Kinderen in een lagere school in Harare, de hoofdstad van Zimbabwe (Jeffrey Moyo/IPS)

Gratis lagere school Zimbabwe nog ver weg

Zimbabwe behoort tot de hoogst gealfabetiseerde landen van Afrika, maar zolang het basisonderwijs niet gratis is, zal het nooit voor iedereen weggelegd zijn.

dinsdag 30 december 2014 14:59
Spread the love

Universeel
en gratis basisonderwijs is één van de VN-millenniumdoelstellingen
die eind 2015 aflopen. Meer dan 34 jaar nadat Zimbabwe onafhankelijk
werd van Groot-Brittannië, is het zuidelijk Afrikaanse land nog ver
verwijderd van deze doelstelling.

“Vlak
na de onafhankelijkheid, toen de Zimbabwaanse regering lager
onderwijs gratis had gemaakt, schreven zich veel leerlingen in. Dat
is vandaag wel anders”, verklaart Thabo Hlalo, een
gepensioneerde onderwijsspecialist uit de provincie Midlands. Ouders
worstelen met het lesgeld, maar ook met lesmateriaal en verplichte
uniformen die ze niet kunnen betalen.

Verankerd in de grondwet

Begin
dit jaar zou Zimbabwe Groot-Brittannië om geld gevraagd hebben voor
het lesgeld van de naar schatting 1 miljoen leerlingen die anders
niet naar school kunnen. De Zimbabwaanse regering zat krap bij kas en
beweerde dat ze haar onderwijsprogramma voor arme kinderen niet
langer kon betalen. De Britse regering maakte 8 miljoen euro vrij,
maar waarschuwde ook dat dit de laatste bijdrage was.

De
Zimbabwaanse minister van Onderwijs, Lazarus Dokora, verdedigt het
schoolgeld. Hij stelt dat ouders die het bedrag niet betalen, het aan
de rechter mogen uitleggen. Dokora’s waarschuwing druist in tegen het
referendum van maart vorig jaar, toen minstens 95 procent van de
Zimbabwanen stemden voor een nieuwe grondwet met gratis
basisonderwijs voor iedereen. Met name sectie 75 (1)(a) van de
grondwet maakt gewag van door de overheid betaald basisonderwijs.

Ondanks
deze grondwettelijke bepaling, kunnen veel kinderen niet naar school,
zoals de negenjarige Tobias Chikota uit Caledonia, op 30 km ten
zuidoosten van de hoofdstad Harare. “Ik ben dit jaar gestopt met
school omdat mijn werkloze ouders het lesgeld niet konden betalen”,
vertelt hij.

Kwaliteit
daalt

Millenniumdoelstellingen
of niet, onderwijs lijkt geen prioriteit voor de regering. “Ze
blijft inconsistent bij het toewijzen van geld voor onderwijs,
waardoor basisonderwijs voor iedereen tegen 2015 moeilijk en zelfs
onmogelijk wordt”, verklaart Catherine Mukwapati, directeur van
het Youth Dialogue Action Network, een organisatie uit het
maatschappelijke middenveld.

Eerder
dit jaar noteerde de Zimbabwaanse regering 750 miljoen euro voor
onderwijs in haar begroting voor 2015, maar volgens Mukwapati is dat
slechts een papieren belofte. “Zoals gewoonlijk koppelt de
regering hier nauwelijks actie aan.” In 2012 meldde Unicef in
een rapport over vrouwen- en kinderrechten in Zimbabwe dat jaarlijks
minstens 197.000 leerlingen in basisscholen het voor bekeken houden.

“Het
aantal dropouts in lagere scholen vanwege het lesgeld piekt. Van
universeel basisonderwijs in Zimbabwe tegen 2015 kan dus geen sprake
zijn”, zegt onafhankelijk ontwikkelingsexpert Evans Dube. De
problemen in het Zimbabwaanse onderwijs zijn nog erger geworden omdat
tussen 2007 en 2009 twintigduizend leraren het land hebben verlaten,
op het hoogtepunt van de economische crisis.

De
lerarenvakbond Progressive Teachers’ Union of Zimbabwe zegt dat het
moreel onder leerkrachten laag is, met negatieve gevolgen voor de
kwaliteit van het onderwijs. Een gemiddelde leraar verdient 330 euro
per maand, terwijl de armoedegrens voor een gemiddeld gezin van vijf
in Zimbabwe op 420 euro ligt.

Bron: For
Zimbabweans, Universal Education May be an Unattainable Goal

take down
the paywall
steun ons nu!