De hogescholen trokken op dinsdagochtend 21 oktober aan de alarmbel. De verhoging van het inschrijvingsgeld compenseert de besparingen niet, waardoor er waarschijnlijk personeel zal moeten afvloeien. De conclusie van Toon Martens, voorzitter van de hogescholenraad Vlhora, is dat het inschrijvingsgeld nog eens 350 euro hoger zou moeten liggen. 

De vraag is echter waarom elke euro die wij minder betalen, automatisch bespaard zou moeten worden bij het personeel. Op die manier worden studenten en personeel tegen elkaar uitgespeeld, terwijl onze belangen juist gelijk lopen.

Begroting op orde

Om te beginnen zijn zowel de besparingen op het personeel als de verhoging van het inschrijvingsgeld symptomen van hetzelfde probleem: deze overheid kiest er niet voor voor te investeren in onderwijs. Investeren in onderwijs wil zeggen dat je het belangrijk vindt dat zo veel mogelijk jongeren de kans krijgen om zich te ontplooien, dat zo veel mogelijk studenten kwaliteitsvol onderwijs kunnen genieten. Daarvoor is er uiteraard voldoende personeel nodig. Dit onderwijs mag echter niet enkel bestemd zijn voor wie het kan betalen.

Daarom is, ten tweede, elke de verhoging van het inschrijvingsgeld wel degelijk een probleem. Hoe je het ook wendt of keert: zoals de plannen nu voorliggen, verhoogt het inschrijvingsgeld voor de overgrote meerderheid van de studenten vanaf volgend jaar van 620 naar 890 euro. Een gezin met twee studerende kinderen moet zo in de maand september in één klap een kleine 1800 euro ophoesten. Dat is een fors bedrag, zeker als je daarbij andere studiekosten rekent zoals boeken en cursussen, vervoerskosten, een laptop, de huur van een kot… Bovendien brengt elke verhoging van het inschrijvingsgeld ons dichter bij een onderwijs waarin niet door de maatschappij wordt geïnvesteerd maar waar het elke student voor zich is. Waar je studie moet renderen voor jezelf, omdat het anders niet meer de moeite waard is. Waar onderwijs niet belangrijk genoeg meer is om in te investeren, maar enkel wordt gezien als een post in een op orde te brengen begroting.

Waarom zouden wij, ten derde, de besparingsdwangbuis van de Vlaamse regering moeten aanvaarden? We moeten tegen de besparingslogica in durven gaan. Een andere visie op onderwijs is mogelijk, andere keuzes zijn mogelijk. Geen geld voor oorlog, maar voor onderwijs. Of de vermogenden laten bijdragen. Dat is een kwestie van maatschappelijke keuzes. In Finland, Denemarken en Noorwegen bestaat er geen inschrijvingsgeld. Of laat ons het Duitse model, voor één keer, kopiëren.

Concurreren om minder middelen

In België gaan we al jarenlang de andere richting uit. De Vlaamse Hogescholenraad signaleerde al eerder (DS 10/09) dat het budget per student in een hogeschool de jongste vijf jaar met 900 euro per student is gedaald. Instellingen moeten steeds meer concurreren om minder middelen. Onderzoeker wordt tegen onderzoeker opgezet, onderzoeker tegen professor, universiteit tegen hogeschool, universiteiten tegen elkaar. En nu dus ook rijke studenten tegen arme studenten, en studenten tegen personeel.

Als we een andere richting uit willen met ons onderwijs mogen we ons niet uit elkaar laten spelen.
Laat ons, studenten en personeel, aan hetzelfde zeel trekken. Laat ons opkomen tegen de verhoging van de inschrijvingsgelden, de dreigende afbouw van het personeel en de besparingen in het onderwijs. En laat ons vooral samen vooruitkijken, verder dan de huidige legislatuur of de volgende besparingsronde. Want besparen op het onderwijs, dat is besparen op onze toekomst. 

Op woensdag 22 oktober gaan er op verschillende plaatsen in Gent sit-in’s van de studenten door. Daarna volgen er acties op 5 en 17 november, de internationale dag van de student.