Eurocommissaris van Handel Cecilia Malmström

Malmström naar Washington voor handelsverdrag TTIP

De EU hoopt het indrukwekkende vrijhandelsverdrag TTIP rond te krijgen voordat Obama over twee jaar vertrekt. Maar belangrijker lijkt het meekrijgen van Europeanen; de kloof tussen de voor- en tegenstanders is groot.

woensdag 10 december 2014 11:16
Spread the love

Eurocommissaris
van Handel Cecilia Malmström zat op zondag 7 december rond de tafel
met haar Amerikaanse collega om het handelsverdrag verder te
bespreken. “We hebben hele hoge ambities”, zei ze tegen
een groep journalisten.

Met de
Republikeinen in het Congres, die positief zijn over vrijhandel, en
een president die graag nog wat successen wil behalen, denkt de
Commissie dat er de komende twee jaar wel wat uit te halen valt.
Vanaf februari gaan de onderhandelaars weer aan het werk.

Het zogeheten Transatlantic Trade and Investment Partnership
(TTIP) schijnt anders dan vele eerdere handelsverdragen die de EU
met de wereld afsloot. Het verdrag brengt namelijk ingrijpende gevolgen voor de EU-lidstaten met zich mee. Het gaat niet alleen
over het schrappen van tarieven, maar ook over het harmoniseren van
regels en over het openen van de markten voor investeerders overzee.
Daarmee is het een verregaande stap richting vrijhandel tussen twee
van de grootste economieën ter wereld.

Heikel

“Het is de Moeder Aller Handelsverdragen”, zei Malmström.
Niet voor niets trapten verschillende NGO’s in 2013 op de noodrem. Volgens hen ondermijnt het de democratie door te
veel macht te geven aan multinationals en financiele
instellingen. Ook zouden milieu- en gezondheidsregels in gevaar
komen, bijvoorbeeld over genetisch gemodificeerd voedsel.

In Nederland en België valt de discussie nog mee, maar vooral
Duitsland is het debat hevig. Deze week bleek dat zelfs
de coalitiepartij SPD zich afvraagt of dit verdrag wel wenselijk is.

De meest heikele kwestie is de beschermingsconstructie voor
investeerders. Investeerders die vinden dat ze worden geschaad als
het gastland de regels verandert, mogen dat gastland voor een
tribunaal dagen, een zogeheten Investor-State Dispute Settlement
(ISDS). Er spelen een paar beruchte zaken, zoals de Zweedse
energiegigant Vattenfall die 3,7 miljard van Duitsland eist omdat het
land stopt met kernenergie. Deze tribunalen ondermijnen het
democratische proces, zeggen critici.

Geharmoniseerd

De EU kent al 1400 van deze zogenaamde ISDS’en die in eerder
bestaande handelsverdragen zijn vastgelegd – de één
beter dan de andere. De Europese Commissie bezweert dat ze
een eerlijke vorm nastreeft, transparanter dan de bestaande,
met onafhankelijke arbiters en een beroepsmogelijkheid.
Verder zegt de Europese Commissie dat regelgeving ten aanzien van
milieu en volksgezondheid niet in geding zal komen. De regels worden
geharmoniseerd, niet versoepeld, zegt Malmström.

Het heeft echter niet geholpen dat critici volledig
werden genegeerd door de Commissie. Documenten werden niet
vrijgegeven, waardoor de achterdocht voor de lobby van multinationals
alleen maar toenam.

De nieuw aangetreden Commissie is nu hard bezig met een
charmeoffensief om de schade te repareren. Journalisten worden
uitgenodigd, debatten worden georganiseerd, documenten worden online
gezet en er is zelfs een twitteraccount geopend. De onderhandelingen
zijn op een laag pitje gezet om tijd vrij te maken voor een
inspraakronde. Daar maakten vooral veel NGO’s gebruik van. Het
verslag van deze inspraak wordt binnen een maand verwacht.

Democratisch

Als de discussie één ding heeft laten zien, is dat in de EU het
wantrouwen groot is en de kloof tussen de voor- en tegenstanders diep
is. De tegenstanders van TTIP hebben het consequent over de lobby
van multinationals, terwijl het duidelijk is dat al hun 27 regeringen
zelf hebben aangedrongen op een vrijhandelsverdrag. Bovendien is het
nog maar de vraag of investeerders altijd hun gelijk via een ISDS
weten te halen.

De voorstanders van het TTIP-handelsverdrag hebben de sterke
overtuiging dat ieder weldenkend mens automatisch voor meer
vrijhandel moet zijn, omdat het toch duidelijk is dat handel de enige
weg is tot groei en groei de enige weg om armoede te voorkomen.
Weinig gehoor wordt gegeven aan het historisch gegeven dat vrijhandel
ook schade kan aanrichten aan het democratisch proces, en groepen in de
samenleving kan benadelen.

De grote vraag blijft of er mensen zijn die deze kloof
willen overbruggen en een serieus debat over vrijhandel willen
beginnen.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!