Interview -

‘Wij gaan staken!’ (maar hoe doen syndicalisten dat?)

De komende weken zal er in heel veel bedrijven gestaakt worden tegen de plannen van de rechtse regeringen. Vakbondsafgevaardigden zijn volop bezig die acties voor te bereiden. Maar hoe doen ze dat? Met welke argumenten overtuigen ze hun aarzelende collega's? We vroegen het aan twee syndicalisten die werken in de banksector.

vrijdag 21 november 2014 13:24
Spread the love

De vakbonden bij
Beobank – het vroegere Citibank – proberen ervoor te zorgen dat
er op de algemene staking van 15 december niet gewerkt wordt op de
hoofdzetel.

“Het
voorbereidende werk begon eigenlijk al tijdens de kiescampagne. We
hebben toen al opgeroepen om verstandig te stemmen en te kijken wat
de verschillende partijen in petto hadden voor de werknemers”, zegt
Johan Nelissen, afgevaardigde van de socialistische bediendenvakbond
BBTK.

“Eenmaal de
uitslag bekend was, maakten we ons weinig illusies over het beleid
dat op ons afkwam. Tijdens de regeringsonderhandelingen gaven we
uitleg bij de maatregelen nog voor ze beslist waren. Toch zijn veel
mensen nog heel hard geschrokken toen het regeerprogramma bekend
geraakte”, zegt zijn collega Dany Balcaen van de christelijke
bediendencentrale LBC-NVK.

Slikken

“Op dinsdag 4 november hebben we
een personeelsvergadering georganiseerd. Maandag hebben we iedereen
uitgenodigd met een pamflet en een herinneringsmail in de namiddag.
Vlak voor de vergadering zijn we ook nog eens langs alle verdiepingen
gelopen. Uiteindelijk zijn 180 werknemers naar onze uitleg komen
luisteren. Dat is ongeveer de helft van de mensen die toen aanwezig
waren op kantoor”, zegt Johan Nelissen.

Tijdens die
vergadering lieten de delegees een powerpoint zien die ze zelf
gemaakt hebben. “Vooraf hebben we die ook samen goed uitgetest”,
zegt Johan Nelissen.

De reacties in de
zaal waren positief. “De meeste mensen hebben wel iets horen
waaien, maar toen we de volledige berekening gaven van alle
maatregelen, moesten ze toch even slikken. Dat de Vlaamse regering
water en elektriciteit veel duurder maakt, wisten veel mensen niet.
Op het einde van onze voorstelling kregen we spontaan applaus”,
zegt Dany Balcaen.

Overheidsgeld

In de powerpoint
sommen ze de argumenten van de voorstanders van deze regering op.
Johan Nelissen: “We hadden ons goed voorbereid om alle argumenten
van de regering te ontkrachten. De meeste komen ook aan bod in de
slides. Om de slogan we moeten nu eenmaal langer werken te
counteren, haalden we er de cijfers van een demograaf van de VUB bij.
De huidige 65-jarigen leven gemiddeld nog 6 jaar langer dan de
65-jarigen in 1841. In 170 jaar kwam er dus amper 6 jaar bij. Dat was
meer dan een eeuw lang geen probleem, maar plots zou de
pensioenleeftijd snel verhoogd moeten worden? Maar ik begrijp het
wel. Mensen kijken naar het nieuws en daar wordt het voorgesteld als
een natuurwet.”

“Nog zo’n
dooddoener is: we hebben boven onze stand geleefd. Wij tonen dat de
overheidsschuld daalde tot 2008 en dan door de bankencrisis terug de
hoogte in schoot. ‘We’ zijn bankiers van Citibank, de bank die een
hoofdverantwoordelijke is van de crisis en die gered moest worden met
miljarden dollar overheidsgeld. Wij weten wie er precies boven zijn
stand leefde. In 2008 kreeg de toenmalige ceo toch een afscheidsbonus
van 80 miljoen dollar. Sommige gasten winnen altijd. Toen we in 2007
een vraag stelden over de financiële crisis die toen net begon in de
VS, kregen we als antwoord: dit is een opportuniteit voor overnames.
Een maand later lag Citibank op de grond”, zegt Dany Balcaen.

“Nog een laatste
punt waar we de nadruk op gelegd hebben, is de aanval op de vakbonden.
Als de barema’s afgeschaft worden, zijn werknemers afhankelijk van
het oordeel van de supervisor als ze een loonsverhoging willen. Dan
komen de vakbonden er niet meer aan te pas. Mensen gaan dan schrik
krijgen om nog mee te doen aan een actie. Dat is een verzwakking van
de vakbonden”, zegt Johan Nelissen.

Internationale groepen

De twee delegees
proberen zoveel mogelijk samen te werken. “De mensen appreciëren
ook dat wij geen ruzie maken onder elkaar. We hebben soms wel eens
een meningsverschil maar we hangen dat niet aan de grote klok”,
zegt Dany Balcaen.

Als delegee van een
bedrijf heb je ook veel aan de solidariteit van andere bedrijven.
“Het is belangrijk dat sectoren solidair zijn. Als je als enige
bedrijf in je sector staakt, sta je zwak. Wij maken allemaal deel uit
van internationale groepen en die internationale directies vragen
zich dan af waarom zij als enige met een staking te maken krijgen”,
zegt Dany Balcaen.

In sommige bedrijven
aarzelen de vakbonden omdat een nationale staking soms specifieke
bedrijfsdossiers doorkruist. Johan Nelissen: “Denk aan wat er
gebeurt bij BNP Paribas. De directie wil daar de barema’s hervormen.
‘Als we nu staken, hebben we dan nog kracht over om die interne
strijd te voeren’, vragen vakbondsafgevaardigden zich misschien af.
Maar wat wij riskeren te verliezen in de bedrijven of de sectoren
valt in het niets bij wat de regering bekokstooft. BNP Paribas neemt
trouwens een voorschot op iets dat in het regeerakkoord staat.”

Angelsaksisch model

Met welke argumenten trekken zij twijfelende werknemers over
de streep? Johan Nelissen: “Het onevenwicht van de maatregelen.
Zware inspanningen voor de werknemers en uitkeringsgerechtigden,
cadeaus voor de werkgevers en vermogenden.”

Dany Balcaen: “De
absurditeit ook. Mensen plots veel langer laten werken, terwijl
zoveel jongeren geen job hebben of in een precair statuut zitten.”

Johan Nelissen: “En
de inconsequentie. Tijdskrediet inperken, de leeftijd voor de
landingsbanen verhogen van 55 tot 60. En tegelijkertijd willen dat
mensen het langer volhouden. Daar waren veel collega’s echt niet goed
van. En nog een belangrijk punt is dat veel maatregelen de meest
precaire werknemers treffen. Vrouwen die deeltijds werken, de crèches
voor de laagste lonen die drie keer zo duur worden.”

En welke weerstand
moeten ze overwinnen? Dany Balcaen: “Solidariteit ligt soms
moeilijk. Wij horen dan collega’s die de maatregelen noodzakelijk
vinden, maar die wel zelf onderzoeken hoe ze zo snel mogelijk op
pensioen kunnen. Aan de andere kant zien we soms ook goede
uitzendkrachten die moeten vertrekken en die een jaar later nog
altijd werkloos zijn. Het fabeltje dat wie wil werken wel een job
vindt, klopt niet.”

Johan Nelissen: “Het
is onze job om te blijven hameren op die solidariteit. Wij hebben
geen zin in een Angelsaksisch model van minimale sociale
voorzieningen enkel voor de mensen die het ‘echt nodig hebben’. De
sociale zekerheid moet er niet enkel voor zorgen dat mensen niet
verhongeren, maar dat je bij pech een behoorlijke levensstandaard
overhoudt.”

Krachtsverhouding

Voor veel jonge
syndicalisten is dit hun eerste staking. Hoe moeten zij dat
aanpakken? “Het abc van een goede vakbondswerking is een
krachtsverhouding opbouwen. Dat doe je door het personeel te
betrekken. Personeelsvergaderingen zijn daarin essentieel. Zorg ook
dat je aanwezig bent op de werkvloer”, zegt Johan Nelissen.

Dany Balcaen: “Speel
open kaart. Geef zoveel mogelijk informatie over wat er gebeurt in je
bedrijf. Zoek steun bij oudere delegees.”

Johan Nelissen:
“Na al die jaren ben ik van één ding meer dan ooit overtuigd: een
sterke vakbond is nodig. Als je het correct speelt, heb je
onvermijdelijk succes.”

Dany Balcaen: “We hebben bij de
herstructurering van Citibank goed gezien wat de gevolgen waren in
landen waar er geen sterke vakbond was.”

De vakbonden bouwen de spanning op tot 15 december met vanaf maandag elke week een regionale staking. Wat gebeurt er na 15 december? “Dat hangt af van de grootte van de acties. We gaan crescendo en als de algemene staking een groot succes wordt, dan riskeert de regering grote problemen als ze dan nog niet luistert. Een kleine vermogensbelasting zal niet volstaan om de gemoederen te bedaren. Er zijn verschillende maatregelen die echt van tafel moeten”, zegt Johan Nelissen.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!