiteiten en het
VITO, materiaal afleveren dat naar alle waarschijnlijkheid veel
betrouwbaarder zal zijn dan alles wat onder impuls van de BAM
(Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel) bij elkaar geschreven is.

Ondertussen heeft het BAM-tracé, althans wat het financiële plaatje
betreft, einde 2014 van Europa een lang verwachte opdoffer gekregen.
De voorgestelde Privaat-Publieke Samenwerking werd afgeschoten omdat
het hier enkel over een mobiliteitsproject gaat en het voor de
Europese Unie niet duidelijk is waar de private partner zijn
inkomsten/winsten moet halen en omdat in het voorgestelde systeem de
overheid te veel risico’s neemt en wanneer het misloopt de
belastingbetaler de rekening moet betalen.

De voor- en tegenstanders van de Oosterweelverbinding (via het
BAM-tracé) blijven met elkaar in discussie over een maatschappelijk
draagvlak voor dit project. Aan de kant van de actiegroepen wordt
steevast gewezen op het gebrek aan interesse voor door de BAM
georganiseerde informatiemomenten terwijl de actiegroepen zelf steeds
weer volle zalen trekken. Eén van de voorstanders van het BAM-tracé,
meer bepaald de werkgeversorganisatie VOKA, lanceerde einde 2014 een
nieuwe website: www.Oosterweel.nu,
waarop inmiddels zo’n 6500 ondernemers hun steun hebben betuigd
voor een snelle oplossing. Daarmee lijkt alvast de discussie
beslecht: er is een maatschappelijk draagvlak voor de
Oosterweelverbinding.

Of is er toch nog iets anders aan de hand? Wie de commentaren op de
titelpagina van de site Oosterweel.nu leest, ziet dat er vooral wordt
aangedrongen op een snelle oplossing. De Oosterweelverbinding is
echter een ‘oplossing’ waarover men nu al vijftien jaar aan het
palaveren is en die, wat het financiële plaatje betreft, niet alleen
door de Europese Unie maar ook door het Rekenhof niet bepaald op
gejuich wordt onthaald.i
Waarschijnlijk gaan er nog een hele reeks juridische veldslagen
volgen omwille van mogelijke overtredingen tegen de Europese en de
Vlaamse wetgeving. En daarbij gaat het niet alleen over de toegepaste
procedures maar ook over de kern van de zaak: is de bouw van een
snelweg in open lucht in een stad nog wel toegelaten? Kortom, of dit
de ‘snelle oplossing’ is die de ondertekenaars voor ogen hebben,
is nog maar de vraag. Bovendien is er wel een verschil in engagement
tussen een paar duizend mensen die regelmatig een avond lang een
behoorlijk ingewikkeld verhaal over overkappingen en cardiologische
en pneumatologische gevolgen van fijn stof en lawaai gaan volgen en
op basis daarvan in actie schieten, en 6500, terecht gefrustreerde,
ondernemers die even snel op de computer via hun vakorganisatie hun
steun betuigen aan… wat feitelijk?

Buikgevoel

De gewone burger
van buiten Antwerpen of zelfs in de buitenwijken van Antwerpen vindt
die van Antwerpen vervelende Nimbies en gaat voluit voor de
Oosterweelverbinding, zegt men. Kwade lezersbrieven in kranten of op
allerlei fora getuigen hiervan. Maar wat weet die ‘gewone burger’
over dit dossier? Men zegt hem dat de actiegroepen ervoor zorgen dat
de zaak al zolang stil ligt. Of zijn buikgevoel zegt hem dat na weer
eens uren fileleed. Maar weet die burger ook dat de Europese Unie
ongetwijfeld ook de financiële constructie al jaren geleden zou
afgewezen hebben toe men nog een viaduct wilde leggen? Het is toen
alleen zover niet gekomen!

Beseft die burger dat zelfs uit de
recente, door de BAM opgestelde studies blijkt dat de hele basis
waarop toen het systeem was bedacht met een tolvrije Kennedytunnel
voor auto’s met vrachtwagenverbod en een tol op de
Oosterweelverbinding – de zogenaamde belangrijke randvoorwaarden op
basis waarvan ieder alternatief werd weggeschreven – op drijfzand
berustte? Beseft die burger dat de Oosterweelverbinding op basis van
het BAM-tracé niet werkt tenzij men een superbrede ring maakt of
vooralsnog tangenten bouwt, wat niet voorzien is in het zwaar
onderschatte prijskaartje van 3,2 miljard euro waarop Oosterweel nu
afklokt?ii

En weet de burger dat de inplanting van zeventien rijstroken met de
zogenaamde Hollandse knoop een enorme open riool inhoudt die niet te
overkappen is en dit vlak naast woonwijken waar nu al abnormaal veel
kinderen aan de puffer hangen? En is de burger ervan op de hoogte dat
het Meccano-alternatief dat voorziet in tangenten en een tunnel bij
alle uitgevoerde simulaties voor 69.000 inwoners meer dan de
BAM-Oosterweel een aanzienlijke verbetering van hun levenskwaliteit
zou betekenen en dat de keuze voor het BAM-tracé overeind gebleven
is door noodgrepen en het vergelijken van appelen met citroenen?iii

Ja maar, zeggen
dan weer een aantal politici, wat is het belang van een
maatschappelijk draagvlak? Wij, de verkozenen, zijn het
maatschappelijk draagvlak! Inderdaad: wie stemde op N-VA of CD&V
kon weten dat men zou blijven kiezen voor de Oosterweelverbinding.
Maar is dat de reden waarom men op die partijen gestemd heeft? De
verhoging van de pensioenleeftijd stond in geen enkel partijprogramma
maar wordt wel doorgevoerd! En wie in Antwerpen op Open VLD stemde,
ging ervan uit dat Annemie Turtelboom tangenten ging verdedigen en
dat ze besefte dat de Oosterweelverbinding zowel financieel als
juridisch vast zou lopen. Als Vlaams Minister van Financiën tapt ze
echter – omwille van een compromis –  uit een ander vaatje.

Ja maar, zeggen
‘vertegenwoordigers’ van de werkgevers, dit kan zo niet blijven
duren, dus vooruit met Oosterweel! Het is toch wel vreemd dat
verschillende belangrijke werkgevers in de Antwerpse haven
alternatieven ondersteunen. En dat in 2009 de vertegenwoordiger van
VOKA in de gemeentelijke commissie van ruimtelijke ordening (GECORO)
van Antwerpen zich tegen de Wapper en tegen het tracé had
uitgesproken. Wie vertegenwoordigt wie? En waarom, nu de ‘vrienden’
van Noriant hun buit binnen hebben (42 miljoen euro via een dadingiv),
blijft men maar verder druk zetten om de Oosterweelverbinding
mordicus te realiseren? Angst voor gezichtsverlies?

Drempelwaarden

Iedereen is
voorstander van een snelle oplossing voor de nijpende en frustrerende
mobiliteitsproblemen in en rond Antwerpen. Daarvoor bestaat zeker een
enorm en unaniem maatschappelijk draagvlak. Maar die oplossing moet
inderdaad een echte oplossing zijn, op redelijke termijn te
realiseren, betaalbaar en – als het even kan – meer zijn dan een
mobiliteitsoplossing maar ook een oplossing voor het open riool dat
de huidige ring is en waar honderdduizenden burgers de gevolgen van
ondervinden.

Wil Vlaanderen trouwens geen boetes oplopen wegens het
onvoldoende doen dalen van de milieuverontreiniging, waarbij het
kopen van (gebakken) lucht uit het buitenland geen oplossing is, dan
moet het aanpakken van de verontreiniging door het wegvervoer
prioritair zijn. Het blijkt immers dat de bedrijven meer dan hun best
hebben gedaan en we voor het eerst een jaar hebben zonder het
overschrijden van Europese drempelwaarden op het vlak van fijn stof.v
Maar de vervuiling veroorzaakt door het wegvervoer blijft op een
aantal plaatsen, waaronder de Antwerpse ring, onrustbarend hoog. Dit
aanpakken is dus niet alleen goed voor de Antwerpenaren, maar ook
voor Vlaanderen. Want wie geeft nu graag geld uit aan boetes? Daar
bestaat toch helemaal geen maatschappelijk draagvlak voor?

ihttp://www.ademloos.be/nieuws/rekenhof-neem-bouw-oosterweel-op-begroting

ii
Reden waarom de Vlaamse Regering in 2010 het zogenaamde
‘Dubbelbesluit’ heeft genomen met onderzoek naar de
mogelijkheden wat betreft de A102 (Wommelgem-Ekeren) en de R11bis
(Wommelgem-Wilrijk) om bij aanleg van de Oosterweelverbinding de
ring te ontlasten. Daar zat echter ook nog het reddingsplan van de
luchthaven van Deurne ook voor een deel tussen: zie ook:
https://www.dewereldmorgen.be/artikel/2014/11/06/mobiliteit-antwerpen-hoe-vlot-het-nu

iii
Zie hieromtrent: M. Claeys en P. Verhaeghe, On accuse, no excuse,
Antwerpen, Straatego, 2014.

ivhttp://www.ademloos.be/nieuws/rekenhof-kraakt-dading-bam-met-noriant

v
Maar met kanttekeningen: zie:
http://www.ademloos.be/nieuws/fijn-stof-vlaanderen-2014

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!