Hoewel
de mensenrechtenorganisaties verheugd zijn dat het Comité voor
Inlichtingendiensten van de Amerikaanse Senaat het rapport openbaar
heeft gemaakt, vragen ze bijkomende voorzorgsmaatregelen om te
voorkomen dat de Amerikaanse overheid ooit nog de folterpraktijken
zal gebruiken die in het rapport staan.

Anthony Romero, directeur van mensenrechtenorganisatie American
Civil Liberty Union (ACLU), vraagt onder andere de aanstelling van
een speciale openbare aanklager voor het vervolgen van mensen die de
zogeheten ‘verfijnde ondervragingstechnieken’ toepasten op
terrorismeverdachten.

Ook Amnesty International eist maatregelen. “De Amerikaanse
overheid moet de daders van deze mensenrechtenschendingen berechten”,
zegt de regionale directeur Erika Guevara.

Ondoeltreffend

Het
rapport beschuldigt de CIA niet alleen van het toepassen van
folterpraktijken maar ook van het misleiden van de Amerikaanse
regering. De CIA verzweeg dat ze veelvuldig
gebruik maakte van waterboarding, slaapdeprivatie, dwangvoeding en
het urenlang laten staan van verdachten op gebroken voeten of benen.

In één geval stierf een verdachte aan onderkoeling, in een ander
geval werd een belangrijke verdachte zo zwaar gefolterd dat enkele
CIA-agenten hun overplaatsing vroegen als de praktijken niet zouden
stoppen.

De belangrijkste conclusie van het rapport is dat de
ondervragingstechnieken ondoeltreffend waren, in tegenstelling tot
wat sommige voormalige Amerikaanse leiders, zoals vicepresident Dick
Cheney, beweerden. Volgens het rapport konden zeven van de 39
ondervraagden die gefolterd werden uiteindelijk geen informatie geven
en had de rest van hen al info gegeven, voorafgaand aan de wrede
behandeling.

Diskrediet

Huidig CIA-directeur John Brennan geeft toe dat er fouten zijn
gemaakt bij het vasthouden en ondervragen van de
terrorismeverdachten. “De grootste problemen kwamen voor in het
begin omdat de CIA zonder voorbereiding begon met het wereldwijd
opsporen en ondervragen van verdachten”, zegt hij. Toch verdedigt hij de gebruikte
ondervragingstechnieken. Volgens een CIA-rapport heeft één van de
ondervragingen geleid tot het onthullen van de schuilplaats van Osama
Bin Laden.

Hoewel sommige Republikeinse politici vinden dat de onthulling van
het rapport een “operatie is om de regering-Bush in diskrediet
te brengen”, vinden andere leidende politici uit dezelfde partij
het rapport een goede zaak. “Dit document beschrijft praktijken die niet alleen
ondoeltreffend zijn, maar ook wereldwijd afbreuk doen aan de goede
reputatie van de VS”, zegt senator John McCain. De
ex-presidentskandidaat, die tijdens de Vietnamoorlog zelf slachtoffer
was van folteringen, eist al lang een wet die folterpraktijken
definitief verbiedt.

McCain wordt bijgetreden door mensenrechtengroeperingen
zoals Human Rights First. “De Amerikaanse regering en het
Congres moeten samenwerken om zulke wetten door te voeren”, zegt
directrice Elisa Massimino.

Volgens de mensenrechtenorganisatie Physicians for Human Rights
(PHR) ondermijnen de ‘verfijnde’ ondervragingstechnieken
ook het vertrouwen in mensen die normaal verantwoordelijk zijn voor
gezondheidszorg. “Dokters en psychologen hebben hun kennis
gebruikt om verdachten te dwingen tot een bekentenis. Ze ondermijnen
daarmee het vertrouwen in hun beroep en de reputatie van de VS op het vlak van mensenrechten. Deze fouten kunnen alleen rechtgezet worden
als deze mensen wettelijk aansprakelijk worden gesteld”, besluit
PHR-directeur Donna McKay.