Boekrecensie -

Over wielrennen en filosofie, is er ‘Leven na de dood’?

Filosoof Marc Van den Bossche schreef het boek 'Leven na de dood' over zijn levenspartner Hilde, die in 2011 overleed. "Het is een intiem, diepmenselijk document van een fietsende filosoof met een zeer gevoelige pen."

maandag 10 november 2014 19:07
Spread the love

Marc Van den Bossche is een fietsende filosoof
die met boeken als Wielrennen (2005) en Sport als levenskunst (2010)
aantoont dat filosofie ook heel veel met lijfelijkheid te maken heeft, want
wielrenners zijn nu eenmaal de ‘dwangarbeiders van de weg’.

Filosoferen vanuit
de eigen lijfelijkheid wordt voor hem in 2011 meer dan ooit belangrijk. In 2010 kreeg Hilde, zijn geliefde, te horen dat zij kanker had en niet zou
genezen. Ze overleed een jaar later.

In zijn ontroerend dagboek Leven na
de dood
schrijft Van den Bossche over zijn rouwproces en de nieuwe inzichten die het voor
hem meebracht.

Spiritualiteit

De titel Leven na de dood doet vermoeden dat
de auteur in een of andere vorm van reïncarnatie gelooft, maar niet is minder
waar voor deze Brusselse vrijzinnige filosoof. Zijn diepe verlies
doet Van den Bossche echter afstand nemen van een geborneerd soort humanisme
dat iedere spiritualiteit ontkent.

“Al weken zocht ik naar woorden die konden uitdrukken wat ik die dag had
ervaren: een geliefde die er niet meer is, die nergens meer is, niet tastbaar,
niet voelbaar. Je stelt een vraag en de stilte krijgt een klank van pijn en
gemis. Wat doe je met die ervaring als je op generlei wijze voeling hebt met
een of andere goddelijke of transcendente instantie en ervan overtuigd bent dat
de mens enkel materie is? In mijn werkzaamheden als filosoof verdedig ik al
langer de stelling dat het lichaam onze primaire bron van zin- en betekenisgeving
is. Spiritualiteit had altijd iets wazigs voor mij. Doorgaans werd of wordt dat
spirituele in verband gebracht met louter geestelijke toestanden of met iets
als de ziel. En dat kreeg dan vervolgens een immateriële, bovennatuurlijke,
niet-lichamelijke invulling.” (p. 15-16)   

In dit dagboek van een rouwproces
probeert hij dat inzicht plaats te geven in zijn denken: “Natuurlijk is er meer
dan enkel de mens. Uiteraard kan je niet alleen maar uitgaan van het eigen ego.
Een ik op zich stelt niets voor. Ik denk en ben en voel met anderen. Jezelf
vormen betekent in dialoog zijn. Als we het dan toch willen hebben
over transcendentie, dan niet richting verdieping nummer zoveel hoger, maar
hier, in die gedeelde ruimte van zin en betekenis, van liefde en genot en pijn
en verdriet. Spiritualiteit kan zo op horizontale wijze vorm krijgen,
vertrekkend vanuit die lijfelijkheid in de richting van de ander.” ( p.
16-17) 

Onverbrekelijk

Van den Bossche gaat uit van een au-delà dat diep in de menselijke
existentie zelf is opgeslagen, en er onverbrekelijk mee is verbonden. Het
transcendente en het immanente zijn geen gescheiden werelden; ze lopen door
elkaar en het transcendente maakt, hoe paradoxaal het ook mag klinken, onveranderlijk
deel uit van het dagelijkse leven van mensen.




De filosoof pleit voor een
horizontale transcendentie vanuit de lijfelijkheid. “Het opgaan in de natuur,
zien dat ons lijf zelf natuur is en deel uitmaakt van iets veel groters. Opgaan
in de ander. In de liefde, uitgaand van gelijkwaardigheid en wederzijdsheid,
kijkt dat ‘ik’ verder dan zichzelf. Het laat er alle zelfgenoegzaamheid los,
staat open voor dialoog, laat zich beroeren door het anders-zijn van die ander.
En wordt zo telkens weer een nieuw ik. Of een stapje verder: de erotische roes
die je ik doet versmelten met het andere ik.” (p. 17)

De
cover van dit boek is de top van de Mont Ventoux die hij beklimt na de dood van
zijn geliefde. Die uitdaging was niet alleen fysiek, maar ook een zoektocht
naar een manier van leven die zijn geliefde bleef huldigen en liet voortleven. “Jij hebt mij hierheen gedragen, Hilde. Ploegmaat. Kopvrouw. Mentor. Coach.
Trainer. Dank je.” (p. 125) ‘Blijven bewegen’ wordt meer dan ooit zijn (hun?)
motto.

Leven
na de dood
is een van die zeldzame boekjes waar denken en voelen naadloos in
elkaar overgaan. Het is een intiem, diepmenselijk document van een fietsende
filosoof met een zeer gevoelige pen.  

Marc Van den Bossche: Leven na de dood. Dagboek van een rouwproces. Lemniscaat. ISBN 9789047702306 

take down
the paywall
steun ons nu!