Dat indrukwekkende succes van een spontane en piepjonge
burgerbeweging gaat echter in grote mate voorbij aan ‘onze pers’. De
mainstream-media fungeren daardoor als objectieve bondgenoten van deze
rechtse regering: ze zijn willens nillens een back up van rechtse politici en hun Twitter –en Facebookclubs die de beweging willen neer zetten als ‘een mantelorganisatie van de vakbonden’.
 Die rechtse activiteit op sociale media en de uitlatingen van rechtse
politici wijzen schijnbaar paradoxaal op de politieke kracht van deze
nieuwe beweging. Hart boven hard ondermijnt het idee dat rechts een
claim kan leggen op ‘de stem van het volk’ en net dat wil de
rechterzijde ten allen prijze vermijden.

Van twee individuen naar een burgerbeweging

Hart boven hard gaat hard, heel hard. In augustus 2014 stuurden twee
bezorgde burgers, Wouter Hillaert en Hugo Franssen een mail rond naar
middenveldorganisaties, activisten, cultuurinstellingen,
jeugdverenigingen, natuurverenigingen, academici en cultuurproducenten
om hun bezorgdheid te uiten omtrent de besparingsplannen van de nieuwe
regering. Ze nodigden deze actoren uit om een vergadering te beleggen.
Sindsdien is er veel gebeurd. Heel veel. We zijn nu een viertal maanden
verder en Hart boven Hard is uitgegroeid tot een heuse burgerbeweging,
met een uitzonderlijke mobilisatiekracht. Elke betoging, elke staking en
elk evenement dat wordt opgezet  binnen de schoot van deze beweging
mobiliseert al snel honderden tot duizenden mensen over heel België.

Opmerkelijk is dat dit alles gerealiseerd worden zonder noemenswaardige middelen.
De betrokken individuen geven enkele giften en de organisatie geven wat
ze kunnen. De ene organisatie kopieert flyers, de andere betaalt
drukwerken en nog een andere organisatie host de website op haar server.
De url  www.hartbovenhard.be
is dan weer een gift van de verenigde verenigingen. Zij hadden in de
aanloop van de verkiezingen een actie met deze naam. En net deze gift
wordt vandaag onderwerp van de politieke strijd om de beweging te framen
als ‘een mantelorganisatie’ van de vakbonden. Het is blijkbaar
moeilijk te geloven dat, in deze tijden van professionalisering en
individualisering, er een beweging opgebouwd wordt op basis op
solidariteitsnetwerken tussen individuen en organisaties.Het kost
nochtans niet veel moeite om na te gaan dat de site bijvoorbeeld gehost
wordt door een sociaal-artistiek-gezelschap. Dat cultuurhuizen,
jeugdverenigingen en bibliotheken mee hun schouders onder het initiatief
zetten. Dat activisten van allerlei pluimage, academici en kunstenaars
deze beweging dragen. Dat er mensen actief zijn met zeer uiteenlopende
politieke voorkeuren, van christendemocraten, over Groenen en
sociaaldemocraten tot en met anarchisten, syndicalisten, communisten,
socialisten, anderglobalisten, ….Autochtoon en allochtoon, atheïsten,
moslims en christenen strijden zij aan zij voor een betere samenleving.
En net daar zit de mobilisatie – en discursieve kracht van deze beweging
en net daar ligt de rechterzijde wakker van.

De rechterzijde in het defensief

In tegenstelling tot vele media heeft de rechterzijde de beweging en
haar mobilisatiekracht wel degelijk opgemerkt. Er is dan ook een heuse
strijd losgebarsten op de sociale media waar rechtse politici en hun
militanten er alles aan doen om het maar niet te hebben over de inhoud
van het verzet. Politiek is altijd een strijd om betekenis en de
rechterzijde tracht op dit moment om met alle mogelijke middelen het
verzet af te schilderen als irrelevant, irrealistisch (er is geen
alternatief weet je wel) en als ‘politiek’ (lees het werk van enkele
wereldvreemde linkse rakkers en conservatieve vakbonden).

De redenen van die verbeten strijd hoeven we niet ver te zoeken.
Sinds jaar en dag claimt rechts ‘de stem van het volk’. Enkel zij zijn
realistisch, enkel zij komen op voor ‘de verandering die de Vlaming
wil’. Vandaag wordt het steeds moeilijker voor die rechterzijde om die
claims geloofwaardig te houden. Zelfs toonaangevende liberale economen
spreken zich uit tegen het gevoerde beleid, linkse economen tonen
wetenschappelijk aan hoe dit beleid resulteert in diepe ongelijkheid en
zelfs de OESO zet vandaag de strijd tegen ongelijkheid op de agenda. En
nu blijkt ook nog eens dat ‘het gewone volk’ in grote getallen pleit
voor een vermogensbelasting. Het succes van Hart boven hard is een
indicator van deze veranderingen.

Na decennia van vox populisme bij de rechtse partijen en hun
militanten (wij zijn de stem van het volk, de Vlaming heeft gekozen, …)
wordt vandaag heel duidelijk dat een groot deel van de Vlamingen en de
Belgen hun eigen stem claimen en die stem gaat niet alleen diametraal in
tegen het dominante discours, ze weerklinkt dag in, dag uit op sociale
media, tijdens de betogingen en stakingen. En opvallend: steeds meer
burgers laten hun stem horen tijdens de vele meetings, evenementen en
acties van Hart boven hard. Die acties kennen telkens een overdonderend
en bovendien heel zichtbaar succes, want tegelijkertijd massaal geshared
en getweet.

Rechtse media?

Het is dan ook des te vreemder om te moeten vaststellen dat de
‘kwaliteitsjournalisten’ van de grote media die massale aanwezigheid op
deze vele actie, evenementen en meetings schijnbaar collectief gemist
hebben, of hoogstens als een voetnoot behandelen. De mobilisatiekracht
van Hart boven Hard staat in schril contrast met de berichtgeving over
die beweging. Na de eerste nationale betoging, met een zeer zichtbare
aanwezigheid van Hart boven Hard, was het de volgende dag met een
vergrootglas zoeken naar enig woord over de beweging in onze media. De
honderd amokmakers stonden toen centraal.

Op de nationale stakingsdag van 15 december zette de beweging
tientallen evenementen op over heel België. Deze acties konden overal op
een overdonderend succes rekenen. Vreemd dat vooral de lokale media dit
geregistreerd hebben. De grote kwaliteitsmedia waren blijkbaar net te
laat, genoten van een snipperdag of vonden het weinig nieuwswaardig.

In onze massamedia wordt vooral ruimte gereserveerd voor de hinder
van de acties, hun economische kost, de rellen of de fratsen van één
vakbondsdame in de H&M. En hoeft het te verbazen dat ook onze
rechtse politici en hun militanten louter focussen op deze fait divers.
Het is op dit vlak dat onze ‘vrije media’ functioneren als een
steunpilaren van rechts. De focus van onze media laat de rechtse
politici toe om het verzet af te schilderen als uitzonderlijk,
onrealistisch, hinderlijk en schadelijk. Het is dan allemaal het werk
van de conservatieve vakbonden, de oppositie of de wereldvreemde linksen
en radicalen. In zoverre men hierin slaagt kan de rechterzijde binnen
het raamwerk van onze media blijven claimen dat men ‘de stem van het
volk’ vertolkt.

De mainstreampers verzaakt hier duidelijk aan haar democratische
opdracht.En dat is heus niet alleen het geval bij de typische
‘werkgeverskranten’. Ook een ‘linkse krant’ als De Morgen ontsnapt niet
aan de verleiding. Yves Desmet slaagt er bijvoorbeeld in om Hart boven
hard neer te zetten als een mantelorganisatie van de vakbonden die ‘de
ongebonden burger’ onterecht voor haar kar spant.  De ‘linkse krant’
fungeert op dat moment als een regimepers in dienst van de politieke
rechterzijde. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat de rechtse Twitter
–en Facebook-clubs er als de kippen bij zijn om Hart boven Hard af te
doen als de vakbonden in disguise. Net zoals De Wever de
vakbonden neerzet als ‘de gewapende arm van de PS’, zetten de rechtse
militanten Hart boven Hard neer als deel van de vakbonden en dus als
irrelevant. En De Morgen levert hier extra munitie.

Succes tegen de stroom in

Het is echter opmerkelijk dat deze strijd van de rechterzijde en de
negatie van de pers geen effect lijkt te hebben op de mobilisatiekracht
van de beweging. Hart boven hard bundelt nu al 15 000 bezorgde burgers
en 1000 organisaties. Die organisaties zijn heus niet alleen de
vakbonden of het klassieke middenveld, ook bibliotheken, hogescholen,
interculturele organisaties en cultuurhuizen bundelen de krachten. De
beweging heeft, en ook dat is uniek in de geschiedenis, haar eigen
media. De beweging is niet afhankelijk van die mainstream media maar
communiceert via haar eigen website, via micromedia als De Wereld Morgen
en Kif Kif en sociale media als Facebook en Twitter. De beweging heeft
dus haar eigen informatie –en mobilisatienetwerk.

Ziehier het probleem van de rechterzijde. Maar ook het probleem van
de massamedia. De geloofwaardigheid van beide staat op het spel. Hoe
langer deze spelers dit verzet negeren of trachten af te doen als
irrelevant, hoe steviger het verzet zal worden en hoe meer de
geloofwaardigheid van de regering en de media op de helling komt te
staan.

De burgerbeweging Hart boven hard is net hierom historisch. Ze maakt
van onderuit duidelijk dat rechts geen claim kan leggen op ‘de stem van
het volk’. En ze maakt duidelijk dat de massamedia niet meer dominant
zijn in het bepalen van mobilisatie en beeldvorming. De enorme
mobilisatiekracht die Hart boven hard en de vakbonden hebben getoond in
de laatste maanden doorprikt de dominante discoursen van de laatste
decennia. Hart boven hard toont aan dat België helemaal geen land is van
twee publieke opinies (een rechts Vlaanderen en een links Wallonië) of
twee democratieën is. De beweging toont aan dat er wel ruimte is voor
een alternatief en dat daar bovendien een stevig draagvlak voor bestaat.

Hart boven hard en de revitalisatie van de democratie

Dit verzet van onderuit is een welkome revitalisatie van onze
democratie.  De laatste 25 jaar is ‘democratie’, onder aanstuwen van het
Vlaams Blok, geherdefinieerd als ‘de stem van het volk’. Zo konden de
meest antidemocratische standpunten doorgaan als democratische meningen.
De Wever is daar vandaag het meest zichtbare symbool van. Hoewel hij
geen lid is van de federale regering  komt hij steeds op de proppen met
de slogan dat ‘er geen alternatief is’, ‘dat dit of dat geen optie is’
of ‘dat we dan maar beter de democratie kunnen afschaffen’ als de
regering moet luisteren naar het verzet. En zo wordt nogmaals duidelijk
dat De Wever en zijn maats democratie begrijpen als een ‘dictatuur van
de meerderheid’. Eenmaal er verkiezingen geweest zijn, moeten de burgers
hun klep houden als het van deze politici afhangt. Dat is uiteraard een
antidemocratische invulling van democratie en net dat wordt vandaag
steeds meer duidelijk voor steeds meer mensen.

Hart boven hard en de vakbonden tonen ons terug dat democratie een
groot verhaal is, een verhaal waar burgers hun rechten niet verliezen
nadat ze gaan stemmen zijn. Hart boven hard zorgt voor een lichtpunt in
een democratie die al decennialang in diepe crisis zit.

Hart boven hard is een zegen voor de democratie.