Marktleider Coca-Cola staat met 20 procent van alle frisdranken ter wereld één op de toptien van producenten, voor PepsiCo, Nestlé, Suntory, Danone, DrPepper, Red Bull, Tingyi, Asahi en Kirin (foto Creative Commons/Vermin Inc)

Frisdrank belangrijke oorzaak diabetes

Bedrijven die ongezond voedsel promoten en zich daarbij richten op arme consumenten, liggen onder vuur vanwege hun rol in het ontstaan van ziekten als diabetes. De VN-Wereldgezondheidsorganisatie vraagt op Werelddiabetesdag 14 november aandacht voor deze oorzaken van diabetes.

donderdag 13 november 2014 15:58
Spread the love

Diabetes
(‘sukerziekte’) veroorzaakt de onmogelijkheid van het lichaam om de
hoeveelheid glucose of koolhydraten in het bloed (‘suikers’) op peil
te houden. Het bloedsuikerniveau wordt op peil gehouden door het
hormoon insuline. Diabeteslijders maken geen insuline meer of kunnen er niet meer op reageren. Er bestaan meerdere vormen van de
ziekte. Meer dan 340 miljoen mensen leven wereldwijd met diabetes.

Patiënten
lijden aan een hoeveelheid symptomen, te beginnen met chronische vermoeidheid door gebrek aan energie vanwege het lage suikergehalte in hun bloed. Onverzorgd leidt de ziekte uiteindelijk tot
onder meer zenuwschade, afsterven van ledematen, blindheid, afsterven van de hersenen. De ziekte wordt
vooral veroorzaakt door ongezonde leef- en eetgewoontes en verergerd door leven in armoede.

Verdubbeling

De
Wereldgezondheidsorganisatie voorspelt dat het aantal mensen dat
jaarlijks overlijdt aan de ziekte tussen 2005 en 2030 zal
verdubbelen. Alessandro Demaio, postdoctoraal onderzoeker op het
gebied van niet-overdraagbare ziekten aan de Universiteit van
Harvard, zegt dat er een duidelijk verband is tussen armoede,
diabetes en de marketingtechnieken die gebruikt worden door
fabrikanten van junk food en frisdrank.

“Tachtig
procent van de diabetesgevallen komt voor in lage- en
middeninkomenlanden. We weten ook dat in landen als Australië,
Groot-Brittannië en de Verenigde Staten, de armste bevolking het
zwaarst getroffen wordt. De mythe dat niet-overdraagbare ziekten te
maken hebben met welvaart, is dus hardnekkig en absoluut onwaar.”

Diabetes
is zowel een oorzaak als een gevolg van armoede, zegt Demaio.
“Diabeteszorg kan iemand in een land als Vietnam of Malawi 70
procent van zijn inkomen kosten. Als je arm bent, loop je ook
risico’s in landen als Indonesië, waar frisdrankfabrikanten zich
doelbewust richten op armen en gemarginaliseerden met een laag
opleidingsniveau.”

Frisdrankbelasting

In
Mexico en in de Californische stad Berkeley is een frisdrankbelasting
ingevoerd om de consumptie van frisdrank te ontmoedigen. In Berkeley
werd de belasting de eerste week van novembe 2014 ingevoerd, in
Mexico in januari 2014. Mexico heft een belasting van 1 peso (100
peso is 5,9 eurocent) per liter. Volgens Vicki Alexander van de
organisatie Berkeley vs. Big Soda, hebben actievoerders in Berkeley
veel geleerd van het succes in Mexico.

“De
Mexicanen hebben hier een presentatie gegeven op grond van de eerste
cijfers. De consumptie van dranken met veel suiker bleek met 10
procent te zijn afgenomen en het verbruik van drinkwater was met 13
procent gestegen. Deze belasting heeft dus zeker impact”, zegt
Alexander.

Demaio
vindt ook dat belastingen een onderdeel moeten zijn van de aanpak van
ziekten die voortkomen uit leefstijl, zoals diabetes. “Voedsel
waarvan we weten dat het ziekten veroorzaakt, zou zwaarder belast
moeten worden en dat geld moet gebruikt worden om gezond voedsel
betaalbaarder te maken”, zegt hij. Demaio is enthousiast over de
frisdrankbelasting in Mexico en ook over de poging van burgemeester
Bloomberg van de stad New York om frisdrankverpakkingen kleiner te
maken. Dit laatste initiatief slaagde echter niet.

Berkeley
vs. Big Soda zette tijdens de campagne bewust gekleurde mensen op
belangrijke posities, omdat zij volgens de actievoerders in het
bijzonder met de kwestie te maken hebben. “Bedrijven in de VS
richten hun marketing bewust op deze groepen. Ze maken grote winsten
op de rug van zieken en proberen het publiek in verwarring te brengen
met statistieken die niet kloppen.”

China

“Niet-overdraagbare
ziekten zijn te lang gezien als een probleem van rijke landen”,
zei Helen Clark, van het VN-ontwikkelingsprogramma UNDP tijdens een
toespraak voor de Algemene Vergadering van de VN. “We weten nu
dat lage- en middeninkomenlanden de grootste last dragen als het gaat
om deze ziekten. Het is van belang om de vergaande consequenties
daarvan voor de ontwikkeling van deze landen te begrijpen.”

Clark
zei dat de cumulatieve kosten van de vier meest voorkomende
niet-overdraagbare ziekten, diabetes, hart- en vaatziekten, kanker en
chronische luchtwegaandoeningen, voor lage- en middeninkomenlanden
naar schatting 5,6 miljard euro zullen overschrijden tussen 2011 en
2025. Het probleem is het grootst in middeninkomenlanden zoals China
en India.

“In veel landen in de wereld, met name in middeninkomenlanden, zien we mensen met tegelijk overgewicht én ondervoeding in hetzelfde huishouden.”

Tien
procent van de Chinese bevolking heeft momenteel diabetes. In 1988
was dat slechts 1 procent, zegt Demaio. Deze complexe
situatie laat zien dat er iets grondig mis is met ons voedselsysteem
wereldwijd.”

Voedselveerkracht

Volgens
Demaio zijn de problemen een gevolg van de globalisering van het
voedselsysteem en het daaraan gerelateerde verlies aan
‘voedselveerkracht’. Mensen weten minder goed hoe ze moeten koken,
wat de seizoensgroenten zijn en hoe ze voedsel kunnen kiezen dat in
hun omgeving geproduceerd wordt. Het
verlies van deze voedselveerkracht heeft niet alleen gevolgen voor
het dieet en de gezondheid.

Sterk
bewerkte voedingsmiddelen die over grote afstanden worden
getransporteerd, belasten het milieu meer dan lokaal geproduceerd
voedsel dat vaak goedkoper, gezonder en verser is, zegt Demaio.
Daarnaast zijn er ook culturele consequenties: het ontstaan van een
homogene voedselcultuur die zich over de wereld verspreidt en
traditionele diëten en gewoonten vervangt.

Bron: Big
Soda Challenged on World Diabetes Day

take down
the paywall
steun ons nu!